Брзина на светлината: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
Ред 808:
|title=„МАУ и астрономските единици мерки“
|url=http://www.iau.org/public/measuring/
|publisher=[[МеѓународнаМеѓународен астрономскаастрономски унијасојуз]]
|accessdate=11.10.2010
}}</ref> Светлосна година е растојанието кое светлината го поминува за една година - околу 9461 милијарди километри (заокружено на 10 трилиони км), односно 0,3066 [[парсек|пс]]. Најблиската ѕвезда до Земјата (освен Сонцето), [[Проксима Кентаур]], е оддалечена од неа 4,2 светлосни години.<ref name=starchild>Прочитајте понатаму во {{cite web
Ред 910:
 
==== Астрономска единица ====
Астрономска единица (''ае'') е приближното просечно растојание меѓу Земјатат и Сонцето. Во 2012 година е редефинирана како точно 149 597 870 700 m.<ref name=AU_redef /><ref>{{cite journal|title=„Интернационален систем на единици мерки, суплемент 2014: Ажурирање на осмото издание (2006) на SI брошурата“|url=http://www.bipm.org/utils/common/pdf/si_supplement_2014.pdf|year=2014|publisher= Меѓународно биро за тегови и мери|page=14}}</ref> Таа претходно не се базирала врза [[Меѓународен систем на мерни единици|Меѓународниот систем на мерни единици]], туку врз гравитационата сила на Сонцето, во рамките на класичната механика. {{#tag:ref|Астрономската единица се дефинирала како полупречникот на непопречената Њутнова орбита околу Сонцето на честица со бесконечно мала маса, која се движи со [[аголна фреквенција]] од {{gaps|0,017|202|098|95}} [[радијан]]и (приближно <sup>1</sup>/<sub>365,256898</sub> од Сончевиот развој) на ден.<ref>{{SIbrochure8th|page=126}}</ref>|group="Забелешка"}} Актуелната дефиниција ја користи препорачаната вредност во метри за претходната дефиниција на ''ае'', утврдена со мерење.<ref name=AU_redef>{{cite journal|title=„Решение B2 за редефинирање на астрономската единица за должина“|url=https://www.iau.org/static/resolutions/IAU2012_English.pdf|year=2012|publisher=[[МеѓународнаМеѓународен астрономскаастрономски унијасојуз}}</ref> Предефинирањето е аналогно на она на метарот, како и неговата цел – фиксирање на брзината на точно определна вредност во астрономски единици во секунда (преку точната брзина на светлината во метри во секунда).
 
Порадно, инверзната функција на {{math|''c''}} изразена во астрономски единици во секунда се мерела со споредба на времето потребно за радиосигналите да стигнат до разни вселенски летала во Сончевиот систем. Нивната местоположба се пресметувала врз основа на гравитационите ефекти на Сонцето и планетите. Комбинирајќи ги различните измерени времиња се добивала најскладна вредност за брзината во единица должина. Најдобрата проценка одобрена од [[МеѓународнаМеѓународен астрономскаастрономски унијасојуз|МеѓународнатаМеѓународниот астрономскаастрономски унијасојуз]] во 2009 година била:<ref name="Pitjeva09">
{{cite journal
|first1=Е.В. |last1=Питјева
Ред 1.409:
 
===Зголемена точност на вредноста на ''c'' и предефинирање на метарот и секундата ===
Најголем напредок во веродостојноста на измерените вредности за ''c'' е постигнат во втората половина на XX век, како резултат на шупливите резонатори, а потоа ласерските интерферометриски техники. Ним во прилог им оделе и новите, попрецизни дефиниции за метарот и секундата. Во 1950 година [[Луис Есен]] со помош на шуплив резонатор ја определил брзина на светлината како 299 792,5 ± 1 km/s. Вредноста била официјално прифатена на Дванаесеттото генерално собрание на РадионаучнатаРадионаучниот унија,сојуз во 1957 година. Три години подоцна е редефиниран метарот, во однос на брановата должина на специфична спектрална линија на криптон-86. [[Секунда]]та била предефинирана во 1967 година и тоа во однос на хиперфината транзициона фреквенција на природната форма на цезиумот, цезиум-133.
 
Преку ласерски интерферометриски метод, група од Националниот институт за стандарди и технологија во Колорадо во 1972 година ја определила брзината на светлината во вакуум како ''c''&nbsp;=&nbsp;299 792 456,2 ± 1,1 m/s (со 100 пати помала несигурност од претходно прифатената вредност). Останатата мерна несигурност била поврзана со дефиницијата за метарот.{{#tag:ref|Меѓу 1960 и 1983 година метарот се дефинирал како: „метарот е должината еднаква на 1 650 763,73 бранови должини во вакуум на зрачењето кое одговара на преминот меѓу нивоата 2p<sub>10</sub> и 5d<sub><sub>5</sub></sub> во атомот криптон-86.“<ref name="11thCGPM">