Плиниј Помладиот: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
→‎Книга 10: ситна поправка
дополнување
Ред 14:
'''Гај Плиниј Кекилиј Секунд''' ([[лат.]] ''Gaius Plinius Caecilius Secundus'', [[63]] - ~[[113]]), попознат како '''Плиниј Помладиот''' — [[Стар Рим|римски]] [[правник]], [[автор]] и [[природознание|природонаучник]].
 
== Биограија ==
== Биографска позадина ==
 
Плиниј е роден во [[Комо|Комум]], [[Италија]], како син на замјопоседнкземјопоседнк по име Лукиј Кекилиј и неговата жена Плинија. Плиниј Помладиот исто така бил внук (по мајчина линија) на [[Плиниј Постариот]]. Татко му умира млад; како резултат на тоа, Плиниј веројатно живеел со мајка си. Неговиот заштитник бил [[Лукиј Вергиниј Руф]], познат по дигањето на бунт против [[Нерон]]. По првичното туторување дома, Плиниј допатувал до [[Рим]] каде го продолжил образованието и учел [[реторика]] кај големиот учител и автор [[Квинтилијан]] и [[Никет Сакердос]] од Смирна. Во ова време Плиниј се зближил со вујко му, [[Плиниј Постариот]] и кога постариот умрел при ерупцијата на [[Везув]], неговиот имот му припаднал на младиот Плиниј. Во истиот документ стои дека вујко му го [[посвојување|посвојува]], чест обичај во римската култура.
 
Татко му умира млад; како резултат на тоа, Плиниј веројатно живеел со мајка си. Неговиот заштитник бил [[Лукиј Вергиниј Руф]], познат по дигањето на бунт против [[Нерон]]. По првичното туторување дома, Плиниј допатувал до [[Рим]] каде го продолжил образованието и учел [[реторика]] кај големиот учител и автор [[Квинтилијан]] и [[Никет Сакердос]] од Смирна. Во ова време Плиниј се зближил со вујко му, [[Плиниј Постариот]] и кога постариот умрел при ерупцијата на [[Везув]], неговиот имот му припаднал на младиот Плиниј. Во истиот документ стои дека вујко му го [[посвојување|посвојува]], чест обичај во римската култура.
 
Плиниј се сметал за скромен и умерен човек и се искачил низ ранговите на империјалните цивилни и воени позиции, ''[[курсус онорум]]'' (видете подолу). Тој бил пријател со историчарот [[Такит]] и го вработил биографот [[Светониј]] во неговиот персонал. Плиниј исто така се среѓавал со други познати личности од тоа време, како филозофите [[Артемидор]] и [[Еуфрат (филозоф)|Еуфрат]] додека бил во [[Сирија]].
 
Се оженил три пати, за прв пат кога имал 18 години, по втор пат со ќерката на Помпеја Келерина на непознат датум и по трет пат со Калпурнија, внука на Калпурниј Фабат од [[Комо|Комум]]. Последниот брак е зачуван во неговите писма, кадде тој ја искажува неговата приврзаност кон жена си и неговото жалење што неможат да имаат деца.
 
Плиниј умрел ненадејно за време на неговата служба во [[Битинија|Битинија-Понт]], околу 112 год.
Ред 69 ⟶ 67:
== Дела ==
[[Податотека:pliny.jpg|thumb|right|250px|Статуа на Плиниј во постари години]]
Како литерат, Плиниј почнал да пишува на возраст од 14 години со [[трагедија]] на [[Старогрчки јазик|грчки]]. През неговиот живот тој напишал доста [[поезија]], од која најголемиот дел не е зачуван. Тој исто така бил знаменит ''[[оратор]]'', и се прогласил за следбеник на [[Кикерон]], но знаеме дека неговата проза била пофразирана и помалку директна одколку онаа на [[Кикерон]]. Единствениот негов зачуван говор е ''Panegyricus Trajani.'' Овој говор бил одржан во [[Римски Сенат|Сенатот]] во [[100]] год. и претставува опис на ликот и делото на [[Цар Трајан]] со ласкав тон, каде особено го претставувал како контраст на [[Доминицијан]]. Како и да е, ова е рлевантен документ кој ни овозможува добар увид во делата на императорот на неколку полиња на неговите административни моќи како што се даноците, правото, воената диссиплинадисциплина и трговијата[[трговија]]та. Плиниј ова дело го дефинирал како [[есеј]] за еден ''optimus princeps'' (совршен владетел). Во него, Плиниј го дели животот на три етапи: прва и втора младост и старост. Притоа, тој додава дека првите два периода му припаѓаат на императорот, додека со третиот период, според римските закони, секој човек има право слободно да располага.<ref>Јован Дучић, ''Благо Цара Радована'' (друго издање). Београд: Laguna, 2018, стр. 233.</ref>
 
=== Писма ===