Македонци во Грција: Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Lotje (разговор | придонеси)
Нема опис на уредувањето
Ред 90:
'''Грчките Македонци''' се граѓаните на [[Република Грција]] кои имаат [[Македонци|македонска национална свест]] или Македонците кои водат потекло од територијата на денешна Грција. Најголем дел од Македонците во Грција живеат или потекнуваат од [[Егејска Македонија]] (тие се познати како [[Егејци#Егејци|'''егејски Македонци''' или '''Егејци''']]) и има други македонски емигранти во другите делови на грчката република. Тие не се официјално признато етничко малцинство во Грција. Според тврдењата дадени од [[Виножито (политичка партија)|Виножито]], единствената политичка организација на Македонците во Грција, денес во државата има околу 400.000 Македонци.<ref name=VE />
 
Во ноември [[1919]] година, [[Грција]] и [[Бугарија]] потпишаа конвенција за исселувањеиселување на населението што живееше во двете држави и 86.571 Македонци и Бугари беа принудени да заминат од Грција во Бугарија. Исто така, како последица на [[Грчка граѓанска војна|Грчката граѓанска војна]] се случи [[Народно Ослободителен Фронт#Егзодус на етничките Македонци од Грција|егзодусот на Македонците од Грција]].
 
Најголемиот дел од егејските Македонци кои живеат денес во [[Република Македонија]] водат потекло од [[Лерин|Леринско]], [[Воден|Воденско]], [[Костур (град)|Костурско]], [[Кајлар|Кајларско]] и др.
Ред 97:
[[Податотека:Greece linguistic minorities.svg|thumb|left|Малцинствата во Грција.]]
 
'''Егејски Македонци''' или едноставно '''Егејци'''— етно-географскиетногеографски поим со кои се нарекуваат [[Македонци]]те од [[Егејска Македонија|Егејскиот дел на Македонија]]. Терминот Егејци започнал да се користи за Македонците од Егејска Македонија во времето на [[Грчка граѓанска војна|Граѓанската војна во Грција]] од [[1946]]-[[1949]] година, кога грчките монархофашистички власти започнуваат масовно протерување и [[геноцид]] врз македонското население од Егејска Македонија кое учествувало или го помагало [[НОФ]] и комунистичкото движење. Егејските Македонци се староседелското македонско население во Грција, но со тек на време одреден број се имаат раширено низ целата територија на државата.
 
=== Населеност ===
Ред 106:
[[Податотека:Makedonski dijalekti-prilagodeno.png|мини|Македонските дијалекти во целиот регион.]]
 
Од Македонците во Грција користен е [[македонскиот јазик]]. Македонците од егејско потекло го користат [[ДијалектиЈугоисточно намакедонско македонскиот јазик#Југнаречје|јужнотојугоисточното наречје на македонскиот јазик]]. Во ова наречје спаѓаат [[Горнопреспански дијалект|горно]] и [[долнопреспански дијалект]], понатаму [[костурски дијалект]], [[нестрамско-костенарски дијалект]], [[солунско-воденски дијалект]], [[прилепско-битолски дијалект]] (во [[Лерин]]ско) и [[серско-драмско-лагадинско-неврокопски дијалект]]. Македонскиот јазик го говори претежно постарото македонско население.
 
Македонскиот јазик не е признаенпризнат како малцински или регионален јазик во Грција, и е познат во грчката јавност како „славомакедонски јазик“ ({{lang-el|Σλαβομακεδονική γλώσσα}}).
 
Во 19XIX и 20XX век македонскиот јазик и дијалекти беа презервирани со учењето во училиштата на [[Бугарската егзархија]]. Во [[1925]] година со донесување на одлуката од страна на грчката влада за печатење на ''[[Абецедар]]от'' јавно е признаено постоењето на словенско население во северните делови на Грција. Абецедарот имаше цел за образование на македонски јазик во Грција, но за жал тоа се случи за многу мало време. Со доаѓањето на [[Јоанис Метаксас]] на власт македонскиот јазик беше официјално забранет. За време на [[Граѓанската војна во Грција]] македонскиот јазик беше учен во 87 училишта на 10.000 ученици во северна Грција од страна на [[Комунистичка партија на Грција|комунистичките сили]].
 
Во 2006 година се издаде нова верзија на Абецедарот од страна на Виножито. Денес македонскиот јазик се учи во Грција но во тајност поради страв од грчките власти.<ref>[http://www.novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=32310108242&id=9&setIzdanie=21941 Нова Македонија - Македонскиот јазик во Грција се учи тајно како во турско]</ref> Курсови по македонски јазик има во [[Воден]], [[Лерин]], [[Овчарани]], [[Солун]] и други градови со македонско население.
 
Бројот на зборувачи на македонскиот јазик во Грција денес не е познат, но според ''[[Ethnologue]]'' има 180.000 македонски зборувачи само во административната област [[Западна Македонија (периферија)|Западна Македонија]].
Ред 138:
Во 1990 со освестувањето на македонската заедница во Грција одново почнаа да се создаваат печатени медиуми на македонски јазик. Прво се појави ''Τα Μογλενά'', потоа ''Лоза'', ''Зора'' и ''Македонико''. Ова беше проследено со издавање на публикацијата ''Задруга'' во раната [[2010]]. Во мај 2010 излезе месечниот весник ''Нова Зора''.<ref>[http://www.ohridon.com/m-vesti/1656.html КОНЕЧНО НОВА ЗОРА - МАКЕДОНСКИ ВЕСНИК ВО ГРЦИЈА]</ref> Задруга и Нова Зора се печатени и на македонски, и на грчки јазик. Нова Зора има над 20.000 тираж на секое издание.
 
Неколку македонски радио станици беа поставени во егејскаEгејска Македонија. Но, исто како другите македонски медиуми, станиците му претставуваа пречка на грчките власти и македонското радио ''Македонски Глас'' беше затворено.
 
== Дијаспора ==
Ред 154:
=== Егејските Македонци во странство ===
 
Македонците со потекло од егејскиот дел на Македонија во масовна бројка се имаат иселено и во странство претежно во прекуокеанските земји, најмногу во [[Австралија]], [[Канада]] и [[САД]]. Егејските Македонци претставуваат голем, но и доста организиран и активен дел од македонската дијаспора.
 
== Познати личности со потекло од Егејска Македонија ==
 
* [[Никола Груевски]] — [[ПремиерПоранешен премиер на [[Македонија|Република Македонија]]
* [[Васил Тупурковски]] — македонски политичар
* [[Александар Флоровски]] — македонски политичар
* [[Јагнула Куновска]] — пратеник во Собранието на РМ и адвокат
* [[Никола Поповски]] — пратеник и поранешен претседател на Собранието на РМ и поранешенепоранешенен министер за финансии во Владата на РМ
* [[Ташко Георгиевски]] — писател и академик
* [[Ристо Кирјазовски]] — историчар
Ред 175:
* [[Ташко Белчев]] - македонски славист и палеолингвист
* Марија Воденска- писателка, новинар, претседател на Здружението „ЕГЕЈ“ и член на [[Рускојазичната]] академија на науки за Массачусец во Бостон
* [[Иван Чаповски]] - писател, поет, борец за човекови права на МЕМ
* Мијалче Дургутов- - журналист, спортски новинар, портпарол во Државен завод за ревизија во Скопје
* [[Методија Тошевски]] - поет, Министер за финансии во СРМ и во Експерската влада 1991-1993 г. Главен државен ревизор,
* Мице М. Димитров, - пејач на народни песни од Егејска Македонија
* Димитар Н. Димитров - професор, министер за образование ви првата избрана влада.
* Христо Андоновски - новинар, историчар и уредник на списанието за странство„Македонија“,
 
== Надворешни врски ==