Црна дупка: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
ситна поправка, дополнување
Ред 1:
{{Внимание}}
[[Податотека:Blackhole.JPG|thumb|right|300px|Скица на црна дупка]]
'''Црна дупка''' е подрачје во [[простор-време]]то од кое ништо не може да избега, дури ни [[светлина]]та. [[Теорија за релативноста|. Теоријата на релативност]] вели дека доволно голема [[маса]] може дагода ги деформира просторот и времето заи да се создаде црна дупка. Границата на областа од каде што не е возможно да се избега се вика „хоризонт на случување“. По поминување на таа граница започнува процесот на „шпагетификација“ односно телото кое поминалоја попоминало границата почнува да се растегнува. Постојат два типа црни дупки: [[Ѕвездена црна дупка|ѕвездени]] и [[Супермасивна црна дупка|супермасивни]]. Супермасивните црни дупки најчесто се среќаваат во центарот на некоја [[галаксија како што е нашата]]. Тие растат со апсорбирање на масамасата, но и преку спојување на една со друга.
 
ДаДејството видимена штоцрнте навистинадупки може да се случува,објасни замислетена какоследниов начин: Да замислиме дека фрлатефрламе тениско[[тенис]]ко топче во [[воздух нагоре]]от. Колку посилно ќе го фрлиме топчето, толку поврзопобрзо тоа ќе патува и толку повисоко ќе појде нагоре. Ако го фрлиме доволно силно, и никогаш да не се врати - значи гравитацијата[[гравитација]]та не била доволно силна за да го повлече надолу. Брзината[[Брзина]]та на топчето мора да биде 11.,2 [[Метар во секунда|метри]] во секунда, односно тоа е познато како брзина на бегство и оваа вредност важи само за земјата[[Земја (планета)|Земјата]]. Колку телото ([[Земја]]та) се намалува (собира во [[волумен]]), а неговата [[маса]] останува иста, тоа создава поголеми [[гравитација|гравитациските]] сили. Со тоа, вредноста на брзината за бегство станува сè поголема и поголема. Работите треба да бидат фрлени нагоре со поголема сила за да избегаат на [[гравитација]]та. На тој начин функционираат и црните дупки. Тоа се само мали точки-топчиња кои имаат [[маса]] голема колку на пример неколку [[сонце|сонца]]. На тој начин, тие создаваат огромна [[гравитација]], толку голема што и нешто фрлено нагоре од нив со брзина 300.000 [[Километри во секунда|км]] во секунда (како [[светлина]]та) не може да избега. Според тоа, ништо не може да патува побрзо од светлината, па затоа, сè што е привлечено од црната дупка, не може да излезе од неа!
 
== Дали тие навистина постојат црните дупки? ==
Колку телото ([[земја]]та) се намалува (собира во [[волумен]]) а неговата [[маса]] останува иста - создава поголеми [[гравитација|гравитациските]] сили. Со тоа вредноста на брзина за бегство станува се поголема и поголема. Работите треба да се фрлени нагоре со поголема сила за да избегаат на [[гравитација]]та.
Не е возможно да се види црна дупка директно, бидејќи од нив не може да "се„се спаси"спаси“ ниту светлината... затоа тие се викаат црни дупки.
Но, има добри причини да веруваме дека тие постојат. Тие претставуваат последен чекор во [[еволуција]]та на една [[ѕвезда]], која е околу 10 - 15 пати поголема од нашето [[сонце]]. Кога [[ѕвездата]] ќе го потроши целото свое [[гориво]], таа ќе експлодира во [[супернова]]. Од остатокот се формира исклучително густ објект наречен [[неутронска ѕвезда]]. ОвиеЗа нив знаеме дека постојат, бидејќи имамепреку видено[[телескоп]] се видени такви неутронски [[ѕвезди]]. Доколку [[неутронска ѕвезда|неутронската ѕвезда]] е преголема, таа ќе колабира под дејство на телескопголемите гравитациони сили и продолжува да се собира, што резултира со црна дупка. [[супернова|Супернова]] настанува во нашата [[галаксија]] еднаш на 300 години, но во соседните галаксии се идентификувани околу 500 [[неутронска ѕвезда|неутронски ѕвезди]]. Затоа постои сигурност за постоењето на овие црни дупки.
 
==Црната дупка како тема во уметноста и во популарната култура==
На тој начин функционираат и црните дупки. Тоа се само мали точки топчиња кои имаат [[маса]] голема колку на пример неколку [[сонце|сонца]]. На тој начин создаваат огромна [[гравитација]], толку голема што и нешто фрлено нагоре од нив со брзина 300.000 км во секунда (како светлината) не може да избега.
* „Сонце-Црна дупка“ (''Black Hole Sun'') - песна на американската [[Рок-музика|рок]]-група „[[Саундгарден]]“ (''Soundgarden'') од [[1994]] година.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=bnWyYqr93PY YouTube, Soundgarden - Superunknown (Full Album) HD (пристапено на 8.1.2017)]</ref>
 
Гледано според ова: ништо не може да патува побрзо од светлината, затоа, се што е привлечено од црна дупка, не може да излезе од неа!
 
== Дали тие навистина постојат? ==
 
Не е возможно да се види црна дупка директно бидејќи од нив не може да "се спаси" ниту светлината... затоа тие се викаат црни дупки.
Но има добри причини да веруваме дека тие постојат
Тие претставуваат последен чекор во [[еволуција]]та на една [[ѕвезда]] која е околу 10 - 15 пати поголема од нашето [[сонце]]. Кога [[ѕвездата]] ќе го потроши целото свое [[гориво]], ќе експлодира во [[супернова]]. Од остатокот се формира исклучително густ објект наречен [[неутронска ѕвезда]]. Овие знаеме дека постојат бидејќи имаме видено такви неутронски [[ѕвезди]] на телескоп.
 
Доколку [[неутронска ѕвезда|неутронската ѕвезда]] е преголема, таа ќе колабира под дејство на големите гравитациони сили и продолжува да се собира што резултира со црна дупка.
 
[[супернова|Супернова]] настанува во нашата [[галаксија]] еднаш на 300 години, но во соседните галаксии се идентификувани околу 500 [[неутронска ѕвезда|неутронски ѕвезди]]. Затоа постои сигурност за постоењето на овие црни дупки.
 
== Поврзано ==
* [[Хоризонт на настани]]
 
== Наводи ==
{{наводи}}
 
{{Релативност}}