|
[[Податотека:Foods.jpg|thumb|right|260px|Различни видови на овошје и зеленчук]]
'''Вегетаријанство''' е посебен— начин на исхрана кој го исклучува јадењето на [[месо]] (вклучувајќи го дивечот, рибата и морските плодови<ref>[http://recnik.nabu.mk/?search=%D0%B2%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE&qe=true „вегетаријанство“, Лексикон на Набу] {{mk}}</ref>). Вегетаријанството е практика со која се воздржуваме од конзумирање на црвено месо, живина, морска храна и каков било друг вид на месо. Тоа исто така може да вклучува и воздржување од нуспроизводите добиени од колење на животните.
Вегетаријанството може да се прифати поради различни причини. Многумина одбиваат да јадат месо поради емпатија кон животните. Ваквите етички образложенија се кодифицирани под различни верски убедувања, заедно со концептот за правата на животните. Други образложенија за вегетаријанството се поврзани со здравјето, со политиката, со околината, со културата, со есететиката или со економијата. Исто така, постојат и разни варијанти на исхрана: ововегетаријанската исхрана вклучува јајца но не млечни производи, алактовегетаријанската исхрана вклучува млечни производи, но не и јајца, а оволактовегетаријанската исхрана вклучува и јајца и млечни производи. Веганската или строгата вегетаријанска исхрана го отфрла конзумирањето на сите животински производи, вклучувајќи ги јајцата, млечните производи, пчелиниот восок и медот. Исто така, веганите избегнуваат производи од животинско потекло како што се кожена облека и маст од гуски која се користи како боја за чевли.
Различни видови спакувана или обработена храна како што се торти, колачиња, бонбони, чоколади, јогурти и маршмало често содржат непознати животински состојки и можат да претставуваат особен проблем за вегетаријанците поради веројатноста од постоењето на вакви додатоци. Честопати, пред да купат или да конзумираат некој производ вегетаријанците проверуваат дали во него има животински состојки. Меѓутоа, вегетаријанците се разликуваат во однос на чувствата кои ги имаат кон овие состојки. На пример, додека некои вегетаријанци не знаат за улогата на сириштето од животинско потекло во секојдневното производство на сирење, па оттаму и без да знаат го конзумираат производот, други вегетаријанци едноставно немаат ваков проблем.
== Видови вегетаријанство ==
* [[Веганствовеганство]] - строго растителна исхрана (житарици, мешунки, овошје и зеленчук). Целосно ги исфрлаат производите од животинско потекло, па дури и медот.
* [[Лактовегетаријанстволактовегетаријанство]] - покрај растителните продукти, јадат и млеко и млечни производи.
* [[Ововегетаријанствоововегетаријанство]] - покрај растителните продукти, јадат и јајца.
* [[Оволактовегетаријанствооволактовегетаријанство]] - покрај растителните продукти, јадат и јајца, млеко и млечни производи.
* [[Полувегетаријанствополувегетаријанство]] - покрај вегетаријанската исхрана јадат и бело пилешко месо, како и риба, но не јадат црвено месо.
* [[Песковегетаријанствопесковегетаријанство]] - покрај растителните продукти, јадат и риба. Кај нас овој начин на исхрана е познат како посна иахрана.
* [[Вегетаријанствовегетаријанство со пресна храна]] - јадат само сирови продукти, најчесто од растително потекло (овошје, зеленчук, ореви, семки, студено цедено масло за јадење, мед и житарки) Сметаат дека со готвењето на продуктите се губи големо количество од витамините, а се создаваат штетни канцерогени материи. Подготвуваат леб кој се „пече“ на сонце.
* [[Вегетаријанствовегетаријанство со здрава храна]] - макробиотичарите спаѓаат овде, кои јадат храна базирана на цели зрна од житариците. Јадат само органски произведени продукти, без пестициди и без вештачко ѓубриво. Избегнуваат рафиниран шеќер, рафинирано масло и бело пченично брашно.
* [[Фрутаријанствофрутаријанство]] - јадат само овошје.
* [[Радикалнорадикално фрутаријанство]] - јадат само овошни плодови кои сами паднале на земја.
* [[Сатвиксатвичко вегетаријанство]] (анг. sattvic diet) , позната и како јога- исхрана - исхрана која се засонова на растенија и која може да вклучува млечни производи (но не јајца) и мед, и која го исклучува конзумирањето на какви било зеленчуци од семејството на кромид и праз, црвена леќа, плодовите од големото азиско дрво Duriо, печурки, сини сирења, ферментирани видови храна или сосови, алкохолни пијалоци и честопати го исклучува и конзумирањето на кафе, црн или зелен чај, чоколада, мушкатов орев или каков било друг вид на стимулативни средства, како што се прекумерно острите зачини.
* [[Будистичкобудистичко вегетаријанство]] (анг. Buddhist vegetarianism). Различните будистички традиции имааат различни учења за исхраната, коишто можат и да варираат од едни ракоположени монаси и монахињи до други. Многумина, но не сите, го објаснуваат правилото ,,да не се убива” за да побараат воздржување од јадење на месо. Во Тајван, су вегетаријанството (анг.su vegetarianism) не само што го исклучува конзумирањето на сите животински производи, туку и на зеленчуците од семејството лук( кои имаат карактеристична арома на кромид и лук): кромид, лук, млад кромид, праз, сибирски кромид (анг.chives) или мечкин кромид (анг.shallos).
* [[Џаинџаинско вегетаријанствотовегетаријанство]] (анг. јain vegetarianism) го вклучува конзумирањето на млечни производи, но не и јајца, мед и коренести зеленчуци.
== Наводи ==
== Надворешни врски ==
* [http://vegetarijanstvo.kauza.mk/ „Вегетаријанство“ -— мрежно место посветено на вегетаријанството и веганизмот] {{mk}}во Македонија]
{{Нормативна контрола}}
|
