Партенон: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
нс |
Нема опис на уредувањето |
||
Ред 1:
'''Партенон''' ([[старогрчки]]: Παρθενών; [[грчки]]: Παρθενώνας'', Parthenónas'') — поранешен храм<ref name="Neils2005">{{cite book|last=Barletta|first=Barbara A.|authorlink=Barbara Barletta|editor=Jenifer Neils|editor-link=Jenifer Neils|title=The Parthenon: From Antiquity to the Present|url=https://books.google.com/books?id=gA81kINAI9cC&pg=PA67|accessdate=8 March 2017|year=2005|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-82093-6|page=67|chapter=The Architecture and Architects of the Classical Parthenon|quote=The Parthenon (Plate 1, Fig. 17) is probably the most celebrated of all Greek temples.}}</ref><ref name="HambidgeFund1924">{{cite book|first1=Jay|last=Hambidge|author-link1=Jay Hambidge|author2=Yale University. Rutherford Trowbridge Memorial Publication Fund|title=The Parthenon and other Greek temples: their dynamic symmetry|url=https://books.google.com/books?id=xH9TAAAAMAAJ|year=1924|publisher=Yale university press}}</ref> на [[Атински aкропол|Атинскиот Акропол]], [[Грција]], посветен на божицата [[Атена (митологија)|Атена]]. Изградбата започнала во 447 п.н.е. кога Атинската империја била на врвот на својата моќ. Тој бил завршен во 438 п.н.е., иако декорацијата на зградата продолжила до 432 п.н.е. Тоа е најважната преживеана градба на [[Класична Грција]], која генерално се смета за зенитот од [[Дорски ред|дорскиот ред]]. Нејзините украсни скулптури се сметаат за некои од највисоките точки на грчката уметност. Партенонот се смета за траен симбол на [[Античка Грција]], [[Атинска демократија|атинската демократија]] и [[Западна цивилизација|западната цивилизација]]<ref name="Beard2010">{{cite book|last=Beard|first=Mary|authorlink=Mary Beard (classicist)|title=The Parthenon|url=https://books.google.com/books?id=q6MlnesZaRoC&pg=PA118|year=2010|publisher=Profile Books|isbn=1-84765-063-5|page=118}}</ref>, и еден од најголемите светски културни споменици. Атињаните што го изградиле, Партенон и други споменици ги сметале за фундаментални како прослава на хеленската победа над персиските напаѓачи и како благодарност до боговите за таа победа. Грчкото Министерство за култура спроведува програма за селективна реставрација и реконструкција за да обезбеди стабилност на делумно руинираната структура<ref name="venieri-acropolis">{{cite web|url=http://odysseus.culture.gr/h/3/eh351.jsp?obj_id=2384 |title=Acropolis of Athens |author=Ioanna Venieri |publisher=Hellenic Ministry of Culture |accessdate=4 May 2007}}</ref>.
Самиот Партенон го заменил стариот храм на Атена, кој историчарите го нарекуваат пред-партенонски храм или Постар Партенон, кој бил уништен во [[Грчко-персиски војни|персиската инвазија]] на 480 п.н.е. Храмот е археоастрономски усогласен со Хијадите<ref name="BoutsikasHannah2012">{{cite journal|last1=Boutsikas|first1=Efrosyni|last2=Hannah|first2=Robert|title=Aitia, Astronomy and the timing of the Arrhēphoria|journal=The Annual of the British School at Athens|volume=107|year=2012|pages=233–245|issn=0068-2454|doi=10.1017/S0068245411000141}}</ref>. Како и повеќето грчки храмови, Партенон служел како градски трезор<ref>{{cite book|last1=Robertson|first1=Miriam|title=A Shorter History of Greek Art|date=1981|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, England|isbn=978-0-521-28084-6|page=90|url=https://books.google.com/?id=BoUsvD1_VNQC&pg=PA90&dq=Parthenon+used+as+a+treasury#v=onepage&q=Parthenon%20used%20as%20a%20treasury&f=false|accessdate=10 September 2017}}</ref><ref>{{cite book|last1=Davison|first1=Claire Cullen|last2=Lundgreen|first2=Birte|title=Pheidias:The Sculptures and Ancient Sources|date=2009|publisher=Institute of Classical Studies, University of London|volume=105|location=London, England|isbn=9781905670215|page=209|url=https://books.google.com/?id=qm5CAQAAIAAJ&q=Parthenon+used+primarily+as+a+treasury&dq=Parthenon+used+primarily+as+a+treasury|accessdate=10 September 2017}}</ref>. Некое време служел како трезор на Делианската лига, која подоцна станала Атинска Империја. Во последната деценија од 6 век од н.е., Партенонот бил претворен во [[христијанска црква]] посветена на [[Богородица]].
По [[Османлиска Грција|османлиското освојување]], во раните 1460-ти години, таа била претворена во [[џамија]]. На [[26 септември]] [[1687]] година, отпадот од муницијата во зградата се запалил од венецијанското бомбардирање. Последичната експлозија сериозно го оштетил Партенонот и неговите скулптури. Од 1800 до 1803 година<ref>{{cite web|url=https://www.britishmuseum.org/explore/highlights/article_index/l/lord_elgin_and_the_parthenon_s.aspx|title=Lord Elgin and the Parthenon Sculptures|publisher=British Museum|date=|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130203024816/https://www.britishmuseum.org/explore/highlights/article_index/l/lord_elgin_and_the_parthenon_s.aspx|archivedate=3 February 2013}}</ref>, Томас Брус, 7-миот Ерл од Елгин, ги отстранил некои од преживеаните скулптури со наводна дозвола од [[Отоманската империја]]. Овие скулптури, сега познати како Мермерите на Партенон, биле продадени во [[1816]] година на [[Британски музеј|Британскиот музеј]] во [[Лондон]], каде што се наоѓаат денес и се изложени. Од [[1983]] година (по иницијатива на министерот за култура, Мелина Меркури), грчката влада е посветена на враќањето на скулптурите во Грција<ref>{{cite web|url=http://www.upi.com/Top_News/2009/06/22/Greece-urges-Britain-return-sculptures/UPI-36201245680874/ |title=Greece urges Britain to return sculptures |publisher=UPI.com |date=22 June 2009 |accessdate=29 June 2009}}</ref>.
| |||