Симо Матавуљ: Разлика помеѓу преработките

 

Матавуљ се одликува со остро и трезвено набљудување на животот, преку способноста да се набљудуваат и да се изберат карактеристиките на личноста и ситуацијата, да се каже тоа интересно, ненадејно и едноставно. Тој не измислува наслов или епизода, ниту пак ги развива според сопствените емоции и расположенија. Тој гледа и гледа во својот живот, само во надворешниот живот, во она што е достапно за сетилните набљудувања, а настаните се развиваат во границите на можностите за живот. Тој добил од францускиот натуралист што може технички да се совлада и прифати со разум, но нема траги на Золин или уметност на Мопас. Затоа, во неговите романи не постои поезија и подлабок и посложени внатрешен живот, не постои вистински уметнички фонд во целост. Неговите дела немаат имагинација и лиризам. Тој ги компензирал неговите недостатоци, што го мачело да стане писател на пошироката публика, со неговото големо книжевно образование, што го направило популарно кај литературно образованата публика.