Инваријантност (физика): Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Инокентиј ја премести страницата Инваријант на Инваријантност (физика)
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
'''ИзнваријантностИзнвариантност''' — во [[Математика|математичката]] и [[теориска физика]] е својство на некој систем да остане непроменет при извршувањето на одредени [[Трансформација (функција)|трансформации]].
 
==Пример==
Денес, неподвижноста на [[Северница|Северницата]] (поларната ѕвезда) во текот на [[дневни движења|дневните движења]] на [[Небесна сфера|небесната сфера]] е класичен приказ на физичката инваријантностинвариантност.
 
{{цитат|На пример Њутновиот закон за гравитација меѓу две материи е ист без разлика дали се наоѓаат во оваа или друга галаксија ([[транслациона инваријантностинвариантност]] во вселената). Исто така е ист денес како што бил и пред милион години (транслациона инвариантност во времето). Законот не делува поинаку, во зависност од тоа дали едно парче е источно или северно од другото ([[ротациона инваријантностинвариантност]]). Ниту се менува во зависност од тоа дали се мери силата на две парчиња на железничка станица или на воз кој се движи ([[принцип на релативност]]).|[[Давид Мермин]]: ''Време е да ја разбереме Ајнштајновата теорија на релативност'', Глава 1}}
 
Друг пример за физичка инавриантност е [[брзината на светлината]] во [[Лоренцови трансформации|Лоренцовите трансформации]]<ref>{{cite book |last= French |first= A.P. |title= Special Relativity|year= 1968|publisher= W. W. Norton & Company|isbn= 0-393-09793-5|ref=harvnb}}</ref> и [[Време|времето]] во [[Галилееви трансформации|Галилеевите трансформации]]. Ваквите време-простор трансформации претставуваат поместувања (смени) меѓу [[референтни системи]] на различни набљудувачи, така инвариантноста во [[Нотеровата теорема]] за време на трансформации претставува фундаментален [[закон за запазување (физика)|закон за запазување]]. На пример, инвариантноста во преводот води до зачувување на [[импулсот]], а инваријантноста во времето води до [[зачувување на енергијата]].
 
Количините можат да бидат инвариантни во некои трансформации, но не во сите. На пример брзината на честичката е инвариантна кога се преместува од правоаголни до кривилинеарни координати, но не е инвариантна кога се трансформира меѓу референтните рамки кои се движат во однос еден према друг. Некои количини, како [[брзината на светлината]], се секогаш инвариантни.
 
{{цитат|На пример Њутновиот закон за гравитација меѓу две материи е ист без разлика дали се наоѓаат во оваа или друга галаксија ([[транслациона инваријантност]] во вселената). Исто така е ист денес како што бил и пред милион години (транслациона инвариантност во времето). Законот не делува поинаку, во зависност од тоа дали едно парче е источно или северно од другото ([[ротациона инваријантност]]). Ниту се менува во зависност од тоа дали се мери силата на две парчиња на железничка станица или на воз кој се движи ([[принцип на релативност]]).|[[Давид Мермин]]: ''Време е да ја разбереме Ајнштајновата теорија на релативност'', Глава 1}}
 
Друг пример за физичка инавријантност е [[брзината на светлината]] во [[Лоренцови трансформации|Лоренцовите трансформации]]<ref>{{cite book |last= French |first= A.P. |title= Special Relativity|year= 1968|publisher= W. W. Norton & Company|isbn= 0-393-09793-5|ref=harvnb}}</ref> и [[Време|времето]] во [[Галилееви трансформации|Галилеевите трансформации]].
 
== Поврзано ==