Амстердам: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
Ред 144:
 
== Трговија ==
Продавниците во Амстердам варираат од огромни стоковни куќи како Де Бијенкорф (1870 година) и Мејсон де Боннетерие , стоковна куќа во париски стил изградена 1889 година, па се до мали специјализирани продавници. Хај енд продавниците во Амстердам се сместени на улиците Питер Корнелиц Хофстрат и Корнелис Схуистрат, кои се наоѓаат во близина на Вонделовиот парк. Една од најпрометните улици во Амстердам е тесната средновековна улица – KalverstraatКалверстрат која се наоѓа во срцето на градот. Други области за купување се Девет Улици , Харлемердајк и Харлемерстрат. ''Negen Straatjes'' се девет тесни улици во рамките на GrachtengordelХрагтенхордел, концентричниот систем на канали во Амстердам. Negen Straatjes се разликуваат од другите области за шопинг по тоа што имаат голем број на приватни продавници. Haarlemmerstraat и Haarlemmerdijk беа прогласени за најдобри шопинг улици во Холандија во 2011 година. На овие улици исто така има голем број приватни продавници. Но, додека на 'девет улици доминираат модните продавници, на Харлемерстрат. и Харлемердајк може да се видат секаков вид на продавници- продавници за слатки и друг тип на храна, долна облека, патики, облека за венчавки и свечености, продавници за мебел, книжарници, продавници за велосипеди, скејт опрема и тн.
Во градот исто така има и голем број пазари на отворено како Алберт Супермаркетите, Вестерстрат - пазарот, тен Катемаркт, и Дапермаркт. Некои од овие пазари се дневни, а некои се одржуваат еднаш неделно.
 
Ред 151:
 
== Демографија ==
Амстердам има 783,364 жители. На 1 јануари 2011 година , етничкиот состав во Амстердам изнесувал 49,7% холандско население и 50, 3% странци. Во 16-от и 17 от век имигрантите биле [[Фламанци]], [[Евреи|Сепарди Евреи]], Вестфалијанци и Huguenots. Huguenot-ите дошле по декретот на Фонтаинблау, во 1685 година, додека Фламанските протестанти дошле за време на [[Осумдесетгодишна војна|осумдесетгодишната војна]]. Вестфалијанците дошле во Амстердам највеќе од економски причини , а нивниот прилив продолжил и во 18-от и 19-от век. Пред почетокот на Втората Светска војна 10% од населението било Еврејско.
Првата масовна имиграција во 20-от век била изведена од луѓе од Индонезија, кои дошле во Амстердам по осамостојувањето на холандските Источни Инди во 1940-те и 50-те години. Во 1960-те години гастарбајтери од Турција, Мароко, Италија и Шпанија емигрирале во Амстердам. По осамостојувањето на [[Суринам]], голем број Суринамци дошле во Амстердам и се сместиле во [[Бајмар]] областа. Други имигранти, во кои спаѓаат и бегалци-азиланти и нелегални имигранти доаѓаат од Европа, Америка, Азија и Африка. Во 1970-те и 80-те години, голем број од „старите„ Холанѓани се преселиле во нови градови како Алмер и Пурмеренд , поттикнати од третата планолошка сметка на холандската влада. Со тоа се промовирала субурбанизацијата и се овозможува развој на гроеикернен или буквално јадрото на растот. Млади професионалци и уметници се населиле во населбите de Пајп и Јордан кои овие Амстердамци ги напуштиле. Незападните имигранти се населиле во социјалните стамбени проекти во западниот дел на Амстердам и Биијлмер. Денес луѓето кои немаат западно потекло сочинуваат околу една третина од населението во Амстердам,од кои 50% се деца.
Најголемата религиска група е христијанската (17% во 2000 година), кои се делат на [[Римокатолицизам|Римокатолици]] и [[Протестантство|Протестанти]].
Ред 174:
Во 1932 година Амстердам беше предвиден да биде центар, на нултиот километар- на автопатскиот систем на Холандија. Автопатите требале да бидат обележани од 1-8 и да тргнуваат од градот. Почетокот на Втората светска војна и пренасочување на приоритетите биле причините поради кои денес само патиштата А1,А2 и А4 тргнуваат од Амстердам. Изградбата на патот А3 кон Ротердам била откажана воо 1970 година со цел да се зачува Гроене Харт.
Патот А8, кој води северно до Заандам и патот А10 биле пуштени во употреба меѓу 1968 и 1974 година. Освен патот А1, А2,А4 и А8 неколку други патишта како А7 и А6 водат кон Амстердам.
Во Амстердам има десет станици на Холандската железница (Ns) . Пет од нив се меѓуградски- Sloterdijk, Zuid, Amstel, Bijlmer ArenA и Amsterdam Centraal. Станици за локални линии се Lelylaan, RAI, Holendrecht,Muiderpoort and Science Park како и Амстердам Централ. Од централната станица има линии за [[Австрија]], [[Белорусија]], [[Белгија]], [[Чешка]], [[Данска]], [[Франција]], [[Германија]], [[Унгарија]], [[Полска]] , [[Русија]], и [[Швајцарија]]. Освен овие линии има и меѓународни линии на Холандската железница ( Амстердам-[[Брисел]]-Париз_Келн[[Париз]]-[[Келн]]) , Градски ноќни линии (CityNightLine), и Интер сити (InterCityExpress).
Еуролинија има линии на автобуси од железничката станица Амстел во Амстердам до сите дестинации во Европа.
Аеродромот Шипхол е одалечен на 20 минути со воз од централната железничка станица . Тоа е најголемиот аеродром во Холандија, петти по големина во Европа и дванаесетти по број на патници во целиот Свет. Тој може да опслужи околу 46 милиони патници годишно и е база на 4 авиопревозници на холандските авиокомпании (KLM, transavia.com, Martinair и Arkefly). Шипхол во 2010 година беше четврти аеродром по употребеност од странски патници.
 
 
== Велосипедизам ==
 
Амстердам е најпријателски настроениот град кон [[Велосипедисти|велосипедистите]] во цела [[Европа]]. Тој е огромен град со велосипедска култура и добри услови за велосипедистите како патеки и цели коловози за велосипедисти, како и неколку добро обезбедени паркинзи за велосипеди кои се достапни по ниски цени. Во 2006 година на улиците на Амстердам се возеле околу 465 000 [[Велосипед|велосипеди]]. Кражбата на велосипеди е надалеку позната , па во 2005 година во Амстердам украдени биле околу 54 000 велосипеди. Луѓе од сите општествени групи користат велосипед за превоз низ градот, како резултат на малите димензии на Амстердам, изобилството од велосипедски патеки (околу 400 километри), рамниот терен и непријатноста од возење автомобил.
 
 
== Образование ==
 
Амстердам има 2 универитети- Универитетот на Амстердам и универитетот ВУ. Во другите институции кои овозможуваат високо образование спаѓаат уметничкото училиште (Gerrit Rietveld Academie), високото училиште (the Hogeschool van Amsterdam), и the Амстердамската висока школа за уметност (Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten). Меѓународниот институт за Социјална Историја на Амстердам е една од најголемите истражувачки институции за социјална историја, а особено за историја на работничкото движење. Ботаничката градина на Амстердам која е формирана на почетокот на 17-от век е една од најстарите ботанички градини во светот и која има голем број на стари и ретки примероци, меѓу кои и растение од кафе кое било родител на сите растенија кафе во цела централна и јужна Америка.
Некои од основните училишта во Амстердам , како што е Монтесори училиштето, наставата ја основаат на одредени педагошки теории. Најголемото Монтесори средно училиште во Амстердам е Монтесори Лицеум Амстердам. Но, наставата во многу училишта е основана врз религијата. Ова било пракса на Римокатоличките и протестантски училишта, но како што се зголемил бројот на муслимански имигранти така се зголемил и бројот на исламски училишта. Во јужните предградија на Амстердам има еврејски училишта.
Амстердам е познат по тоа што има 5 граматички училишта -( the Vossius Gymnasium, Barlaeus Gymnasium, St. Ignatius Gymnasium, Het 4e Gymnasium и the Cygnus Gymnasium) каде се учи според класична гимназиска програма, а во програмате се и изучувањето на Латинскиот и класичниот грчки јазик.
Иако до неодамна се сметаше дека овој концепт набрзо ќе изумре, сепак гимназиите доживеаа оживување што доведе до формирање на нова четврта и петта гимназија во која спаѓаат и гореспоменатите 3 гимназии. Повеќето средни училишта во Амстердам нудат низа од повеќе нивоа на образование во едно исто училиште. Градот исто така изобилува со колеџи чија програма варира од арт и дизајн до политика и економија и кои истовремено се достапни за странски студенти.
 
Ред 197:
Збиените имоти се многу чести во Амстердам , бидејки законот за имот ги фаворизира станарите. Голем број од овие збиени имоти станале познати како на пример ОТ301 , Вранкријк (затворен од страна на владата) и Биннепрет, и неколку други кои сега работат како бизниси, како здравствени клубови и ресторани со лиценца.
Култура и забава
Кон крајот на 16-от век комората за реторика во Амстердам организирала натпревари меѓу повеќе комори во читање поезија и драма. Во 1638 година во Амстердам е отворен првиот театар. Во него се одржувале балетски претстави од 1642 година наваму. Во 18-от век познат станал и Францускиот театар. Додека Амстердам бил под влијанието на германската музика во 19-от век имало многу малку продукции на опера- HollandseХоландската OperaОпера во Амстердам (Hollandse Opera Amsterdam) била изградена во 1888 година со специфична цел- промовирање на холандската опера. Во 19-от век популарната култура била центрирана во областа Нес. Метрономот , еден од најважните пронајдоци за класичната музика во европа е измислен од Дитрих Николаус Винкел во 1812 година. На крајот на векот биле изградени [[Државен музеј (Амстердам)|Државниот]] и [[Градски музеј (Амстердам)|Градскиот музеј]]. Во 1888 година е основан [[Оркестар на Концертниот дом|Оркестарот на Концертниот дом]].
 
Со 20 от век дојдоа и киното, радиото и телевизијата како медиуми. Иако повеќето студија се наоѓаат во Hilversum[[Хилверзум]] и Aalsmeer[[Алсмер]], Амстердам има многу големо влијание во програмата. Многу луѓе кои работат во телевизиската индустрија живеат во Амстердам. Исто така седиштето на СБС 6 се наоѓа во Амстердам.
 
== Музеи ==
Најважните музеи во Амстердам се наоѓаат наплоштадот на музеите, лоциран југозападно од музејот Кралскиот музеј ( Rijksmuseum). Тој бил изграден во последната четвртиона на 19-от век врз темелите на поранешниот светски саем. Североисточниот дел од плоштадот е ограден со прилично големиот RijksmuseumКралски музеј. Пред RijksmuseumКралскиот музеј на самиот плоштад се наоѓа долго правоаголно езеро. Истото е претворено во лизгалиште во зимскиот период. Северозападниот дел од плоштадот се граничи со [[Винсент ван Гог|Музејот на Ван Гог]] (Van Gogh Museum), Стаделајк Музеј (Stedelijk Museum), HouseКуќата ofна BolsБолс CocktailКоктели & GeneverГеневер ExperienceИскуство и CosterКостер DiamondsДајмонс. Југозападната граница на плоштадот на музеите е Ван Баерлестрат (Van Baerlestraat), што е главната сообраќајница во овој дел од Амстердам. Од другата страна на улицата се наоѓа Концерниот дом. На југозапад од плоштадот има повеќе големи куќи и супермаркет. HetМузеумплеин Museumplein е покриена со трева , со исклучок на североисточниот дел кој е покриен со шљунак. Моменталниот изглед на плоштадот е добиен во 1999 година , кога плоштадот беше обновен. Плоштадот сам по себе е една од најистакнатите места во Амстердам и е познат по одржување на фестивали и концерти на отворено особено во лето. Во 2008 година се направени планови за повторно обновување на плоштадот , бидејки поголемиот дел од граѓаните не се задоволни од неговиот изглед.
Rijksmuseum-отКралскиот Музеј ја поседува најголемата и најважната збирка на дела од класичната холандска уметност. Тој бил отворен во 1885 година. Неговата збирка се состои од скоро милион предмети. Најповрзан со Амстердам е уметникот Рембрант, чие дело и делото на неговите ученици е изложено во овој музеј. Ремек делото на рембрантРембрант „ Ноќната Стража“ е едно од врвните уметнички парчиња во овој музеј. Во него исто така има слики од уметници како Van der Helst, Vermeer, Frans Hals, Ferdinand Bol, Albert Cuyp, Jacob van Ruisdael и Paulus Potter. Освен слики во музејот има и голема колекција на декоративни уметности. Тоа може да бидат од тапети до стаклени куќи за кукли од 17 от век. Архитект на зградата со готски стил е P.J.H. Cuypers. Во моментов музејот се проширува , реновира и замислена е изградба на нов главен влез во музејот. Само едно крило на музејот е отворено за јавноста во моментов а изложена е селекција од ремек-дела. Музејот ке биде потполно отворен за јавноста во 2012 или 2013 година.
Ван гог живеел во Амстердам еден краток период па затоа во негова чест е отворен музеј за неговото дело. Музејот е сместен во една он новите модерни згради во оваа област на Амстердам. Зградата е дизајнирана од Gerrit Rietveld. Во оваа зграда е изложена постојана колекција. Во 1999 година е додадено ново крило на музејот. Оваа зграда позната под името крило за изведби е дизајнирана од јапонскиот архитект Kisho Kurokawa. Во неа се одржуваат привремени изложби.
Некои од најпознатите слики на Ван Гог како Јадачите на Компири и Сончогледи се наоѓаат во колекцијата на музејот. Музејот на Ван Гог е најпосетениот музеј во Амстердам.