Карма: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Робот: Автоматизирана замена на текст (-философ +филозоф)
дополнување
Ред 1:
{{Без извори|датум=ноември 2009}}
{{Хиндуизам}}
'''Карма''' ([[санскрит]]: कर्म, {{Audio|Karma.ogg|''kárma''}} (''{{IAST|[[:wikt:कर्मन्#Sanskrit|kárman]]}}'', „чин, дејство, труд“); [[пали]]: ''kamma'') е збор од индиската филозофска и религиска традција, која го означува секој чин кој без исклучок почнува одредени причинско-последични сили, па во својата најстрога смисла, во [[хиндуизам|хиндуизмот]] и [[будизам|будизмот]], има универзално [[значење]] на збир од дела (агрегат) кои во потполност го одредуват [[човек|човековиот]] сегашен и иден живот.
Ред 5 ⟶ 4:
Карма означува труд кој ја обликува судбината на суштествата и во крајна линија резултира со повторно раѓање. Овој труд се одвива во 3 области: телесна, говорна и мисловна. Карма не означува едноставно некоја однапред одредена судбина, како што се често верува, туку таа е ознака за принцип на акција и реакција - човекот (суштество) пати од сопствените дела.
 
Поради ова во будизмот, кога се зборува за карма, особено се истакнува [[Етика|етичкиот]] момент, бидејќи со него во потполност се одредува исходот од напорот да се прекине шатењето. Трудот може да биде двоен: здрав и нездрав; последици или плодови на тие трудови созреваат во текот на овој, следниот или наредните животи. Според [[Буда]], три причини за нездрави кармички дејствија се алчноста, омразата и измамата; а здрави се несебичноста, доборнамерноста и искреноста кон себе (знаењето).
 
Ослободувањето од кармата, односно од последиците на (неисправното) делување е можно само преку освестување (''paticcasamuppāda'' – „зависно потекло“), односно увид (''vipassanā''). „Зависно потекло“ е кумулативен збир на работи чие дејство може да се разреши единствено преку освестување во сегашниот момент и превзенање на исправни (здрави) дела кои веднаш остваруваат резултат (плод), чии последици можат да се чуствуваат во неопределената иднина (во наредните животи).
Трудот може да биде двоен: здрав и нездрав; последици или плодови на тие трудови созреваат во текот на овој, следниот или наредните животи.
 
==Кармата како тема во уетноста и во популарната култура==
Според [[Буда]], три причини за нездрави кармички дејствија се алчноста, омразата и измамата; а здрави се несебичноста, доборнамерноста и искреноста кон себе (знаењето).
* „Жени на кармата“ - кус расказ на италијанскиот писател [[Еуџенио Монтале]].<ref>Euđenio Montale, ''Leptir iz Dinara i ostali prozni spisi''. Beograd: Rad, 1979, стр. 34-36.</ref>
* „Инстант карма!“ (''Instant Karma!'') - песна на англискиот музичар [[Џон Ленон]] од 1970 година.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=EqP3wT5lpa4 YouTube, Instant Karma - John lennon (пристапено на 10.11.2017)]</ref>
* „Карма-камелеон“ (''Karma Chameleon'') - песна на британската [[Поп-музика|поп]]-група „[[Калчр клаб]]“ (''Culture Club'') од 1983 година.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=E5mwp264g-Q YouTube, Culture Club - Karma Chameleon - HD HI FI (пристапено на 10.11.2017)]</ref>
 
== Наводи ==
Ослободувањето од кармата, односно од последиците на (неисправното) делување е можно само преку освестување (''paticcasamuppāda'' – „зависно потекло“), односно увид (''vipassanā''). „Зависно потекло“ е кумулативен збир на работи чие дејство може да се разреши единствено преку освестување во сегашниот момент и превзенање на исправни (здрави) дела кои веднаш остваруваат резултат (плод), чии последици можат да се чуствуваат во неопределената иднина (во наредните животи).
{{наводи}}
 
{{никулец}}
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Карма