Википедија

Слатино (Охридско): Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
Нема опис на уредувањето
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
{{другиместа3|Слатино}}
{{Инфокутија за село во Република Македонија|
| слика=Слатино и Слатинско Езеро.jpg
| име = Слатино
| опис=Слатино и [[Слатинско Езеро]]▼
| имеслика = Слатино и Слатинско Езеро.jpg
| големина на слика = 300п
| општина={{грбови|Општина Дебарца}}▼
▲| опис = Поглед на селото Слатино, заедно со ипоранешното [[Слатинско Езеро]]
|популација=161
| регионопштина =[[ {{грбови|Општина Дебарца]]}}
| регион = {{грбови|Југозападен регион}}
| поштенски број=▼
| област = [[Дебарца]]
| надморска височина=1090▼
| популација = 161<ref name="попис">{{нмс|url=http://www.stat.gov.mk/Publikacii/knigaX.pdf|title=Попис на Македонија|date=2002 |publisher=Завод за статистика на Македонија|accessdate=19 октомври 2016}}</ref>
| година = 2002
▲| поштенски број = 6344
| повикувачки број = 046
▲| надморска височина = 1090
| lat_dir=N | lat_deg=41 | lat_min=20 | lat_sec=53
| lon_dir=E | lon_deg=20 | lon_min=51 | lon_sec=59
| вебслава = www.slatino.weebly.com
| веб =
| карта = Слатино во Општина Дебарца.svg
}}
'''Слатино''' — село во [[Општина Дебарца]], [[Македонија]]. Според пописот од 2002 година, селото имало население од 161 жител.
 
'''Слатино''' — село во [[Општина Дебарца]], во областа [[Дебарца]], во околината на градот [[Охрид]].
== Географиja и местоположба ==▼
Селото се наоѓа во областа Дебарца, на источните падини на Илинска Планина. Во атарот н селото се наоѓа [[Слатинско Езеро]].▼
 
▲== ГеографиjaГеографија и местоположба ==
== Дел од историјата на селото Слатино ==
Во Република Македонија има три села со името Слатино, во тетовско, бродско и во Дебрца. Во сончев и топол есенски ден го посетивме Слатино во областа Дебрца. Рурална населба низ која тече Слатинска река со регулирано корито кое претставува украс на селото. Најстар пишан податок за жителите на селото е Опширниот пописен дефтер на охридскиот санџак од 1582 година каде е наведено дека Слатино има 327 жители, сите христијани. Според истражувањата на Миливој Костески, Слатино во 1953 година имало 1016 жители што претставува максимум во досегашното постоење. Оттогаш наваму бројот на населението е во постојано опаѓање и денес има околу 100 жители. Со податокот дека Слатино се смета за ридско – планинско и сиромашно село печалбарството било присутно уште во втората половина на 19 век. Печалбарите претежно заминувале напролет во Влашко, Србија и Бугарија а се враќале наесен. Најголем печалбарски бран го зафатило селото од 1909 до 1912 година кога проработел прекуокеанскиот пат за Канада и Аргентина. Тогаш заминале седумдесет Слатинци. Од Канада една група поради немање работа заминала за Австралија. Вториот голем печалбарски бран е од 1960 до 1970 година и со помал интензитет трае до денешни денови. Сегашниве печалбари со себе ги носат и своите семејства за да денес во Австралија има над 120 семејства. Повеќемина од нив работат во железарниците на Гринвил и Порт Кембла. На привремена работа во европските земји заминати се околу 30 Слатинци. Секоја веселба и седнување на трпеза во селото почнува со благословот “ За добрите абери од печалбарите “. Долги се списоците со имињата на Слатинци кои се растурени секаде по светот. Движејќи се низ населбата се сретнавме со Панко Стојкоски и неговата мајка Зорка. По долгиот престој во Австралија се вратиле во родното огниште и се вселиле во новоизградената куќа. Радоста не ја дочекал домаќинот кој починал неодамна, а во Австралија останала ќерката Нада со семејството. На одмор беа дојдени Иванчо и Митра Каранџулоски со семејството. Тие во Австралија се над 20 години. Нивната радост од престојот беше неизмерна.
 
▲Селото се наоѓа во областа [[Дебарца]], на источните падини на [[Илинска Планина]]. Во атарот нна селото се наоѓа [[Слатинско Езеро]], кое своето име го добило од името на селото. Низ самото село тече и [[Слатинска Река]], каде се вливаат и одливните води на Слатинското Езеро.
 
== Историја ==
Во селото постојат две цркви кои се градени во 19 век како и манастир. Горната црква “Света Богородица” скришно е градена многу години бидејќи немало дозвола за градба. Таа била зографисана после Илинденското востание до 1912 година од мијачките браќа Димитрија, Ефтим и Ѓорѓи Чолакот. Долната црква се вика “Света Стара Недела”. Започнала да се гради 1808 година и била завршена во 1858 година. Манастирот Свети Јован Бигорски се смета дека е некаде од многу одамна. Тој е запален од Турците во 17 век. По иницијатива на печалбари од Слатино и со доброволно собирање пари успеано е да се соѕида сегашното манастирче, а дури во 1980 година со помош на наши иселеници од Австралија направена е оградата, трпезаријата и камбанаријата.
 
Најстар пишан податок за жителите на селото е опширниот пописен дефтер на охридскиот санџак од 1582 година каде е наведено дека Слатино имало 327 жители, сите христијани.<ref name="слатино">{{наведена мрежна страница|url=http://slatino.weebly.com/|title=СЛАТИНО - SLATINO - Дома|work=Weebly|language=македонски|accessdate=19 октомври 2016}}</ref>
Во минатото низ вековите белег на селото оставило свештеничкото и револуционерно семејство Поповци кое преку неколку генерации дало познати борци за духовно и национално ослободување на македонскиот народ и за осамостојување на државата и црквата. За спомените и вистините, за легендите и случувањата ни раскажува Ѓорѓија Попоски: - Горд сум што потекнувам од такво семејство. Мојот прадедо поп Анѓеле бил ученик на Димитар Миладинов и личен пријател со Григор Прличев.
 
Во [[19 век]], Слатино се наоѓало во Охридската каза, нахија Дебарца, во [[Отоманско Царство|Отоманското Царство]].
<!--== Стопанство ==-->
== Население ==
 
Според податоците на [[Васил К’нчов]] („[[Македонија. Етнографија и статистика]]“) од [[1900]] година, во селото Слатино имало 960 жители, сите [[Македонци]] [[христијани]].<ref>[http://www.promacedonia.org/vk/vk_2_36.htm Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 253.]</ref> По податоците на секретарот на [[Бугарска егзархија|Бугарската егзархија]], [[Димитар Мишев]] („[[La Macédoine et sa Population Chrétienne]]“) во [[1905]] година во Слатино имало 1.040 жители.<ref>D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 164-165.</ref>
Откако го завршил училиштето кај Миладинов продолжува да се школува во јанинската гимназија каде добро го совладал грчкиот јазик. Потоа ја завршува духовната семинарија во Русија и во Слатино го формира првото училиште на народен јазик. После 4 години се запопил. Тој имал удел во преведувањето на триптихот што денеска се чува во “Свети Наум” во Охрид. Основач е на првата револуционерна ќелија во западна Македонија позната во историјата како Слатинска компанија. Таа ќе биде една од првите искри и предвесник на претстојните борби и револуционерни настани во Македонија. Таа негова духовна и патриотска активност предизвикува љубомора кај слатинските попови кои бараат начин да му ја одземат парохијата. Убиен е во 1875 година и во извештајот на рускиот конзул од Битола и во пишувањето на рускиот славист Селишчев убиството е напишано како злосторство.
 
Според пописот од 2002 година, во селото Слатино живееле 161 жител, од кои 160 [[Македонци]] и 1 останат.<ref name="попис" />
Неговиот син поп Ѓорѓија бил познат македонски комита, војвода и револуционер, учесник во Илинденското востание и во Првата Балканска војна за ослободување и осамостојување на Македонија, како личен пријател и соборец на Никола Карев, Дамјан Груев, Христо Узунов, Петар Чаулев, Јордан Пиперката и истомисленик на Гоце Делчев со кого имал средба во Битола и на многу други револуционери, комити и војводи. Османлиските власти го осудувале 12 пати на затворски казни од кои 3 пати по 101 година. Првиот пат е осуден на 101 година затвор кога на 4 април 1903 година биле сардисани сите села во Дебрца по буната во Арбиново и биле собрани 218 селани меѓу кои и 18 Слатинци. Биле осудени во Битола а потоа префрлени со сточни вагони во Солун. Ги натовариле на еден [[пароброд]] за Дијар Беќир. Благодарение на охридските првенци и битолските чорбаџии, со поткуп поп Ѓорѓија е симнат од бродот и вратен назад. Од Дијар Беќир со амнестија од 1908 година 10 Слатинци се вратиле дома, а девет засекогаш ги оставиле коските во пустините на Мала Азија.
 
{{Пописи|960|1.040|957|1.016|948|800|547|218|204|161}}
Жената на поп Ѓорѓија, баба Дола, поради својата храброст и учество во Илинденското востание комитите и даваат име Рајна. Таа го има извезено знамето на црвена основа со жолти реси а како амблем е библијата со пиштолот и камата. По тој повод е испеана песната: - “Се налути турскиот паша од Панаѓуриште, да ја фатите и жива да ја донесете Рајна поп Ѓеоргиева”. Кога ја фатиле таа им се обратила: - Сакате колете ме, сакате бесете ме, јас го везев знамето и го ставив знакот смрт или слобода за Македонија.” На 13 октомври 1913 година поп Ѓорѓија бил стрелан пред својот народ во Слатино од српската окупаторска власт бидејќи не сакал да ја потпише изјавата дека се чувствува Србин.
<!--== Општествени институцииустанови ==-->▼
<!-- == АдминистрацијаСамоуправа и политика ==▼
 
Селото влегува во рамките на проширената [[Општина Дебарца]], која настанала со спојување на поранешните општини [[Општина Белчишта|Белчишта]] и [[Општина Мешеишта|Мешеишта]] по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Белчишта.
Неговиот син сиракот Антим, немал можност да ја заврши богословско – учителската школа во Битола бидејќи бил протеруван од школските управи како син на бунтовник и опасен за српската власт. Како печалбар во Белград воспоставил контакти со напредни студенти и работници и бил посетител на друштвото Вардар организирано од македонските студенти во Белград. Таму се сретнал со Петре Пирузе, со Петар Богданов Кочко, Кузман Јосифовски Питу и многу други личности од кои се надоградувал и го збогатувал своето знаење. Антим со својот ангажман ја освојува довербата на Кузман Јосифовски Питу, Михајло Апостолски, Методија Андонов Ченто кои престојувале во Дебрца. Петре Пирузе заедно со Кузман Јосифовски Питу во ноември 1941 година го организирале неговото запопување во Тирана кај владиката Кристофор. Тој е прифатен за член на проширениот состав на главниот штаб на НОВ и ПОМ и ја води комисијата за верски прашања. Татко ми Антим е еден од иницијаторите и организаторите во главниот штаб за организирање на Првиот свештенички собор во октомври 1943 година во село Издеглавје, каде се поставени темелите на МПЦ и се донесени многу значајни историски одлуки за МПЦ, македонскиот народ и за движењето. Тој собир е предвесник на историскиот АСНОМ.
 
Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Охрид. Во периодот од 1955 до 1965 година, селото било дел од некогашната Општина Белчишта.
Во НОВ зеле учество 127 Слатинци, од нив 7 се загинати и 9 ранети. Во нивни спомен на влезот од селото е изграден импозантен споменик.
 
Во периодот 1952-1955, селото влегувало во рамките на тогашната Општина Издеглавје, во која покрај селото Слатино, се наоѓале и селата Издеглавје, Оздолени, Слатински Чифлик и Сошани. Во периодот 1950-1952 година, селото било дел од некогашната Општина Слатински Чифлик, во која влегувале селата Издеглавје, Оздолени, Слатино, Слатински Чифлик и Сошани.
Приказните за Слатино, за животот во него некогаш и сега ќе ги продолжат генерациите, а селото ќе опстојува благодарејќи на ресурсите со кои го дарила природата и вредните Слатинци кои со инфраструктурни зафати придонесуваат Слатино повторно да го врати некогашниот сјај.
== Културни и природни знаменитости ==▼
 
;Цркви<ref>{{цитирана мрежна страница|url=http://dke.org.mk/namesnistva.asp#sla|title=Цркви|publisher=Дебарско-кичевска епархија|language=македонски|accessdate=2010-12-19}}</ref><ref>{{цитирана книга|last=Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски|title=Карта на верски објекти во Македонија|editor=Валентина Божиновска|publisher=Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи|location=Менора - Скопје|date=2011|isbn=978-608-65143-2-7|language=македонски}}</ref>
▲== Општествени институции ==
* [[Црква „Св. Богородица“ - Слатино|Црква „Св. Богородица“]] -— централнасредишна парохиска црква, без податоци кога е изградена. Иконите се дело на зографот и иконописецот [[Аврам Дичов]] и потекнуваат од [[1908]] година. Според натписот во поткуполниот простор, црквата е живописана во [[1910]] година. ▼
;цркви<ref>{{цитирана мрежна страница|url=http://dke.org.mk/namesnistva.asp#sla|title=Цркви|publisher=Дебарско-кичевска епархија|language=македонски|accessdate=2010-12-19}}</ref>
* [[Црква „Св. Недела“ - Слатино|Црква „Св. Недела“]] -— изградена во [[1858]] година. Фрескоживописана е од Аврам Дичов во 1875 година.▼
* [[Црква „Св. Јован“ - Слатино|Црква „Св. Јован“]] -— манастирска црква, осветена на 26 мај 2002 година од страна на Митрополитот Тимотеј. Фреските се изработени од уметникот Драган Ристески од Охрид.▼
 
== Личности ==▼
▲* [[Црква „Св. Богородица“ - Слатино]] - централна парохиска црква, без податоци кога е изградена. Иконите се дело на зографот и иконописецот Аврам Дичов и потекнуваат од [[1908]] година. Според натписот во поткуполниот простор, црквата е живописана во [[1910]] година.
▲* [[Црква „Св. Недела“ - Слатино]] - изградена во [[1858]] година. Фрескоживописана е од Аврам Дичов во 1875 година.
▲* [[Црква „Св. Јован“ - Слатино]] - манастирска црква, осветена на 26 мај 2002 година од страна на Митрополитот Тимотеј. Фреските се изработени од уметникот Драган Ристески од Охрид.
 
;Родени во Слатино
▲== Личности ==
* [[Никола Аврамов]] (1880 - 1939) - македонски— револуционер▼
;Родени
* [[Георги Попангелов]] (?-1913) — револуционер
* [[Бранко Цветкоски]] (р. 21 јуни 1954) - македонски поет, литературен критичар, есеист и преведувач<ref>{{цитирана книга|last=Republičkata zaednica na kulturata|title=Sovremenost: literatura, umetnost, opštestveni prašanja|publisher=kn-vo "Kočo Racin"|date=1993|edition=42}}</ref>▼
* [[Цветко Неделков]] (1873 - ?) - македонски— револуционер▼
* [[Антим Поповски]] (1900 - 1978) - свештеник и духовник. Еден од возобновувачите на [[МПЦ-ОА]]▼
* [[ГеоргиЃурчин ПопангеловПетров]] (? 1875- 19131909) - македонски— револуционер
▲* [[Антим Поповски]] (1900 - 19781987) -— свештеник и духовник., Еденеден од возобновувачите на [[МПЦ-ОА]]
* [[Ѓурчин Петров]] (1875 - 1909) - македонски револуционер
* [[Трајан Бавтировски]] (1932 - 2012) - македонски— публицист, дипломат, книжевен преведувач и учебникар.<ref>{{цитирано списание|date=1999|journal=Literaturen zbor|publisher=Društvo za makedonski jazik i literatura|issue=46}}</ref>▼
▲* [[Никола Аврамов]] (1880 - 1939) - македонски револуционер
▲* [[Бранко Цветкоски]] (р. 21 јуни 1954) - македонски поет, литературен критичар, есеист и— преведувачписател<ref>{{цитирана книга|last=Republičkata zaednica na kulturata|title=Sovremenost: literatura, umetnost, opštestveni prašanja|publisher=kn-vo "Kočo Racin"|date=1993|edition=42}}</ref>
▲* [[Цветко Неделков]] (1873 - ?) - македонски револуционер
<!--== Редовни настани ==▼
▲*[[Трајан Бавтировски]] 1932 - 2012) - македонски публицист, дипломат, книжевен преведувач и учебникар.<ref>{{цитирано списание|date=1999|journal=Literaturen zbor|publisher=Društvo za makedonski jazik i literatura|issue=46}}</ref>
▲<!-- == Администрација и политика ==
== Економија ==
▲== Културни и природни знаменитости ==
▲== Редовни настани ==
== Култура и спорт ==
== Иселеништво ==-->
== Поврзано ==▼
==Наводи==▼
{{Портал|Република Македонија}}▼
{{Наводи}}
 
▲==Поврзано==
▲{{Портал|Република Македонија}}
* [[Дебарца]]
* [[Општина Дебарца]]
* [[Белчишта]]
 
▲== Наводи ==
==Надворешни врски==▼
{{наводи}}
 
▲== Надворешни врски ==
{{Ризница-ред|Slatino, Debarca}}
* [https://maps.google.com/maps?q=%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE,+%D0%94%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D1%80%D1%86%D0%B0,+%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0&hl=en&ie=UTF8&sll=41.311082,20.900116&sspn=0.14003,0.338173&oq=%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE,+%D0%94%D0%B5&t=h&hnear=Slatino,+Macedonia+(FYROM)&z=16 Сателитска снимка на Слатино] на Google Maps.
 
▲| општина={{грбови|Општина Дебарца}}
 
{{Села во Општина Дебарца}}
 
[[Категорија:Слатино (Охридско)| ]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Слатино_(Охридско)“