Џамбатиста Вико: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето |
с Робот: Автоматизирана замена на текст (-философ +филозоф) |
||
Ред 1:
{{внимание}}
{{Инфокутија за
region = [[Италијанска
era = [[Философија на XVIII век]] |
color = #B0C4DE |
Ред 16:
influenced = [[Хегел]], [[Семјуел Тејлор Колриџ|Колриџ]], [[Јохан Волфганг фон Гете|Гете]], [[Карл Маркс|Маркс]], [[Бенедето Кроче|Кроче]], [[Џејмс Џојс|Џојс]]
}}
'''Џамбатиста Вико''' или '''Џовани Батиста Вико''' ({{lang-it|Giovan Battista / Giambattista Vico}}; {{роден|23|јуни|1668}} [[Неапол]], [[Италија]]) – {{починал|23|јануари|1744}} — [[италија]]нски [[
== Биографија ==
Ред 34:
== Одговор на методот на Декарт ==
Вико се вратил од Ватола во Неапол за да ја најде „физиката на [[Декарт]] на највисокото ниво прочуена помеѓу високо етаблираните мислители“. Поради картезианизмот настанало забрзување на развојот во метафизиката и природните науки. Опсежно распространуван од Логиката Порт Ројал на Антоан Арнолд и Пјер Никол, Декартовиот метод бил вкоренет во верификацијата: единствениот пат до вистината, а со тоа и знаењето, е преку аксиомите добиени со [[набљудување]]. Декартовото инсистирање дека “јасното и неоспорното“ треба да формираат основа за донесување заклучоци има очигледно влијание врз надвладувачките погледи на логиката и дискусијата. Студиите по [[реторика]] , всушност сите учења што се однесувале на граѓански дискусии и на подрачјето на веројатните вистини, се соочиле со презир.
Хуманизмот и професионалните интереси на Вико предизвикале очигледен одговор што тој го развил во текот на неговите публикации: подрачјата на проверливата вистина и човечкиот интерес делат само незначително преклопување, а сепак разумот е подеднакво неопходен во обете сфери. Една од најраните и најјасните форми на овој аргумент може да се најде во делото “De Itlorum Sapientia” каде Вико објаснува дека да се примени геометрискиот метод во практичниот живот е исто како да се обидува да се полуди според правилата на разумот, да се обидува да се продолжи по една права линија помеѓу свиоците на животот, како врз човечкото дејствување никогаш да не влијаеле каприциозноста, наглоста, опортунизмот и случајноста. Слично на ова, да се подготви еден политички говор според правилата на геометрискиот метод е исто како да се лиши од било какви строги забелешки и да се изговара само досаден текст со аргументи. Погледот на Вико во ова дело, како и во неговите подоцнежни оставрувања не е дека методот на Декарт е безначаен, но дека неговата примена е невозможна во сферата на граѓанскиот живот. Наместо да го ограничи разумот со состав од проверливи аксиоми, Вико предлага (исто како и неговите предци- античките
Вико го користел овој аргумент доследно во сите негови дела и како централен принцип во “Scienza Nuova”.
== Реторика во “Scienza Nuova” ==
Во 1720 г, Вико започнал да работи на делото “Scienza Nuova“ – неговото самопрогласено ремек-дело, како дел од расправа за универзалното право. Иако првичниот договор бил изадавањето да го финансира кардинал Корсини (идниот папа [[Климент XII]]), Вико бил приморан сам да го финансира објавувањето откако кардиналот објавил финансиска криза и го повлекол своето патронство. Првото издание на “Новата наука“ се појавило во 1725 г., а втората, преработена верзија била издадена во 1730 г. Ниту една од верзиите не била добро прифатена во текот на животот на Вико.
Хуманизмот на Вико, неговиот интерес за класичната реторика и филологија, и неговиот одговор на Декарт придонесуваат за
{{Нормативна контрола}}
| |||