Инки: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
S0ch1 (разговор | придонеси)
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
:''За останати значења на поимот '''Инка''', видете ја [[Инка (појаснување)|страницата за појаснување]].''
{{Инки}}
'''Инките''', односно '''цивилизацијата на Инките''' започнува да постои како мала група во регионот околу градот [[Куско]], каде легендарниот [[Сапа Инка]], [[Манко Капак]] го создал [[Кралство Куско|Кралството Куско]] во [[1200]] година. Под водство на наследниците на Манко Капак, државата на Инките се зголемила и ги приклучила околните андски заедници. Во [[1442]] година Инките започнале да ги прошируваат границите на својата држава под водство на [[Сапа Инка]] [[Пачакути]]. Тој ја основал [[ИмперијаЦарство на Инките|ИмперијатаЦарството на Инките]] или Тавантинсују (''Tawantinsuyu''), која прераснала во најголеманајголемо империјацарство во [[Америка]] до периодот на европската колонизација<ref>[http://www.wsu.edu/~dee/CIVAMRCA/INCAS.HTM Civilizations in America]</ref>.
 
ИмперијатаЦарството билабило поделенаподелено за време на граѓанската војна, кога веќе навлегле шпанските сили на тлото на Јужна Америка и тоа било период на политичка криза во Тавантинсују. Имено, за време на оваа војна се спротиставиле браќата [[Хуаскар]] и [[Атахуалпа]], членови на кралското семејство кои се сметале за легални наследници за тронот. Во [[1533]] година, шпанскиот колонизатор [[Франциско Пизаро]] ја искористил оваа ситуација и освоил голем дел од територијата на Инките<ref> [http://www.ucalgary.ca/applied_history/tutor/eurvoya/inca.html The Conquest of the Inca Empire]</ref>. Во наредните години, колонизаторите ја освоиле скоро целата територија на Инките. ИмперијатаЦарството на Инките билабило сосема уништена со основањето на [[ВицекралствоПоткралство Перу|ВицекралствотоПоткралството Перу]] во [[1542]]. Покасно следело ослободително движење на Инките кое завршило со неуспех во [[1573]] година. Денес, културата и традицијата на Инките ја продолжуваат [[Кечуанци]]те и [[Ајмари]]те кои живеат во [[Перу]], [[Боливија]] и [[Еквадор]].
 
== Историја ==
Ред 17:
Инките започнале како племе дел од килке културала во областа околу Куско во [[12 век]]. Под водство на [[Манко Капак]] тие го создале градот-држава Куско или на [[кечуански јазик]] ''Qosqo''.
 
Во [[1438]] година под водство на [[Сапа Инка]] [[Пачакути]] голем дел од јужно [[Перу]] било освоено. Куско бил повторно изграден како главен град на новатанововоздигнатото воздигната империјацарство. ИмперијатаЦарството било познатапознато како Тавантинсују била од федерален тип составена од централна власт со кралот како шеф на државата. Покрај него имало четири покраински лидери: [[Чинчасују]] на северозапад, [[Антисују]] на североисток, [[Контисују]] на југозапад и [[Коласују]] на југоисток. Исто така, се верува дека кралот го изградил [[Мачу Пикчу]].
 
Еден од начините на државното функционирање било испраќање [[шпион]]и во региони кои биле планирани да бидат освоени од страна на [[Пачакути]]. Тие тогаш би дале извештаи за политичката организираност на областа, воената моќ и богатството. Сапа Инка тогаш испраќал пораки до лидерите на шпионираните земји каде би искажал бенефити и причини за спојување со Империјатацарството. Тој понудувал подароци и скапоцени предмети како текстил и ветувал дека сите жители на таа земја ќе живеат богат живот. Повеќето од ваквите случаеви завршиле со позитивен одговор. Кралските семејства на веќе споените територии биле испраќани во Куско за да се образуваат за функционирањето на општеството на Инките и биле повторно враќани да управуваат со своте матични држави. Понатака врските се продлабочувале преку соработка или брак помеѓу кралските семејства.
 
Традиционално за Инките било синот на Императорот да ја предводи армијата. Синот на Пачакути, [[Тупак Инка]] го освоил северниот дел од Империјата во [[1463]] година и станал [[Сапа Инка]] после смртта на неговиот татко во [[1471]] година. Неговиот најголем успех од областа на освојувањето нови територии било [[Кралство Чимор|Кралството Чимор]], единствениот ривал на Инките на брегот на Тихиот Океан во [[Јужна Америка]]. Империјата се проширила на север на територијата на денешен Еквадор и Колумбија и синот на Тупак Инка, [[Хуајна Капак]] ја проширил територијата на југ. Во врвот на својот успех, Империјата се протегала од на териториите на денешни [[Еквадор]], [[Перу]], [[Боливија]], [[Чиле]] и мали делови на [[Аргентина]] и [[Колумбија]].
Ред 29:
{{Main|Шпанско освојување на Империјата на Инките}}
 
Шпанските освојувачи предводени од [[Франциско Пизаро]] започнале истражување од југот на [[Панама]] и стигнале до портите на Империјата во [[1526]] година. За нив било јасно дека пристигнале до богата земја и со голем потенцијал. После уште една екпедиција во [[1529]] година, Пизаро се вратил во [[Шпанија]] и добил кралско одобрување за освојување на Империјата, каде подоцна станал [[вицекралпоткрал]].
 
За времето кога Шпанците се вратиле во Перу во [[1532]] година, веќе имало војна во полн ек помеѓу [[Хуаскар]] и неговиот полубрат [[Атахуалпа]]. Ова и уште неколку помали бунтови значително ја ослабеле Империјата.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Инки