Карло IV (Свето Римско Царство): Разлика помеѓу преработките

Започнатото уште во XII век распагање на ,,СветатаСветото РимскаРимско Империја”Царство продолжува и во ХlV век.Границите на Империјатацарство, кои на исток допираат до земјите на Тевтонскиот ред, Полска и Унгарија, на запад – до Фландрија, Франција и Херцогството Бургундија, на север – до Северно и Балтичко Море и Данскиот Шлезвиг,а на југ – до местата на Јадранското и Средоземно Море, во ХIV век во голема мерка се само номинални.Во рамките на на тие граници фактички се наогаат самостојните држави на Северна Италија, Чешка и образуваниот во крајот на Хlll век Швајцарски Сојуз.Што се однесува до исклучително германките територии заедно со освоените земји на Западните Словени,мегу различните реони на земјата нема внатрешно единство – ниту политичко,ниту економско.

Германски кнезови кои се вистински господари на своите територии, ја признаваат неопходноста од императорската власт само онолку,колку што може таа да се исползува за проширување на поседите за сметка на градовите и рицарите и за остварување на агресивните планови против соседните народи.На таа цел треба да и служат и свикуваните одвреме навреме императорски рајхстази – општоимпериски собранија,на претставници од сите земји и територии што владеат во Империјатацарството, на кои напоредно со кнезовите истапуваат во редица случаи и претставници на империските градови.Во земјата нема ниту општо законодавство,ниту општ суд,ниту општи империски финансии. Императорскиот престол во извесна мера станува средство за зачувување на влијанието на оној книжевски дом, на кој тие му припагаат, и оние кои го поткрепуваат.Најсилните кнезови, кои имаат право да избираат императори, почнуваат да ги наречуваат курфирсти, т.е кнезови – бирачи.Кога императорот Хенрих VII Луксенбуршки(1308 – 1313) како резултат на династичкиот брак кон своите владеења ја присоединува и Чешка и станува чешки кнез, по неговата смрт курфирстите избираат император од домот на баварските херцози Вителсбасите – Лудвиг Баварски (1314-1347). Грижејки се за зголемување на наследните поседи на својот дом,Лудевит Баварски се обидува истовремено во интерес на сите други кнезови да ги обнови походите во Италија.Со таа цел Лудвиг во 1328 година се замешува во борбата на партиите Италија и застанува на страната на римската градска аристократија против папата Јоан XXII.Авантуристичкиот карактер на италијанскиот поход на Лудвиг Баварски ги разочарува неговите римски приврзаници како и оние што се во опозиција на папството,биргерски кругови на германските рајнски градови, кои му сочувствуваа и го поткрепија во неговата борба со штитениците на папството во Германија.Походот на Лудвиг Баварски во Италија завршува со срамно прапагање, а германските кнезови,кои не сакаат натаму да се зајакнува баварскиот кнежевски род на Вителсбасите, избираат уште за време на неговиот живот нов император од родот на Луксенбурзите – Карл IV , кој уште во тоа време е веке чешки крал, под името Карл I.

Во времето на Карл IV (1347-1378), политичката разединетост на Германија право е зацврстена со издавањето на ,, Златна була “ од страна на императорот во 1356 година (повелба со златен провиснат печат), која Карл Маркс ја карактеризира како ,,основен закон “ на германското многувластие” На кнезовите им се признава целосен суверенитет во нивните кнежества; право на суд , собирање царински такси,ковање пари, експлоатација на рудни богатства.Се озаконуваат приватните војни мегу феудалците , се забранува само водење на војна на вазалите против неговиот непосреден сењор.Се потврдува избирањето на императорите од колегиум на семејството на курфирстите (три духовни кнезови – архиепископите Келнски,Мајнцски и Трирски, и четири световни – кралот Чешки, херцогот Саксонски, Маркгрофот Бранденбуршки, пфалцгрофот Рајнски). Забранувајки ги сојузите мегу градовите ,,„Златна Златна була “була“ прогласува дека империјатацарството е политичка организација на суверени кнезови и градовите не можат независно од кнезовите да претендираат на политичка улога.Феудално класниот карактер на ,, Булата “ е подвлечен од правниците,кои понатаму се повикуваат на овој документ, кој ја утврдува полната власт на кнезовите на нивните територии, како основа за укинување на селанските права и нивното наследно користење на земјата и за заграбување на општинските поседи од страна на феудалците.

Опозиционо расположение во германското биргерство се јавува веке во XIV век.Граганите се незадоволни од политичкиот хаос и господарењето на кулачкото право што се јавува како резултат на мокта и произволноста на кнезовите.Опозицијата на биргерството се пројавува и во горе споменатото движење на формирање на градски сојузи,а исто така во антипапската борба на рајнските градови во времето на конфликтот на Лудвиг Баварски со папата.Истакнатото барање во учењето на мистиците за решавачкото значење на внатрешниот религиозен живот на човекот,што во зародиш содржи идеи за идна реформација, се одразува во разбудувањето на дух за протест кај биргерството против авторитарниот деспотизам на духовните и световните кнезови,санкциониран од католочката црква.Малку подоцна, во XV век , се посилно почнуваат да се слушаат гласовите на оние не многубројни напредни претставници на германското биргерство,кои се поврзани со елементите за зародишните капиталистички односи во земјата.Од тие кругови произлегуваат барањата и за востановување на државно единство и добивање соодветно место на Германија мегу другите народи. Политичкиот памфлет од 1439 год,, Реформација на императорот Сигизмунд” содржи барања што ги одразуваат интересите на тој прогресивен слој на биргерството ; да ја претворат Германија во централизирана држава да ги прекинат бескрајните феудални војни, да ги потчинат месните власти во општодржавните закони,да ги заменат феудалните привилегии во систем на државни права и обврски,и да создадат единствено судско законодавство, систем на единствени такси и единствени пари.Во интерес на подобрувањето на условите на занаетите и трговијата памфлетот бара отстранување на цеховските ограничувања и ликвидација на крупните трговско – лихварски компании.Иницијативата за државно обединување, според мнението на авторот на анонимниот памфлет, треба да им припадне на градовите - ,, чувари на државното право “ во Империјатацарството.Поради тоа тој бара да им се вратат имотите на општините узурпирани од феудалците, да се укинат низа феудални обврски и посебно да се укине крепосната состојба на селаните.

Значењето на револуционерното селанско движење во борбата со социјалната и политичката реакција и со кнежевските произволности во разединета Германија се јавува веке во првата половина на XV век,особено во времето на хуситските војни во Чешка , кога селаните, на кои, според зборовите на Ф.Енгелс ,, лежи целата тежина на сета општествена пирамида: кнезови, службеници,дворјанство,попови,патриции и биргери” почнуваат да преминуваат кон револуционерни акции. Откако крстоносните походи против Хуситите (1420- 1431),организирани од германскиот император и римскиот папа, завршуваат со пораз и револуционерната чешка армија на таборитите,чија основна сила ја сочинуваат селанските маси,излегува од границите на Чешка и навлегува во Баварија,Австрија,Шлезија и Унгарија започнуваат револуционерни настапувања на селаните во разни делови на Германија.Големо востание на селаните во реонот на Германија.Големо востание на селаните во реонот на Вормс во 1431 година против феудалците и лихварите предизвикува загриженост кај кнезовите и градската аристократија.Постои опасност, под влијание на чешките настани,локалните селански востанија да се претворат во општ напад на сите господари во Германија. На црковниот собор во Базел некои учесници со голема загриженост укажуваат дека бунтувањата на германските селани,готови да преминат на страна на Чесите, претставуваат застрашување на власта на кнезовите и на самото постоење на Империјатацарството.

==ГерманскатаГерманското ИмперијаЦарство во втората половина на XV век==

Настаните од внатрешниот живот во XV век означуваат влегување на Германија во периодот на револуционерен подем, кој се завршува во XVI век со прва голема борба во Европа против феудалниот поредок – реформација и Голема селанска војна . Кнезовите, феудалците и владеачките патрициски врвови во градовите немилосрдно го потиснуваат пројавувањето на секакво народно незадоволство.Опасниот за германските феудалци кнежевства клика карактер кој го добива народното движење во XV век , при околност на појава на централизирани држави ви Европа,предизвикува загриженост кај книжевската олигархија, која се плаши од совпагањето на селанското движење во земјата,со ослободителни движења на народите кои се пострадани од насилствата на германските феудалци.Се повеке и повеке се определува самостојното,независно од Империјатацарството развивање на Швајцарскиот Сојуз и Чешка,по хуситските војни.Агресивната политика на Тевтонскиот ред,против Полска и Литванија, којашто претрпува неуспех,продолжува во XIV и во првите години на XV век.Заземајки ја во почетокот на XV век територијата на литванското племе Жмуд, и на таков начин обединувајки ги своите ливонски пруски владеења,редот ја истиснува од морето,исто така,Литванија,а потоа почнува настапување на полските земји на десниот брег на Висла.Но веке во 1410 година во борбите при Гринвалд обединетите сили на Полјаците, Литванците, Русите и Чесите, на рицарите од Тевтонскиот ред им нанесуваат решавачки пораз.Германскиот император од хабзбуршкиот дом Фридрих III (1440 - 1493) се обидува да го придобие рускиот голем кнез Иван III на своја страна и му предлага заеднички да дејствува против Полска.Настаните во Германија важни економски движења и раширувањето на трговските врски уште повеке ја потцртуваат политичката разединетост на земјата.,, Кон крајот на XV век – пишува Ф.Енгелс – Германија станува се повеке расцепкана ; нејзиниот центар – се послаб,додека за тоа време Франција и Англија веке повеке или помалку се централизирани и во нив нациите веке се формираат” Усложнетата за Германија мегународна ситуација и зголемувањето на народното движење внатре во земјата ги принудуваат германските кнезови да бараат пат кон империска реформа. Кон крајот на 80- те години на XV век во Југозападна Германија никнува големо политичко и воено обединување под името ,, Швапскиот сојуз”. Формално тоа е обединување на рицарите и империските градови на Југозападна Германија, кон кое се присоединуваат и одделните крупни кнезови.Всушност, Сојузот целиот се наога во рацете на тие кнезови кои го признаваат за свој раководител- архиепископот од Мајнц.

Постои надеж дека општоимпериските установи ке можат во сложените услови да спроведуваат реакционерна внатрешна и надворешна политика потребна на кнезовите и феудалците.Но сепак, од страв да не се загрози суверенитетот на нивните територии, кнезовизе не сакаат империските установи да поседуваа реална воена и финансиска сила и извршни органи.При спроведувањето на таа реакционерна политика кнезовите сметаат на Шавпскиот сојуз и на други слични сојузи што претпоставуваат дека ке се создадат во земјата.На таков начин ,,империската реформа” претставува не ликвидирање на државната и политичката разединетост,туку, напротив, нивно зајакнување.Но,дури и таа ,,реформа” не може да се реализира поради расцепот мегу кнежевските клики.Обидот на Швапскиот сојуз и на императорот Максимилијан I Хабзбуршки (1493-1519) повторно да ја потчини Швајцарија завршува со неуспех.Започнатата од нив војна против Швајцарскиот сојуз во 1499 година завршува со пораз и доведува до фактички расцеп на сите врски мегу Швајцарија и Империјатацарството.