Википедија

Лесновски манастир: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
средување
Ред 1:
{{Инфокутија Манастир
{{Infobox religious building
|building_name name = Лесновски манастир
| image = Поглед на Лесновскиот манастир.jpg
|image=Св.Архангел Михаил.JPG
| caption = Поглед на манастирот
|image_size=250px
| full = Лесновски манастир
|caption=Главната црква „Св. Михаил“ и манастирот во позадината
| other_names =
|location=[[Лесново]], [[Пробиштипско]]
| order = [[МПЦ - ОА]]
|geo=
| established = XIV век
|religious_affiliation=[[МПЦ]]
| disestablished =
|district=
| abbot =
|consecration_year=XIV век
| diocese = [[Брегалничка епархија|Брегалничка]]
|architect=
| churches = [[Црква „Св. Архангел Михаил“ - Лесново|Црква „Св. Архангел Михаил“]]<br>[[Црква „Св. Наум Охридски“ - Лесново|Параклис „Св. Наум Охридски“]]<br>[[Црква „Св. Јован Крстител“ - Лесново|Параклис „Св. Јован Крстител“]]<br>[[Црква „Успение на Пресвета Богородица“ - Лесново|Црква „Успение на Пресвета Богородица“]]<br>[[Црква „Свето Преображение“ - Лесново|Црква „Свето Преображение“]]<br>[[Црква „Св. Илија“ - Лесново|Црква „Св. Илија“]]
|architecture_type=
| founder =
|architecture_style=
| dedication = [[Гаврил Лесновски]]
| people =
| location = во близина на [[Злетово]], [[Општина Пробиштип]] {{МКД}}
| coord = {{Coord|42|00|48|N|22|13|42|E|display=inline,title|type:landmark_region:MK}}
| oscoor =
| remains = 6 цркви, конаци, гробови
| public_access = да
| other_info = ([[Злетовска парохија]])
}}
 
'''Свети Гаврил Лесновски''' или '''Лесновски манастир''' — [[манастир]] во с. [[Лесново]], [[Пробиштип|Пробиштипско]]. Главната црква е посветена на Светите Архангели [[Архангел Михаил|Михаил]] и [[Архангел Гаврил|Гаврил]]. Постои мислење дека манастирот бил изграден кога св. Гаврил Лесновски се замонашил или пак по неговата смрт, кога се развил [[култ]]от за подвижничкиот живот (како што е наведено во краткото негово житие од [[1330]] година). Времето во кое живеел Гаврил Лесновски не е прецизно утврдено. Постои мислење дека тоа треба да се бара во [[11 век]], а оттаму заклучокот дека манастирот бил изграден во втората половина на 11 век, кога во крајот северно од [[Брегалница]] бил развиен силно култот за пустожителите, меѓу кои и за светиот отец Гаврил.
 
== Легенда ==
Настанувањето на [[манастир]]от се поврзува со животот на [[пустиник]]от [[Св. Гаврил Лесновски|Гаврил Лесновски]]. За св. Гаврил постојат повеќе житија (хагеографии). Првото е сосема кратко и е напишано околу 1330 година. Во опширното [[житие]] на пустиножителот од [[1868]] година стои дека за време на неговиот живот, манастирот постоел и во него тој се [[Замонашување|замонашил]].
Ред 21 ⟶ 30:
 
== Историја ==
[[Податотека:Lesnovo_monastery.jpg|thumbмини|лево|250px200п|Црквата „Св. Архангел Михаил“ во 1912 година]]
За првпат во пишани споменици се спомнува во 1330, кога книжевникот [[Станислав]] препишал во манастирот [[пролог]], каде го сместил и краткото житие на Гаврил Лесновски. Денес ракописот се чува во [[Белград]]. Во [[1341]] година деспотот [[Јован Оливер]] го обновил, а по неколку години бил проширен со вториот дел. На црковниот собир во [[Скопје]], [[1347]] година од страна на [[Стефан Душан]] бил назначен овој манастир за седиште на новоформираната [[Злетовска епископија]], што ја заменила [[Мородвиска епископија|Мородвиската]]. Веројатно и тоа било причина манастирот да биде проширен.
 
[[Податотека:Лесновски_манастир_02.jpg|мини|десно|400п|Лесновски манастир]]
Во [[1381]] година повторно бил приложен на манастирот [[Хилендар]]. Во [[1558]] година, при [[игумен]]от [[Неофит]], манастирот бил поправен, а во [[1581]] при игуменот [[Спиридон]], го препокрил кратовскиот [[болјар]]ин [[Никола Бојчиќ]]. Благодарение на жителите на Кратовско и [[Крива Паланка|кривопаланечко]], манастирот успеал да дотрае низ целиот [[среден век]], па се до денес, зошто од нив бил неколу пати поправан. При крајот на [[17 век]] запустел, но во [[1805]] го обновил [[еромохај]]от [[Теодосиј (еромохај)|Теодосиј]]. Во [[1814]], од една белешка гледаме дека тој бил игумен на манастирот. Овој манастир е еден од побогатите [[книжевни центри во Македонија]]. Низ повеќе институции надвор од Македонија се чуваат ракописи што се пишувани во него или потекнуваат од неговата богата [[библиотека]]. Познати се збирките во: Белград, [[Софија]], [[Пловдив]].
 
Ред 31 ⟶ 40:
Kнижовно училиште во манастирот се нарекувало Скрипториум. Постоело уште од половината на [[11 век|XI век]] , но имало и калиграфско (препишувачко) училиште формирано во [[12 век| XIII век]]. Се до 40-тите години од XIX век во манастирот се наоѓала и најголемата библиотека на Балканот, со огромен фонд на книги и ракописи собирани од најстарите времиња и најдалечни краеви, но и создавани тука на автохтоното македонско подрачје.
 
==Објекти Градби ==
=== Цркви ===
*[[Црква „Св. Архангел Михаил“ -=== Лесново|Црква „Св. Архангел Михаил“]] - главната манастирска црква од 14 век;===
{{главна|Црква „Св. Архангел Михаил“ - Лесново}}
*[[Црква „Св. Наум Охридски“ - Лесново|Параклис „Св. Наум Охридски“]] - параклис во манастирските конаци;▼
[[Податотека:Црква „Св. Архангел Михаил“ - Лесново.jpg|мини|десно|150п|Црквата „Св. Архангел Михаил“]]
*[[Црква „Св. Јован Крстител“ - Лесново|Параклис „Св. Јован Крстител“]] - параклис во обновениот источен конак. Осветен на 9 октомври 2016 година;<ref>[http://www.bregalnickaeparhija.org.mk/index.php/82-2010-01-15-21-45/2010-01-15-21-513/1015-2016-10-09-11-49-39 ''ОСВЕТУВАЊЕ НА ПАРАКЛИСОТ ПОСВЕТЕН НА „СВ. ЈОВАН КРСТИТЕЛ“ ВО ИСТОЧНОТ ОБНОВЕН КОНАК ПРИ ЛЕСНОВСКАТА ОБИТЕЛ'']</ref>▼
Според најстарото житие на свети Гаврил Лесновски, напишано од Станислав Граматик во [[1330]] година, овој храм и манастирот потекнуваат од 11 век, основан од Свети Гаврил Лесновски, посветен на Свети Архангел Михаил. Возобновен е во 1341 година од Деспот Јован Оливер. Фрескоживописот е завршен во 1347 година најверојатно од четворица зографи. Иконостасот е во длабока резба од 1811-1814, прво дело на тајфата на [[Петре Филиповски – Гарката]].<ref>[http://www.bregalnickaeparhija.org.mk/| Брегалничка епархија]</ref>
*[[Црква „Успение на Пресвета Богородица“ - Лесново|Црква „Успение на Пресвета Богородица“]] - пештерна црква крај манастирскиот комплекс;▼
*[[Црква „Свето Преображение“ - Лесново|Црква „Свето Преображение“]] - пештерна црква крај манастирскиот комплекс;▼
*[[Црква „Св. Илија“ - Лесново|Црква „Св. Илија“]] - пештерна црква над мананстирскиот комплекс;▼
*[[Црква „Св. Спиридон“ - Злетово|Црква „Св. Спиридон“]] - [[метох]] на манастирот, се наоѓа во Злетово;
*[[Црква „Св. Богородица Балаклија“ -Злетово|Црква „Св. Богородица Балаклија“]] - метох на манастирот, се наоѓа во Злетово;
 
=== Црква „Св. Наум Охридски“ ===
===Конаци===▼
{{главна|Црква „Св. Наум Охридски“ - Лесново}}
*Кула Камбанерија
▲*[[ЦркваЦрквата „Св. Наум Охридски“ -претставува Лесново|Параклис „Св. Наум Охридски“[[параклис]] - параклиссместен во манастирските конаци;.
*Магацинска зграда
*Конаци од 19 век
 
=== Црква „Св. Јован Крстител“ ===
===Голема лавра===▼
{{главна|Црква „Св. Јован Крстител“ - Лесново}}
▲*[[ЦркваЦрквата „Св. Јован Крстител“ - Лесново|Параклис „Св. Јован Крстител“]] -претставува параклис во обновениот источен конак. ОсветенОсветена била на 9 октомври 2016 година;.<ref>[http://www.bregalnickaeparhija.org.mk/index.php/82-2010-01-15-21-45/2010-01-15-21-513/1015-2016-10-09-11-49-39 ''ОСВЕТУВАЊЕОсветување НАна ПАРАКЛИСОТпараклисот ПОСВЕТЕНпосветен НАна „СВ„Св. ЈОВАНЈован КРСТИТЕЛ“Крстител“ ВОво ИСТОЧНОТисточниот ОБНОВЕНобновен КОНАКконак ПРИпри ЛЕСНОВСКАТАлесновската ОБИТЕЛ''обител], страница на [[Брегалничка епархија|Брегалничката епархија]].</ref>
 
=== Црква „Успение на Пресвета Богородица“ ===
{{главна|Црква „Успение на Пресвета Богородица“ - Лесново}}
▲*[[ЦркваЦрквата „Успение на Пресвета Богородица“ -е Лесново|Црква[[пештерна „Успение на Пресвета Богородица“црква]] - пештерна црква крај манастирскиот комплекс;.
 
=== Црква „Свето Преображение“ ===
{{главна|Црква „Свето Преображение“ - Лесново}}
▲*[[ЦркваЦрквата „Свето Преображение“ - Лесново|Црква „Свето Преображение“]] -е пештерна црква крај манастирскиот комплекс;.
 
=== Црква „Св. Илија“ ===
{{главна|Црква „Св. Илија“ - Лесново}}
▲*[[ЦркваЦрквата „Св. Илија“ - Лесново|Црква „Св. Илија“]] -е пештерна црква над мананстирскиотманастирскиот комплекс;.
 
== Метоси ==
Во рамки на манастирскиот имот како [[метох|метоси]] влегуваат [[Зеленградски манастир|Зеленградскиот манастир]] посветен на [[Свети Спиридон]], кој се наоѓа во близина на селото [[Зеленград]]; како и [[Злетовски манастир|Злетовскиот манастир]] посветен на [[Богородица Марија]], кој се наоѓа во близина на селото [[Злетово]].
 
<gallery mode=packed heights=140px>
Податотека:Поглед на Зеленградскиот манастир.jpg|Зеленградски манастир
Податотека:Конаците на Злетовскиот манастир.jpg|Злетовски манастир
</gallery>
 
▲=== Конаци ===
Манастирските конаци се изградени во 19 век. Во нив е сместена [[камбанарија]]та и магацинска зграда.
 
▲=== Голема лавра ===
Во непосредна близина на манастирот се наоѓаат остатоци од некогашните над 20 скитови (мали молитвеници во карпи), параклиси и пештерни испосници кои го потврдуваат интензивното монашко живеење поврзано за Лесновскиот манастир, од дамнина наречен „Голема лавра". Во манастирот некогаш имало и 200, до 300 монаси, вклучувајќи ги и оние кои живееле наоколу. Тие ја формирале до тоа време најголемата монашка заедница на овие простори.
 
Ред 54 ⟶ 85:
 
Масовната посета на манастирот е за време на празниците [[21 септември]] и [[28 јануари]], кога доаѓаат голем број поклоници, посетители и гости.
 
== Галерија ==
<gallery mode=packed heights=140px>
Податотека:Внатрешноста на Лесновскиот манастир.jpg|Внатрешноста на манастирот
Податотека:Гробови во дворот на Лесновскиот манастир.jpg|Гробови во манастирскиот двор
Податотека:Камбанаријата во Лесновскиот манастир.jpg|Камбанаријата во манастирот
Податотека:Конаците на Лесновскиот манастир.jpg|Манастирските конаци со камбанаријата
Податотека:Конаците на Лесновскиот манастир 2.jpg|Манастирските конаци со купола од црквата „Св. Архангел Михаил“ во позадина
</gallery>
 
== Наводи ==
{{reflistнаводи|2}}
 
== Надворешни врски ==
{{рв|Lesnovo Monastery}}
* {{наведена мрежна страница|url=http://www.bregalnickaeparhija.org.mk/index.php/2010-01-15-00-36/122-2010-01-15-00-50-65036413|title=Манастир „Свети Гаврил Лесновски“|publisher=Брегалничка епархија}}
 
{{Coord|42|0|48|N|22|13|42|E|type:landmark|display=title}}
 
{{Нормативна контрола}}
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Лесновски_манастир“