1 век: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето |
дополнувања |
||
Ред 1:
[[Податотека:East-Hem 050ad.jpg|мини|215x215пкс|Источната хемисфера во 50 год. (средина на 1 век)]]
[[Податотека:East-Hem 100ad.jpg|мини|Источната хемисфера во 100 година (крај на 1 век)]]
'''1 век''' започнал на [[1 јануари]] [[1]] год. и завршил на [[31 декември]] [[100]] год. Честопати е напишан како 1 век од н.е. или I век од н.е. за да се разликува од I век п.н.е. кој му претходел. 1 век се смета за дел од [[Класична антика|класичната антика]].
Во текот на овој период, [[Европа]], [[Северна Африка]] и [[Близок Исток|Блискиот Исток]] потпаднале под доминација на [[Римската империја]], која продолжила да се шири, и ја освоила [[Велика Британија (остров)|Британија]] за време на царот [[Клавдиј]] ([[43|43 год.]]). Реформите кои ги вовел [[Октавијан Август|Август]] за време на неговото долго владеење ја стабилизирале империјата по превирањата од граѓанските војни од претходниот век. Подоцна, во овој век дошло до крајот на [[Јулиевско-Клавдиска династијата|Јулиевско-Клавдиската династијата]], која била основана од Август, а завршила со самоубиството на [[Нерон]] во [[68|68 год]]. По владеењето на Јулиевско-Клавдиската династијата, следела познатата [[Година на четворицата императори]], која била краток период на граѓанска војна и нестабилност, и била конечна окончана од [[Веспазијан]], деветтиот римски цар и основач на [[Флавиевска династија|Флавиевската династија]]. Генерално, Римското царство доживеало период на просперитет и доминација, па затоа првиот век бил запаметен како дел од златното доба на империјата.
== Настани ==▼
Во првиот век се појавило [[Христијанство|христијанството]].
Во [[Древна Кина|Кина]] продолжила доминацијата на династијата [[Хан (династија)|Хан]], и покрај четиринаесетгодишниот прекин од династијата [[Син (династија)|Син]] под [[Ванг Манг]]. Владеењето на Хан било обновено во [[23|23 година]]. Владеењето на Ванг Манг значело раздвојување помеѓу Западниот/Поранешниот Хан и Источниот/Подоцнежниот Хан. Главниот град исто така бил преместен од [[Чанган]] во [[Луојанг]].
== Регионални настани и политика ==
* Западна Европа: Келти, Германи, Лапонци и Финци организирани во племенски заедници и Римската империја.
*Источна Европа: Римска Империја, Дакијци, Сармати, Западни Словени и Балтички народи организирани во племенски заедници.
*Северна Африка: Римска империја, Гараманти (Бербери), Маври, Пуни и Гетули организирани во племенски заедници.
*Западна Африка: племенски заедници на Гур, Ква, Сонинке и Манде.
*Централна Африка: племиња Банту, Нок цивилизација кој била во фаза на распаѓање (северозападна Нигерија).
*Источна Африка: кралството Куш, кралството Блеми, кралството Аксум.
*Јужна Африка: Банту племиња и Којсански народи.
*Западна Азија: Римска и Партска империја, сабеиски и арапски кралства и други помали племиња.
*Централна Азија: Кушанска империја, Сармати, Дахи и други ирански племенски заедници.
*Јужна Азија: Кушанска империја, Западни Сатрапи, Сатавахана империја, древниот Тамилакам (територија на денешна Керала) со повеќе кралства, Кралство Калинга, Индо-партско кралство, Џангџунг кралство, во западен и северозападен Тибет.
*Југоисточна Азија: Мандала полу-независни градови-држави, кралство Фунан (околу делтата на реката Меконг).
*Источна Азија: Хан династијата, племенскиот сојуз Јаматај (денешна Јапонија), Хунну и Сјанби племенски заедници, и Трите кралства на Кореја (Когури, Пекче и Сила).
*Централна Америка: цивилизациите на Маите, Теотиуакан и Запотек.
*Јужна Америка: Наска и Моче цивилизации, Таирона племенски заедници.
▲== Настани ==
* ...
Ред 16 ⟶ 37:
[[Категорија:1 век| ]]
[[Категорија:Векови|01]]
[[Категорија:1 милениум]]
| |||