Повлекување на српската војска преку Албанија: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето |
Нема опис на уредувањето |
||
Ред 2:
== Причини ==
По неочекуваната победата на српската војска врз [[Австро-Унгарија|австроунгарските сили]] во [[1914]] година, под команда на фелдмаршалот [[Аугуст фон Макензен]], засилени со војска од над 500.000 припадници на Единаесетата германска армја, со 10 ескадрили на авиони, бројната речна флота на Дунав и современото оружје од [[Германија]], Австроунгарските балкански трупи на [[6 октомври]] [[1915]] извршиле силна инвазија. Отпорот на српската војска бил залуден до [[15 октомври]] под налет на [[Вентрални сили|Вентралните сили]] биле заземени[[Белград]], [[Смедерево]], [[Пожаревац]] и [[Голубац]], по што српската војска била принудена на повлекување кон југот.
Во интересите на сојузниците Србија по победите во 1914 била од интерес зз повлекување на дел од австроунгарските и германските сили како од [[Западен фронт (Прва светска војна)|Западниот фронт]], така и од [[Источен фронт (Прва светска војна)|Источниот]], но во интерс на сојузниците било и [[Бугарија]] да се вовлече на својата страна.
Ушре на почетокот на август, сојузниците уште еднаш се потрудиле да ја наговорат Бугарија на влез во војна против [[Турција]], ветувајќи дека воено ќе го окупира источниот дел на [[Вардарска Македонија]] и дека на Србија нема да ѝ допуштат проширување на запад додека не ја предаде ветената територија. Истовремено, на [[Софија]] ѝ е нудено територијално проширување во [[Егејска Македонија]], [[Тракија и [[Добруџа]].
Соочена со претстоечкиот напад на Централните сили, со претешки дипломатски притисок од сојузниците и можноста да биде обвинетаза евентуален пораз на балканскиот фронт, српската влада на [[1 септември]] [[1915]] година изјавила дека со „болка во срцето го отстапува, не одрекувајќи се национално од Македонија, она што сојузниците го бараат, речисицела линија од [[1912 година, под услов Бугарија во најкраток рок со сите сили да ја нападне Турција.
Бугарската влада истовремено преговарала и со [[Централните сили]], одлучувајќи конечно да ја прифати нивната понуда – цела [[Македонија]] и делови од Србија до [[Велика Морава]]. Покрај останатото, таа одлука била и резултат на упорната „подземна работа“ на придобивање на Бугарија, која [[Виена]] ја интензивирала.
На 15 октомвр 1915 година без објава на војната, две бугарски комплетни армии и нападнале и потиснале слсбите српски сили во долината на [[Јужна Морава]] кај [[Врање]], а до [[22 октомври]] ги зазеле [[Куманово]], [[Штип]], [[Скопје]], ја прекинале моравско-вардарска комуникација и оневозможиле повлекување на српската војска кон [[Грција]].
На тој начин, српската војска и бегалците кој го сочинувал народот што се повлекувал пред страотите на окупацијата се нашле во безизлезна ситуација на територија на [[Косово и Метохија]]. Под притисок од добро вооружен, поткрепен со добро снабдување и свежи сили троен непријател, српските сили кои не добиле очекувана подршка од сојузниците, по епидемија на тифус, со лошо вооружување и недостаток на оружје, муниција, храна и медицинска опрема били пред потполн пораз.
Врховна команда на српската војска на [[24 ноември]] 1915 година одлучила војската да ја повлече преку Албанија на [[Јадранско море]]. Таа одлука била донесена по неуспешен обид војската да се повлече по долината на [[Вардар]] поради прпдорот на бугарските армији. Таа одлука се сметала за единствена можна, бидејќи капитулација била категорично неприфатлива зашто би значела крај на државата, а предлогот на војводата [[Живојин Мишиќ]] да се изврши контранапад бил одбиен поради реалната слика на силите. Според договорот со сојузниците, српските сили ќе биле пречекани од сојузниците што ќе им овозможи опоравок и приклучување на Солунскиот фронт.Во меѓувреме српската влада постигнала договор со претседателот на албанската влада [[Есад паша]] за слободан премин на војската преку Албанија. Српската војска и бегалците на чело со српската влада.
По оваа одлука на чело со српската влада со нејзиниот претседател [[Никола Пашиќ]] и кралот Петар I, српската војска и бегалците тргнале во еден од најужасните егзодуси во [[20]] век.
== Наводи ==
| |||