Македонски Албанци: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето |
|||
Ред 10:
}}
'''Македонски Албанци''' или '''Албанци во Македонија''' ({{lang-sq|Shqiptarë në Maqedoni}}) — најголемата малцинска заедница во [[Македонија]]. Вкупниот број на Албанците во Македонија е 509.083 жители, што преставува околу 25% од населението. Албанското малцинство живее претежно во северозападниот дел на Македонија. Најголеми албански заедници
Албанци во Македонија почнале да се доселуваат поинтензивно дури после средината на [[18 век|XVIII век]]. Според отоманскиот попис на населението од [[1430]]–[[1431]], во Македонија воопшто немало Албанци. Веќе од средината на [[XV век]], со [[ислам]]изацијата на Албанците, тие во мал број почнале да доаѓаат во Македонија како турски војници и наеминци, но во многу мал број. Во отоманскиот попис од [[1452]]–[[1453]] година, се забележани само 32 албански семејства на територијата на цела Македонија и тоа 31 семејство во вилаетот [[Калканделен]] ([[Полог]]) и едно католичко семејство во [[Скопје]].
Ред 162:
==Историја==
Албанци во Македонија почнале да се доселуваат поинтензивно дури после средината на [[18 век|XVIII век]]. Според отоманскиот попис на населението од [[1430]] - [[1431]], во Македонија немало воопшто Албанци. Веќе од средината на [[15 век]], со [[ислам]]изацијата на Албанците, тие во мал број почнале да доаѓаат во Македонија како турски војници и наеминци, но во многу мал број. Во отоманскиот попис од [[1452]] - [[1453]] година, се забележани само 32 албански семејства на територијата на цела Македонија и тоа 31 семејство во вилаетот [[Калканделен]] ([[Полог]]) и 1 католичко семејство во [[Скопје]]. Овие Албанци веќе во најголем дел биле исламизирани и отоманските власти ги обележувале како ''„Арнаути“'' или ''„Арбанаси“'', како би се разликувале од староседелското. Имено, во пописните тефтери, отоманците на личните имиња на
Отоманскиот попис од [[1467]] - [[1468]] година забележува само 84 албански домаќинства на територијата на цела Македонија и тоа во следниве вилаети<ref>ТДИМН. ОПД, т. III, с. 35–143 (вилает Калканделен), с. 150; ТДИМН. ОПД, т. I, с. 197–199; ТДИМН. ОПД, т. II, с.139–271 (нахия Манастир), с. 271–485</ref>:
Ред 231:
==Населување 1951-1956 ==
Завршувањето на [[Втората светска војна]] и воспоставувањето на новиот социјалистички општествено-политички систем во [[Југославија]], а со тоа и во федерална Македонија, за турското национално малцинство претставувало дополнителен мотив за продолжување на процесот на иселување во [[Турција]] кој започнал со повлекувањето на [[Османската империја|Османската Империја]] од Балканот, а привремено бил запрен поради Втората светска војна. Турското малцинство не било подготвено да ги прифати радикалните општествено-политички промени во државата, како и да се вклучи во брзите еманципаторски процеси со кои се рушеле дотогашните патријархални односи. Муслиманите најмногу негодувале на пројавениот атеизам на новите власти, што кај нив го будел стравот од забрана на религијата. Во прилог на тоа одело укинувањето на основните верски училишта и законот за забрана на зарот и фереџето од [[1951]] година, што било сфатено како навреда за честа и достоинството на муслиманите. Како антиисламски биле сфатени и новите закони за задолжително школство на женските деца и рамноправноста на половите.<ref>''Виолета Ачкоска, Братството и единството 1944-1974 – помеѓу хармонија и дисхармонија, Скопје 2003, 270,
278. ''</ref>
Новата економска политика била дополнителна причина за иселување. Имено, Турците кои живееле во село, исто како и селаните од другите националности, биле силно погодени од
новата аграрната политика која била спроведувана во периодот 1945-1953 година: аграрната реформа, колективизацијата, задолжителниот откуп и ограничување на земјишниот максимум на 10 хектари. Додека пак оние Турци кои живееле во градовите биле засегнати од политиката на национализација на приватната сопственост (1946, 1948), затоа што најголем дел од нив биле трговци и занаетчии.<ref>''Виолета Ачкоска, „Иселувањето на Турците од НРМ по Втората светска војна (1945-1960)“, Историја, год.
XXXVIII/1-2, Скопје 2002, 91.''</ref>
Процесот на иселување на Турците започнал во [[1951]] година, а кулминацијата ја доживува во [[1955]]-[[1956]] година. Паралелно со иселувањето на Турците, започнало доселување на муслиманско население од [[НР Босна и Херцеговина]], [[Косово и Метохија]], [[Санџак]] и [[НР Црна Гора]] во [[НР Македонија]] со цел полесно да се иселат во Турција, а дозвола за иселување давал само турскиот конзулат во Скопје, затоа што 97% од Турците во Југославија живееле на тлото на НР Македонија. Од доселеното население со исламска вериосповед најбројни биле '''Албанците'''. Но, сепак на многу мал дел од нив им било дозволено да се иселат во Турција, (околу 5.000 вкупно и од доселените и од
Република Македонија, Скопје. 01. 0427. 0084. 0086/ 469''</ref> Во [[1959]] година 22.776 лица добиле официјално републичко државјанство на НРМ, од нив повеќе од половината, поточно '''12.976 биле етнички Албанци''' од Косово и Метохија.<ref>''Виолета Ачкоска, „Некои фактори на албанизацијата на македонската етничка
територија од Големата Источна криза до крајот на XX век“, Гласник на ИНИ, 43/2, 17''</ref> Точната бројка на непријавените доселени Албанци
останува мистерија. Албанците од северот биле привлечени и од традиционалната мирољубовост и толерантност на македонскиот народ, како и од попустливата политика на
македонските власти према албанското малцинство.
| |||