Вулканизам во Македонија: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
'''Вулкански области во Македонија''' — области на значајна [[вулканска активност]] во далечното минато на [[Македонија]], од [[Олигоцен|олигоценот]], [[Миоцен|миоценот]], [[Плиоцен|плиоценот]], па сè до [[квартер|квартерот]]. Денес се издвојуваат седум области на згасната вулканска активност.<ref name="Геодив">{{ГеодивГеонас|глава= Појави на вулканизам на територијата на Република Македонија |страница= 57-59}}</ref>
 
== Осоговско-малешевска вулканска област ==
Осоговско-малешевската вулканска област се протега од селото [[Луке]] на север преку [[Деве Баир]] − [[Тораница]] – [[Саса]] − [[Делчево]] − [[Пехчево]].<ref name="Геодив" /> Вулканите се одликувале со [[лава]] со преоден хемиски состав. Како последица на вулканската активност и [[Ерозија|ерозијата]] многу ретко се сочувани вистински [[Вулканска купа|вулкански купи]]. Како потипични во денешно време може да се споменат [[Буковик]] и [[Бело Брдо]] кај Пехчево. Староста на оваа вулканска активност е [[Олигоцен|олиго]]-[[Миоцен|миоценска]], а за оваа област е поврзана и минерализацијата на [[Олово|оловото]] и на [[Цинк оксид|цинкот]] во областите на [[Саса]] и на [[Тораница]].
 
== Кратовско-злетовска вулканска област ==
Кратовско-злетовската вулканска област е најголемата згасната вулканска област на нашата територија. Се простира меѓу планината [[Козјак (планина)|Козјак]] на север, реката [[Брегалница]] на југ, [[Овче Поле]] на запад и [[Осоговски Планини|Осоговските Планини]] на исток. Вулканските [[Ерупција|избиви]] биле копнени и подводни и се одликувале со силна екпслозивна фаза со производство на голема количина на [[лава]] и [[Пирокласичен нанос|пирокластични материјали]]. Во денешно време во релјефот се истакнуваат повеќе поранешни вулкански купи (Злетовска, Маричанска и Црн Врв). Од поствулканските појави се познати: [[Мофета|мофети]], [[Фумарола|фумароли]] и [[Топол извор|термоминерални извори]] ([[Кочанска Бања]], [[Боровиќ]] и др.)<ref name="Геодив" />. За оваа вулканска активност се поврзани и минерализациите на олово и цинк.
 
== Кумановско-светиниколска вулканска област ==
Ред 11:
 
== Бучимско-боровдолско-дамјанска вулканска област ==
Бучимско-боровдолско-дамјанската вулканска област е просторно сместена меѓу [[Штип]] и [[Радовиш]]. Како морфолошки облици се забележуваат вулканските купи и кратери: [[Пилав Тепе]], [[Трескавичка Чука]] и др. За оваа вулканска активност е поврзано и оруднувањето на [[бакар]] во [[Бучим]] и во [[Боров Дол]] и одруднувањето на железо во [[Дамјан]].<ref name="Геодив" />
 
== Мариовско-кајмакчаланска вулканска област ==
Ред 17:
 
== Кожуфска вулканска област ==
Кожуфската вулканска област е најмладата вулканска област во Македонија. Нејзината старост е одредена како миоценско-плиоценска до квартерна. Се наоѓа меѓу [[Кавадарци]] на север и планината [[Кожуф]] на југ со продолжеток кон [[Егејка Македонија]]. Вулканската активност се карактеризирала со експлозивна работа на вулканите и производство на голема количина на пирокластични материјали, кои, во периодот од плиоцен до квартер го заполниле [[Тиквешко Езеро|Тиквешкото Езеро]]. Денес во морфологијата на планината Кожуф се забележуваат бројни остатоци од некогашните вулкани како што се: [[Васов Град]], Коприва, Прашник, [[Цврстец]], [[Острец]], [[Дудица]] и [[Момина Чука]]. Со оваа вулканска област се поврзани и минерализациите: на [[бакар]], на [[олово]] и на [[цинк]] на Дудица, како и минерализациите на: [[арсен]], [[антимон]], [[злато]] и [[талиум]] во [[Алшар]].<ref name="Геодив" />
 
== Охридско-коселска вулканска област ==