Протисти: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
додаток
дополнување, литература, линкови
Ред 96:
Некои видови, како на пример ''[[Plasmodium falciparum]]'', имаат исклучително сложени животни циклуси кои вклучуваат повеќе форми на организмот, од кои некои се размножуваат полово, а други бесполово.<ref>{{Наведено списание|last=Talman|first=Arthur M.|last2=Domarle|first2=Olivier|last3=McKenzie|first3=F. Ellis|last4=Ariey|first4=Frédéric|last5=Robert|first5=Vincent|date=2004-07-14|title=Gametocytogenesis: the puberty of Plasmodium falciparum|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15253774|journal=Malaria Journal|volume=3|pages=24|doi=10.1186/1475-2875-3-24|issn=1475-2875|pmid=15253774}}</ref> Сепак, останува непознато колку често половото размножување води до генетска размена меѓу разни соеви на ''[[Plasmodium]]'' во природата, а повеќето популации на паразитски протисти се веројатно само [[Клонирање|клонални]] линии кои ретко разменуваат гени со другите членови од нивниот вид.<ref>{{Наведено списание|last=Tibayrenc|first=M|last2=Kjellberg|first2=F|last3=Arnaud|first3=J|last4=Oury|first4=B|last5=Brenière|first5=S F|last6=Dardé|first6=M L|last7=Ayala|first7=F J|date=1991-06-15|title=Are eukaryotic microorganisms clonal or sexual? A population genetics vantage.|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC51825/|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America|volume=88|issue=12|pages=5129–5133|issn=0027-8424|pmid=1675793}}</ref>
 
Еукариотите еволуирале пред повеќе од 1.5 милијарди години.<ref>{{Наведено списание|last=Javaux|first=Emmanuelle J.|last2=Knoll|first2=Andrew H.|last3=Walter|first3=Malcolm R.|date=2001/07|title=Morphological and ecological complexity in early eukaryotic ecosystems|url=https://www.nature.com/articles/35083562|journal=Nature|language=En|volume=412|issue=6842|pages=66–69|doi=10.1038/35083562|issn=1476-4687}}</ref> Првите еукариоти, најверојатно, биле протисти. Иако половата репродукција е широко распространета меѓу денешните еукариоти, до неодамна се чинеше малку веројатно дека половото размножување би можело да биде примордијална и фундаментална карактеристика на еукариотите. Главната причина за ваквото гледиште се засноваше на фактот што половата репродукција не е присутна кај одредени патогени протисти чии предци рано се разграниле во еукариотското еволуционо дрво. Сепак, денес е познато дека некои од овие протисти се способни за [[мејоза]], а со тоа и полова репродукција. На пример, обичниот интестинален паразит [[Giardia lamblia|''Giardia lamblia'']], некогаш се сметал за потомок на лоза на протисти која претходелаеволуирала напред појавата на мејоза. Сепак, неодамна беше откриено дека ''G. lamblia'' има основен комплет на гени потребни за мејоза, кои се широко присутни кај еукариотите со полово размножување.<ref>{{Наведено списание|last=Ramesh|first=Marilee A.|last2=Malik|first2=Shehre-Banoo|last3=Logsdon|first3=John M.|date=2005-01-26|title=A phylogenomic inventory of meiotic genes; evidence for sex in Giardia and an early eukaryotic origin of meiosis|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15668177|journal=Current biology: CB|volume=15|issue=2|pages=185–191|doi=10.1016/j.cub.2005.01.003|issn=0960-9822|pmid=15668177}}</ref> Овие резултати укажуваат на тоа дека ''G. lamblia'' е способна за мејоза, а следствено и за полова репродукција. Дури постојат и директни докази за мејотична рекомбинација, што е индикација за полово размножување кај G. lamblia.<ref>{{Наведено списание|last=Cooper|first=Margarethe A.|last2=Adam|first2=Rodney D.|last3=Worobey|first3=Michael|last4=Sterling|first4=Charles R.|date=2007-11-20|title=Population genetics provides evidence for recombination in Giardia|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17980591|journal=Current biology: CB|volume=17|issue=22|pages=1984–1988|doi=10.1016/j.cub.2007.10.020|issn=0960-9822|pmid=17980591}}</ref><ref>{{Наведено списание|last=Melo|first=Sandra P.|last2=Gómez|first2=Vanessa|last3=Castellanos|first3=Isabel C.|last4=Alvarado|first4=Magda E.|last5=Hernández|first5=Paula C.|last6=Gallego|first6=Amanda|last7=Wasserman|first7=Moisés|date=June 2008|title=Transcription of meiotic-like-pathway genes in Giardia intestinalis|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18660988|journal=Memorias Do Instituto Oswaldo Cruz|volume=103|issue=4|pages=347–350|issn=1678-8060|pmid=18660988}}</ref>
 
За патогените паразитски протисти од родот ''Leishmania'' е докажано дека се размножуваат полово во вектор без'рбетник, слично сона мејозата која се среќава кај [[Трипанозоми|трипанозомите]].<ref>{{Наведено списание|last=Akopyants|first=Natalia S.|last2=Kimblin|first2=Nicola|last3=Secundino|first3=Nagila|last4=Patrick|first4=Rachel|last5=Peters|first5=Nathan|last6=Lawyer|first6=Phillip|last7=Dobson|first7=Deborah E.|last8=Beverley|first8=Stephen M.|last9=Sacks|first9=David L.|date=2009-04-10|title=Demonstration of genetic exchange during cyclical development of Leishmania in the sand fly vector|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19359589|journal=Science (New York, N.Y.)|volume=324|issue=5924|pages=265–268|doi=10.1126/science.1169464|issn=1095-9203|pmc=PMC2729066|pmid=19359589}}</ref>
 
''[[Тrichomonas vaginalis]]'' е паразитски протист кој не подлегнува на процесот на мејоза, но кога Малик и сор.<ref name=":4">{{Наведено списание|last=Malik|first=Shehre-Banoo|last2=Pightling|first2=Arthur W.|last3=Stefaniak|first3=Lauren M.|last4=Schurko|first4=Andrew M.|last5=Logsdon|first5=John M.|date=2008-08-06|title=An Expanded Inventory of Conserved Meiotic Genes Provides Evidence for Sex in Trichomonas vaginalis|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2488364/|journal=PLoS ONE|volume=3|issue=8|doi=10.1371/journal.pone.0002879|issn=1932-6203|pmc=PMC2488364|pmid=18663385}}</ref> тестирале 29 гени кои учествуваат во мејозата, откриле дека кај овој протист се присутни 27, вклучително и осум од деветте гени специфични за мејоза во типичен еукариот. Овие наоди сугерираат на тоа дека ''T. vaginalis'' можеби е способен за мејоза. Бидејќи 21 од 29-те мејотични гени се присутни и кај ''G. lamblia'', се чини дека повеќето од овие мејотични гени, најверојатно, биле присутни и во заедничкиот предок на ''T. vaginalis'' и ''G. lamblia''. Овие два вида се потомци на лози на протисти кои се многу дивергентни меѓу еукариотите; факт кој ги наведе Малик и сор.<ref name=":4" /> да предложат дека овие мејотични гени биле присутни во заедничкиот предок на сите еукариоти.
Ред 114:
 
Дел од протистите се значајни паразити кај животните (на пример, пет видови од паразитскиот род ''Plasmodium'' предизвикуваат маларија кај луѓето, а многу други предизвикуваат слични болести кај другите [[’Рбетници|'рбетници]]); кај растенија (''[[Phytophthora infestans]]'' предизвикува болест кај компирот); или дури кај други протисти.<ref>{{Наведена книга|title=Diseases of protozoa. In: Diseases of Marine Animals. Kinne, O. (ed.).|last=Lauckner|first=G.|publisher=John Wiley & Sons|year=1980|isbn=|location=Chichester, UK|pages=84}}</ref><ref>{{Наведена книга|title=Systematics of parasitic protozoa. In: Kreier, J.P. & J. R. Baker (ed.). Parasitic Protozoa, 2nd ed., vol. 1.|last=Cox|first=F.E.G.|publisher=Academic Press|year=1991|isbn=|location=San Diego|pages=}}</ref> Патогените протисти имаат слични [[Метаболизам|метаболни патишта]] со нивните еукариотски домаќини, што е причина за тешкотии во развојот на терапијата, која, уништувајќи го паразитот, би ја оштетила и клетката на домаќинот. Новите истражувања предложуваат употреба на вируси за лекување на инфекции предизвикани од протозои.<ref>{{Наведено списание|last=Keen|first=Eric C.|date=July 2013|title=Beyond phage therapy: virotherapy of protozoal diseases|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23841627|journal=Future Microbiology|volume=8|issue=7|pages=821–823|doi=10.2217/fmb.13.48|issn=1746-0921|pmid=23841627}}</ref><ref>{{Наведено списание|last=Hyman|first=Paul|last2=Atterbury|first2=Robert|last3=Barrow|first3=Paul|date=May 2013|title=Fleas and smaller fleas: virotherapy for parasite infections|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23540830|journal=Trends in Microbiology|volume=21|issue=5|pages=215–220|doi=10.1016/j.tim.2013.02.006|issn=1878-4380|pmid=23540830}}</ref>
 
== Видете исто така ==
* [[Еукариоти]]
* [[Алги]]
* [[Силикатни алги]]
* [[Праживотни]]
 
== Наводи ==
<references responsive="" />
 
== Литература ==
* Haeckel, E. ''Das Protistenreich''. Leipzig, 1878.
* Margulis, L., J.O. Corliss, M. Melkonian, D.J. Chapman. Handbook of Protoctista. Jones and Bartlett Publishers, Boston, 1990.
* Margulis, L., L. Olendzenski, H.I. McKhann. Illustrated Glossary of the Protoctista, 1993.
* Margulis, L., K.V. Schwartz. Five Kingdoms: An Illustrated Guide to the Phyla of Life on Earth, 3rd ed. New York: W.H. Freeman, 1998.
* Hausmann, K., N. Hulsmann, R. Radek. Protistology. Schweizerbart'sche Verlagsbuchshandlung, Stuttgart, 2003.
* Margulis, L., M.J. Chapman. Kingdoms and Domains: An Illustrated Guide to the Phyla of Life on Earth. Amsterdam: Academic Press/Elsevier, 2009.
* Foissner, W.; D.L. Hawksworth. ''Protist Diversity and Geographical Distribution''. Dordrecht: Springer, 2009.
* Fontaneto, D. ''Biogeography of Microscopic Organisms. Is Everything Small Everywhere?'' Cambridge University Press, Cambridge, 2011.
* Schaechter, M. Eukaryotic microbes. Amsterdam, Academic Press, 2012.
* Levandowsky, M. ''Physiological Adaptations of Protists''. In: ''Cell physiology sourcebook : essentials of membrane biophysics''. Amsterdam; Boston: Elsevier/AP, 2012.
 
== Надворешни врски ==
* [http://tolweb.org/Eukaryotes/3 Дрво на животот: еукариоти] (на анг.)
* [http://planktonchronicles.org/en/episode/protists-cells-in-the-sea/ Видео за протисти] на страната planktonchronicles.org (на анг.)
* Holt, Jack R. и Carlos A. Iudica. (2013). [http://comenius.susqu.edu/biol/202/taxa.htm Диверзитет на животот] Последен пат модифицирано: 04.09.2016 (на анг.)
{{Нормативна контрола}}
[[Категорија:Протисти]]
[[Категорија:Систематика]]
{{Нормативна контрола}}
[[Категорија:Еукариоти]]
[[Категорија:Праживотни]]