Есеи (Монтењ): Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
проширување |
|||
Ред 29:
Во 1580, кога се појавува првото издание на ''Есеите'', Монтењ веќе значително се има одалечено од препознатливите модели. Ако еден читател ја отвори содржината со поглавјата и да речеме се задржи на поглавјето со наслов „За суровоста“, би очекувал да чита за познати личности од античкото време кои ја отелотворуваат суровоста: [[Тибериј]], [[Калигула]]. Кога ќе ја отвори страницата читателот ќе биде изненаден. Наместо да најде прост доказ за знаењето и читаноста на Монтењ, читателот ќе најде оригинални психолошки забелешки и лични размисли кои се потпираат врз неколку добро избрани примери. Понатаму, авторот се доверува за здравствената состојба<ref name="affection">« De l'affection des pères aux enfants », ''Essais'', livre deux, chap. VIII.</ref> или исцртува портрет од себе, без да пропушти детаљ<ref name="présemption">.« De la présomption », ''Essais'', livre deux, chap. XVII.</ref>. Сепак можат да се најдат неколку слаби есеи, но суштинското останува: „влијанието од книгите исчезнува пред оригиналноста на мислителот.“<ref name="Villey3" /> За време на една посета на кралскиот двор, кратко време пред објавувањето на книгата, Монтењ му одговорил на кралот кога овој му врачил комплимент: „Значи дека ќе треба да му се заблагодарам на вашето Височество штом му се допаѓа мојата книга; бидејќи таа не содржи ништо друго освен приказ на мојот живот и моите дела.“<ref>La Croix du Maine, « Michel de Montaigne » in ''Les Bibliothèques françoises'', tome 2, Saillant et Nyon, Paris, 1773.</ref>
=== Продолжение во 1588 ===
Од 1580 па се до неговата смрт, Монтењ е обземен со пишување за себе. Како и да е, тој воопшто не ги пишува есеите во периодот од 1580 до 1586, бидејќи болеста и јавните должности биле во прв план. Продолжува со пишување во 1588, и ја прави ''Есеи'' најперсоналната книга која дотогаш ја напишал. [[Јост Липсиј]], еден од главните фигури во тогашниот книжевен свет, го нарекува Монтењ „францускиот [[Талес од Милет|Талес]]“, а Франсоа Гриде, издавач, посветува статија на Монтењ во својата ''Bibliothèque française'', еден вид на каталог на најдобрите француски писатели. На кратко, книгата е дочекана со одлични критики. Две големи промени ќе бидат додадени на изданието од 1588. Растргнат помеѓу контрастот на неперсоналниот тон на првите есеи и тонот на скорешните есеи, Монтењ се одлучува за персоналниот тон, врежувајќи го своето ''Јас'' низ страниците. Во 1588, Монтењ постојано ги надополнува, поправа и обогатува есеите.
На кој начин ја објаснува целта на есеите? Во 1580, во делот ''Поглед кон читателот'' јасно се гледа намерата на авторот да ги посвети есеите на тесен круг пријатели и роднини, со страв дека ќе биде отфрлен од критичарите. Дури во периодот од 1580 до 1588 Монтењ ќе му даде на својот проект јасна цел: да го наслика своето ''Јас'', бидејќи сфаќа како оваа слика може да влијае врз луѓето. Тој вели: „Предлагам тивок живот, без врева. Моралната филозофија треба еднакво да се поврзе со еден јавен и приватен живот како и со живот од побогат штоф; секој човек во себе го носик урнекот на човечката состојба. Монтењ го сфаќа дострелот на проектот, кој дотогаш само го пречувствувал: кога размислува за моралните прашања, кога го изучува човекот, секој живот е еднакво вреден. Со еден збор, Монтењ се стреми кон универзалност; ќе пишува за себе, но како сведоштво за она што го прави човек. Оваа нова цел ја доминира третата книга, каде се обработени сите големи човечки и морални прашања. Во секој случај првите есеи ја немаат оваа особеност, што придонесува до богатата мешовитост на ''Есеите''.
== Библиографија за ''Есеите'' ==
==== Главни дела ====
* [[Шарл Огистен Сент Бев|Sainte-Beuve]], ''Causeries sur Montaigne'', критичко издание на François Rigolot, H. Champion, 2003.
* [[Андре Жид|André Gide]], ''Essais sur Montaigne'', La Pléiade, 1929.
* Gustave Lanson, ''Les ''Essais'' de Montaigne'', Mellotée, 1930.
* [[Штефан Цвајг|Stefan Zweig]], ''Montaigne'', Presses universitaires de France, 1982
* Maurice Merleau-Ponty, ''Lecture de Montaigne'', Les Temps modernes, 1947.
* Hugo Friedrich, ''Montaigne'', Gallimard, 1968.
* Francis Jeanson, ''Montaigne par lui-même'', Seuil, 1951.
* Pierre Villey, ''Les'' Essais'' de Montaigne'', Nizet, 1961.
* Albert Thibaudet, ''Montaigne'', Gallimard, 1963.
* Alexandre Micha, ''Le Singulier Montaigne'', Nizet, 1964.
* Eva Marcu, ''Répertoire des idées de Montaigne'', Droz, 1965.
* Jean Starobinski, ''Montaigne en mouvement'', Gallimard, 1982.
==== За јазикот на ''Есеите'' ====
* Michel Butor, ''Essais sur les'' Essais, Gallimard, 1968.
* Floyd Gray, ''Le Style de Montaigne'', Nizet, 1958.
* Joseph Coppin, ''Étude sur la grammaire et le vocabulaire de Montaigne; d'après les variantes des'' Essais, Morel, 1925.
* Pierre Bonnet, « Jeux phoniques et jeux de mots dans les ''Essais'' », ''Bulletin de la société des amis de Montaigne'', 1960.
* Christine Brousseau-Beuermann, ''La Copie de Montaigne : Étude sur les citations dans les ''Essais, Champion, 1990.
* Gisèle Mathieu-Castellani, ''Montaigne, l'écriture de l'essai'', Presses universitaires de France, 1988.
==== За влијанието на ''Есеите'' ====
* Pierre Villey, ''Montaigne devant la Postérité'', Boivin, 1935.
* Charles Dédéyan, ''Montaigne chez ses amis anglo-saxons'', Boivin, 1946.
* Maturin Dréanot, ''La Renommée de Montaigne en France au XVIIIе'', Éditions de l'Ouest, 1952.
* Victor Bouillier, ''La Renommée de Montaigne en Allemagne'', Champion, 1921.
* Victor Bouillier, ''La Fortune de Montaigne en Italie et en Espagne'', Champion, 1922.
* Pierre Michel, ''Montaigne et sa fortune littéraire'', Nizet, 1970.
== Наводи ==
| |||