Толчник (ботаника): Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето |
per https://www.mediawiki.org/wiki/Parsoid/Language_conversion/Preprocessor_fixups |
||
Ред 14:
'''Жигот''' се наоѓа на врвот на толчникот и често е рапав или леплив,за да за него лесно можат да се залепат [[полен|поленовите зрна]]. На жигот се наоѓа течност со растителни хормони, кои индуцираат 'ртење на поленовите зрна во [[поленова цевка|поленова цевка]]. Жигот е посебно развиен кај цветовите на анемофилни растенија<ref name="LZ"/> (кои се опрашуваат со ветер, нпр. [[Poaceae|треви]] или [[буква]]).
Жигот надоле се стеснува во '''столбче''' низ кое поминува поленовата цевка на патот до плодникот. Столбчето кај некои цветови може активно да се свиткува и да го поставува жигот во најповолна положба за [[oprašuvanje|опрашување]]. Ткивото на столбчето најчесто е омекнато и слузесто , а служи за исхрана на поленовите цевки за време на нивното растење кон семените зачетоци. Иако од секоја карпела настанува едно столбче , во цветовите со повеќе карпели тие можат да сраснат во едно, заедничко столбче. Поедини цветови немаат столбче, па жигот во вид на лента или шав<ref name="tatic">
'''Плодникот''' е долен, проширен (надуен) дел на толчникот во кој се сместени семени зачетоци и во кој се одвива оплодувањето.
Ред 39:
== Создавање и развиток на толчникот ==
[[Податотека:ABC-Modell Arabidopsis.svg|мини|десно|200п|'''-<nowiki/>{ABC}- модел на развиток на цветот''': -<nowiki/>{A, B, C}- — три класи на гени; -<nowiki/>{Ke}- чашка, -<nowiki/>{Kr}- венче, -<nowiki/>{St}- андрецеум, -<nowiki/>{Fr}- гинецеум]]
Толчникот настанува со свиткување на карпелата, така што нејзините ободи се приближуваат и надолжно (адаксијално) сраснуваат. Линијата на сраснување на ободот на карпелата се нарекува '''стомачен (вентралeн) шав'''. На спротивната страна на толчникот се наоѓа средниот нерв на карпелата, кој се нарекува '''грбен(дорзалeн) шав'''. При свиткувањето, [[Лист#Епидермисот|епидермисот]] на лицето на [[листот]](карпелата) се наоѓа на внатрешната, а епидермот на наличјето на надворешната страна на толчникот.<ref name="LZ"/>
[[Онтогенетски развиток]] на гинецеумот, како дел на цветен изданок, кај повеќето скриеносеменици е под влијание на продуктите на регулаторните -<nowiki/>{[[MADS]]-box}- гени од класата -<nowiki/>{C}- (нпр. гени ''agamous'').
== Еволуција на толчникот<ref name="tatic"/> ==
Карпелата, а со тоа и толчникот, се структури [[хомологија (биологија)|хомологни]] на мегаспорофили [[семени папрати|семени папрати]] и [[голосеменици|голосеменици]]. Карпелите на првобитните скриеносеменици биле крупни, листолики, со голем број семени зачетоци (ситуација присутна и кај современи примитивни групи), и со непотполно сраснување. Во тек на еволуцијата, дошло најпрво до потполно сраснување на обрачот на карпелата во толчникот<ref>-<nowiki/>{ Endress P.K. & Igersheim A. 2000. Gynoecium Structure and Evolution in Basal Angiosperms. ''Int. J Plant Sci.'' 161(S6): S211–S223. DOI 10.1086/317572. [http://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/317572?journalCode=ijps апстракт]
}-</ref>, а потоа и до еволуциониот тренд на смалување на бројот на карпелите и нивното сраснување во еден, ценокарпен толчник. Паралелно, дошло и до смалување на бројот на спроводните снопчиња во карпелата од три на еден.
Ред 54:
== Надворешни врски ==
{{Commonscat|Pistil}}
* [http://pharyngula.org/index/weblog/comments/mads_boxes_flower_development_and_evolution/ -<nowiki/>{Pharyngula.org}- текст за -<nowiki/>{MADS}- гени, развиток на цветови и филогенија на сриеносеменици]
* [http://www.anbg.gov.au/glossary/webpubl/carpfus.jpg сликовен приказ на разликата помеѓу апокарпен и синкарпен гинецеум]
* [http://www.cartage.org.lb/en/themes/Sciences/BotanicalSciences/ClassificationPlants/Spermatophyta/Angiosperms/FlowerStructure/Evolcarpel.gif сликовен приказ на еволуција на карпелата]
* [http://nsdl.lon-capa.org/res/msu/botonl/b_online/ge02/16.gif шема на еволуциони односи на основните типови на гинецеуми]
* -<nowiki/>{Gasser C.S. & Robinson-Beers K. 1993. Pistil Development. ''The Plant Cell'' 5: 1231-1239}- [http://www.plantcell.org/cgi/reprint/5/10/1231.pdf потполн текст на работа]
[[Категорија:Цвеќиња| ]]
| |||