Бугарска народна македонско-одринска револуционерна организација: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Jingiby (разговор | придонеси)
Дополнуване на намерно изоставен цитат.
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
[[Слика: Bnmoro 1910-2.jpg | десно | мини | 250п | статутот на БНМОРО.]]
'''Бугарската народна македонско-одрински револуционерна организација''' била револуционерна организација основана на [[4 мај]] [[1910]] година од група дејци од [[Солунски револуционерен округ|СолунскиСолунскиот]], [[Струмички револуционерен округ|Струмичкиот]] и [[Серски револуционерен округ|Серскиот револуционерен округ]] без соработниците на [[Јане Сандански]], чија задача била да добие [[автономија за Македонија и Одринско]] како етапа за духовното и политичко обединување со Бугариjа. Во февруари 1911 година БНМОРО се обединила со [[Внатрешна македонско-одринска револуционерна организација|ВМОРО]] на [[Тодор Александров]]. Според [[Ванчо Ѓорѓиев]], БНМОРО е производ на бугарските институции за нивните политички цели во Македонија .<ref>Апостол Петков - Кралот на Блатото, Државен Архив на Република Македонија-Македоника Литера - Скопје, 2013, 258</ref>. Оваа констатација ја потврдува и бугарскиот конзул во Солун - [[Атанас Шопов]]. Според него во испраќањето на четите на БНМОРО во Македонија, биле замешани лица од министерството во Софија .<ref>Атанас Шопов, Дневник, дипломатически рапорти и писма, София, 1995, 24.</ref>.
 
== Историја ==
По зајакнувањето на Младотурскиотмладотурскиот режим во втората половина на 1909 година и распуштањето на националните организации со новиот Закон за здруженијата, многу од поранешните револуционерни дејци повторно се ориентирале кон нелегална активност. Во крајот на декември 1909 година [[Христо Чернопеев]] заедно со поранешниот деец на [[Врховен македонско-одрински комитет | ВМОК]] [[Михаил Думбалаков]], [[Константин Самарџиев]] и [[Кочо Хаџиманов]] минуваатпреминуваат во илегала и обиколуваат Струмичко за обновување на револуционерната мрежа. Пратени била порака до револуционерните комитети, коja гласела:
 
{{Цитат | ВМРО беше е измамена во своите надежи од Младотурците, сега обновува кадрите и почнува повторно борбата против тиранијата. Сите борци се на своето место. Секое двоумење и неверство ќе се казнува со смрт. Зад нас стои Бугарија со нејзината моќна армија. <ref>Думбалаковъ, Михаилъ. Преку пламъцит {{Уникод|ѣ}} на животот и револуцијата, томъ II, Софија, 1937, стр 66.</Ref>}}
 
Струмичките дејци спровели и неколку терористички акции. <ref> Думбалаковъ, Михаилъ. Преку пламъцит {{Уникод | ѣ}} на животот и револуцијата, томъ II, Софија, 1937, стр 94. </Ref> Во пролетта на 1910 година дејци од Струмичко, Солунско и Серско заедно со дејци на ВМОК, се среќналесретнале во Софија и во циркуларнициркулари до раководството на македонските организации прогласиле дека единствено оправдана и резултатна била револуционерната борба, предводена отворено во името на бугарската национална кауза, а Хуриетот бил прогласен за итар тактички потег коj успеал да го заблуди раководителите на ВМОРО. Во циркуларното [[Ќустендилски конгрес|Ќустендилски конгрес]], избраните од него водачи и [[Задгранично претставништво|Задграничното претставнишство]] ([[Христо Матов]], [[Апостол Грежов |Апостол Димитров]] и [[Христо Татарчев]]) се прогласени за нелегитимни и се велело дека Внатрешната организација престанала да постои.
 
[[Слика: Bnmoro 1910-1.jpg | десно | мини | 250п | Правилник на БНМОРО.]]
На 4 мај 1910 година во Софија бил свикана основачко собрание, кое ги поставило основите на БНМОРО. Резолуцијата на собранието била потпишана од [[Антон Бозуков]], [[Димитар Думбалаков]], [[Михаил Чаков]], [[Стефан Чавдаров]], [[Георги Мучитанов]], [[Христо Чернопеев]] и [[Апостол Петков]]. Одлуката била за:
 
{{Цитат| формирање на нова народна м.о. револуционерна организација на национална почва со задача да освои автономијата на Македонија и Одринско како етапа за духовното и политичко обединување со Бугариjа.<ref> Вьтрешната македоно-одринска револуционна организация... Документи на централните рьководни органи, т. I, част 2, 98</ref>5}}
Ред 18:
{{Цитат|при создавањето на ВМОРО борбата била поставена на интернационална и сепаратистична почва <ref> Вьтрешната македоно-одринска револуционна организация... Документи на централните рьководни органи, т. I, част 2, 983-984</ref>}}
 
Оттука се вади извод, бидеќибидејќи Организацијата била поставена врз погрешна основа:
 
{{Цитат|'''''таа си задала и погрешна цел, поставувајќи ја политичката формула Македонија на Македонците за цел, а не средство''''' <ref>Вьтрешната македоно-одринска револуционна организация... Документи на централните рьководни органи, т. I, част 2, 984</ref>}}
 
Што според собранието било неприфатливо и тоа осудило обидите за интернационализирање на бугарската револуционерна организација. Донесени биле статут и организациски правилник и бил избран Привремениот главен комитет на чело со поранешниот внатрешен деец Христо Чернопеев и поранешниот врховист [[Антон Бозуков]]. Во Комитетот влегувале уште [[Тане Николов]], Апостол Петков, [[Георги Занков]] и [[Димитар Љaпов]].
 
На 1 август 1910 година во весникот [[камбана (весник)|"Камбана"„Камбана“]] БНМОРО објавило "летоци„летоци на сите истомисленици на македонско-одринската ослободителна кауза"кауза“, во кој се велело дека вооружената интервенција на Бугарија е гаранција за успехот на македонско-одринското ослободително движење, бидејќи:
 
{{Цитат | не може да има два идеала - државен и национален}}
 
БНМОРО се обидала да се изгради како единствена бугарска револуционерна структура и во Османлиската Империја и во Бугарија и така влезналавлегла во конфликт со ВМОРО околу [[Христо Матов]], која благодарение на активностите на [[Тодор Александров]] се издигнала во [[Скопски револуционерен округ]]. Во мај Чернопеев, Бозуков, Занков, Петков и Николов се среќнале со Матов во [[Варна]]. Во преговорите со посредство на [[Христо Попкоцев]] и [[Христо Цветков]] двете страни констатирале дека немаат принципиелни разлики за целта, средствата и задачите, но не успеваат да се договорат за легитимноста на структурите, како Матов отфрлил предлогот за заедничка комисија. Дејците на БНМОРО Чернопеев и Занков се сретнале и со лидерот на третата фракција во ослободителното движење - [[Јане Сандански]], но тој се бил изолирал и одбил соработка.
 
БНМОРО започнала изградба на локалните структури, како Главниот комитет наредил да се започне со изборите на службени лица. На крајот на јуни војводите на БНМОРО почнуалепочнале да навлегуваат во своите областитеобласти. На 29 јуни границата ја поминале Апостол Петков, Тане Николов и [[Продан Христов]], следени по неколку дена од Чернопеев, Чавдаров, Занков, Чаков и [[Михаил Скендеров]].
 
Дејците на БНМОРО слично и на Христо Матов сметале дека улогата на четнички тактика треба да се намали, а востанието како средство за постигнување на целите отпаѓа на сметка на терористичките методи кои моглиможеле да провоцираат интервенцијата на Бугарија и големите сили за решавање на македонското прашање. При тоа едномислие во почетокот на 1911 година Главниот комитет на БНМОРО повторно се обртил на Скопските и [[Битолски револуционерен округ|Битолските]] дејци, какои ги повикналповикал да испратат делегати на претстојниот конгрес на организацијата. Како одговор [[Петар Чаулев]], [[Павел Христов | Павел Христов]], Христо Матов и Христо Цветков ги нарекуваат членовите на БНМОРО одметници и одбиле да учествуваат во конгресот, но нудиле заедничка средба за повторно обединување. Средбата биле одржана во февруари и биле избрана комисија да усогласи принципите на вкупната активност, во состав Христов и Александров за ВМОРО, Чернопеев и Бозуков за БНМОРО. На 26 февруари комисијата одлучила за обединување во една организација како врз основа на програмските документи на ВМОРО и БНМОРО одредени основните принципи: во организацијата се прифаќаат само Бугари националисти, дејците надвор од Отоманската империја се само помошни членови, ЦК и ЗП се избираат со писмено разбирање помеѓу окрузите. Така БНМОРО отстапила во корист на зачувување на утврдените структури кое се рефлектирало и во новиот Централен комитет - Александров, Чаулев, Чернопеев со резервен член потполковник [[Александар Протогеров]].<ref> Прванов Г. Обновување на вооружената борба и реконструкцијата на ВМОРО, во: народно-ослободителното движење на македонските и тракиските бугари (1878 - 1944). Том 3, ослободително движење по Илинденско-Преображенското востание 1903 - 1919, МНИ, Софија, 1997, стр 249 - 262. </Ref>
 
== Белешки ==