Галата: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
Ред 66:
}}
 
'''Галата''' или '''Пера''' е историска населба која се наоѓа во [[Истанбул]], [[Турција]]. Се наоѓа на северниот дел од [[Златен Рог|Златниот Рог]]. Оваа населба е една од најстарите во градот. Во времето на [[КонстантинополЦариград]], била една од најважните региони за градот. Во неа се наоѓа познатата [[кула Галата]].
 
== Историја ==
=== Рана историја===
 
Во времето на [[Византија]], оваа населба се викала ''Пера''. За значењето на зборот има повеќе теории:
 
* ''galaktos'' - што на грчки значи [[млеко]]
Ред 77:
* ''Галат'' - што го означува племето [[Гали]].
 
Областа уште во почетокот на [[5 век]] била градско преградиепредградие, а во времето на [[Теодосиј II]], кога биле изградени [[Цариградски ѕидини|ѕидините]] започнала да се нарекува Галата, за да по доаѓањето на [[Османлии|Османлиите]]те започне да се нарекува Пера.
 
=== Византиско Царство ===
=== Византиска империја===
 
Најголемо значење областа добила кога била изградена [[кулаКула Галата|кулата Галата]], која во најголем дел служела за одбрана на градот и набљудување на морето односно бродовите кои доаѓале од [[Златен Рог|Златниот Рог]]. Во времето кога [[Византија]] стапила во трговски контакти со земјите од [[Западна Европа]], Пера станала еден од најголемите трговски центри на [[Република Џенова|џеновските]] и [[Република Венеција|венецијанските]] трговци.
 
Во текот на [[11 век]], овде се наоѓала еврејската заедница на градот, која броела околу 2,500 луѓе.<ref name="ODB815">{{citation | editor-first = Alexander | editor-last = Kazhdan |editor-link=Alexander Kazhdan | title = [[Oxford Dictionary of Byzantium]] | publisher = Oxford University Press | year = 1991 | isbn = 978-0-19-504652-6 | page=815}}</ref>. Во [[1171]] година, оваа џеновска населба била скоро уништена<ref name=Norwich104>John Julius Norwich, A History of Venice, First Vintage Books Edition May 1986, p. 104</ref>. Ова бил повод византискиот цар [[Мануил I Комнин]] да затвори голем број на луѓе од Венеција и да ги конфискува нивните имоти, осудувајќи ги директно за настанот<ref name=Norwich104/>.
 
Во [[1203]] година, реонот бил тешко погоден во текот на [[Опсада на Константинопол (1203)|опсадата на градот]]<ref name="ODB815"/> .
 
=== Латинско царство===
=== Латинска империја===
 
По крајот на [[Четврта крстоносна војна|четвртатаЧетвртата крстоносна војна]], Галата била приклучена во составот на [[Венецијанска републикаРепублика|Венецијанската републикаРепублика]]. Подоцна областа била главниот премин на крстоносните бродови за [[Опсада на КонстантинополЦариград (1204)|падот на КонстантинополЦариград]] во [[1204]] година.
 
=== Византиско Царство===
=== Византиска империја===
 
По повторното [[Опсада на Цариград (1261)|воспоставување на византиска власт]] во градот во [[1261]] година, Венецијаните биле протерани од Галата. Во знак на благодарност кон [[ЏеновскаРепублика република|Џенова]]<ref name="ODB815"/>, која помогнала во зазимањето на градот, императоротцарот [[Михаил VIII Палеолог]] Галата ја дал под нивна контрола. По ова, разрушената кула била повторно обновена, а Пера станала нивна трговска колонија.
 
Во текот на овој период започнале да се градат ѕидини околу Галата. Денеска постои само еден мал дел од тие ѕидини, кои се наоѓаат во близина на кулата. Овде била изградена официјалната палата на Галата во [[1316]] година<ref>[http://www.obmuze.com/eng/pop_muze_voyvoda_bilgi.asp?sfNo=22 Ottoman Bank Museum: Bereket Han on Bankalar Caddesi]</ref>, која денеска е во рушевини.
По [[Пад на Цариград (1453)|падот на КонстантинополЦариград]] во [[1453]] година, Џеновската[[Република републикаЏенова]] била официјално неутрална, но под притисок на [[Византија]] сепак џеновцитетие ја поставиле одбранаодбраната на градот. На [[29 мај]] [[1453]] година Османлиите ја зазеле и Галата.
 
=== Отоманско Цаство===
=== Отоманска империја===
 
На [[24 мај]] [[1453]] година, градот [[КонстантинополЦариград]] [[Опсада на КонстантинополЦариград (1453)|паднал во рацете]] на [[ОсманлиОсманлии]]те. По само неколку дена, колонијата на Џенова ја предала Галата на султанот [[Мехмед II]]. По предавањето, султанот веднаш назначил началник на градската полиција и еден градски судија, на кој начин [[ИстанбулОтомански Цариград|Цариград]] го ставил под цела своја контрола. Во периодот на ВизантискатаВизантиското ИмперијаЦарство, генуезкатаџеновската колонија била опколена со големи ѕидини и претставувала посебна урбана единица, независна од императоротцарот, но со зазимањето од Османлиите, овој статус Галата го изгубил.
 
Спред пописот на населението од [[1455]] година, немуслиманското население на Галата било поделенподелено во три категории. Во првата категорија спаѓале провремените трговци од [[Италија]], во втората жителите на реонот со потекло од Венеција и Џенова, и во третата спаѓале [[Грци]], [[Ерменци]] и [[Евреи]]. Старите трговци станале поданици на султанот. Султанот целосно го контролирал пристаништето, како главно место за трговија меѓу истокот и западот. Според пописот од [[1455]] година, голен дел од бегалците се вратиле во Галата, поголемиот дел од нив биле богати Грци. Така, најголемиот дел од населението биле Грците, а по нив биле латинцитеЛатини, Ерменците и евреите. Во следните 50 години, во Галата се населиле голем број на [[Турци]], кои ги зазимале подалечните западни реони. Првите Турци кои започнале да го населуваат реонот биле најчесто адмирали и јаничари. Освен тоа, се населиле и голем број на турски трговци. Според податоци од [[1478]] година, во реонот на Галата живееле 592 Грци или православни христијани, 535 муслимани, 332 латини и 62 Ерменци. Така, уште од [[1478]] година, населението било блиску 48% муслиманско. Во исто време, во целиот град било забрането да се населуваат христијани во муслимански реони, но трговијата била дозволена.
 
Едно од најважните дела на султанот [[Мехмед II]] била целосната интеграција на Галата со Истанбул, не само како трговско пристаниште, туку и стилот кој бил спроведен, придонесувајќи Галата да се претвори во еден вид порта на Истанбул кон [[Европа]]. Историчарот на султанот Мехмед, [[Турсун Беј]] во [[1490]] година напишал дека доколку некој сака да помине од Истанбул кон Френгистан или Галата, морал да плати едно акче. Изворите од [[1453]] до [[1490]] година покажуваат дека во Галата не се случиле големи промени во трговскиот живот на реонот. ГенуезкатаЏеновската заедница прифатила отоманскаотоманско државјанство.
 
Во текот на [[16 век]], реонот станал седиште на главната султанска флота. Надвор од ѕидините на Галата во почетокот имало лозја и гробишта. Со изградбата на [[Галатасарај Лисеси|училиштето Галатасарај]], во училиштето започнале да се школуваат семејствата од дворецот а со тоа и да се зголемува бројот на населението. Во времето на [[Селим II]] започнале во реонот да се градат резиденции на амбасадите.
 
По започнувањето на војната со Венеција, во реонот започнале да тргуваат трговци од [[Република Фиренца]]. Местото и понатаму останало значајно за трговијата. Кон [[1569]] година реонот започнал да биде населуван од страна на [[Арапи]] од [[Ибериски Полуостров|Иберискиот Полуостров]].
 
Во [[18 век]] бројот на христијаните започнал да се намалува. Но во текот на [[19 век]], бројот повторно започнал да се зголемува. Патописецот [[Чарлс Вајт]] во [[1840]] година напишал дека Турците започнале да ги купуваат неопходните стоки во [[Бејоглу]], а не во [[Капали Чаршичаршија (Истанбул)|Капали чаршија]]. На двете страни од [[Улица Истиклал|булеварот Пера]] биле отворени европски продавници и хотели. По [[Кримска војна|Кримската војна]], европизацијата на реонот се зголемила. благодарениеБлагодарение на трговските привилегии, европските трговци, главно од [[Англија]], Галата ја претвориле во пристаниште со слободен трговски статут.
 
Кон средината на [[19 век]], Галата се претворила во седиште на голем број на банки. Немуслиманското население од другите краеви на Истанбул започнало да се населува повторно во Галата. Во [[1857]] година, Галата добила статус на избор на посебен градоначалник. Патувањето меѓу Истанбул и Галата минувало низ [[Златен Рог|Златниот Рог]]. Во текот на овој век биле изградени два моста.
 
Во [[1876]] година бил изграден тунел од КаракојКараќој до Бејоглу, како еден од првите во светот.
 
=== Галата денес ===
 
Денеска, населбата е една од најпосетуваните во градот. [[ФК Галатасарај]] е еден од најпознатите клубови во [[Турција]] и светот. Овде се наоѓа и познатото [[галатасарај Лисеси|училиште Галатасарај]]. Галатасарај во превод буквално значи ''ПалататаПалата Галата''<ref>[http://www.2288gs.com/ Galatasaray Sports Club 2288 Website]</ref>.
 
== Градби ==
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Галата