Рудолф I (Германија): Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
ситна поправка, поправка на правопис
Ред 4:
|caption=''Рудолф I Хабсбуршки''
|succession=[[Список на германски владетели|Крал на Германија]]
|predecessor=([[[[Ричард (Прв Ерлерл од Корнвол)|Ричард Корнвол]]]])<br>''[[Интеррегнум]]''
|successor=[[Адолф (крал на Германија)|Адолф ]]
|coronation=24 октомври 1273<br>[[Ахенска катедрала]]
Ред 22:
|father=[[Албрехт IV (гроф од Хабсбург)|Албрехт IV]]
|mother=Хедвиг
|spouse=[[Гертруда фон Хоенберг]]<br>[[Изабела Бургундска ]]
|issue=[[Албрехт I (Германија) | Албрехт I]]<br>[[Рудолф II (војвода од Австрија) |Рудолф II]]<br>[[Матилда Хабсбуршка|Матилда]]<br>Катарина Хабсбуршка| Катарина<br>[[Агнес Гертруда ]]<br>[[Хедвига ]]<br>[[Клеменција Хабсбуршка|Клеменција]]<br>[[Хартман фон Хабсбург|Хартман]]
|issue-link=#Family and children
Ред 31:
'''Рудолф I''' ({{lang-de|Rudolf von Habsburg}}, роден на {{роден на|1|мај|1218}} - починал на {{починал на|15|јули|1291}} во {{починал во|Шпајер}}) — владетел од [[Хабсбуршка династија|Хабсбуршката династија]] како [[крал на Германија]] (1273—1291), [[Војводство Корушка|војвода од Корушка]] (1276—1291), [[Војводство Австрија|војвода од Австрија]] и [[Војводство Штаерска|Штаерска]] (1276—1291).
 
Рудолф одиграл клучна улога во промовирањето на династијата на Хабсбурговците, успевајќи да ја направи една од водечките германски феудални династии во [[среден век|средниот век]].
 
== Рани години ==
 
Кога неговиот татко [[Албрехт IV (гроф од Хабсбург)|Албрехт IV]] починал во [[1239]] година, Рудолф ги наследил [[Алзас]] и [[Аргау]]. Во раните години од својот живот, Рудолф често го посетувал дворот на својот кум, царот [[Фридрих II (Свето Римско Царство)|Фридрих II]], а за својата лојалност кон царевиот син Конрад IV бил награден со имоти. [[Папа Инокентиј IV]] во [[1254]] година го екскомуницирал поради својата подршкаподдршка кон Конрад IV.
 
Во текот на овој период, во [[Германија]] владееле нереди по падот на [[династија Хоенштауфен]]. На Рудолф му се отворила прилика да ги зголеми своите имоти. Од својата сопруга наследил една територија, додека друга добил по смртта на својот вујко. Имал имоти и на територијата на денешна [[Швајцарија]]. Во тоа време, Рудолф станал еден од најмоќните меѓу германските династии, и покрај тоа што сеуштесè уште немал титула на војвода.
 
== Германски крал ==
 
Во [[Германија]] по падот на династијата [[Хоенштауфен]], и по смртта на [[Ричард (Прв Ерлерл од Корнвол)|Ричард Корнвол]] бил свикан собор од германските изборници. Рудолф бил избран за крал на Германија во [[Франкфурт]] на [[29 септември]] [[1273]] година. На [[24 октомври]] [[1273]] година бил крунисан во [[Ахен]]. Рудолф за да ја добие подршкатаподдршката од страна на папата, се откажал од сите царски права во [[Рим]], од папските територии и [[Сицилија]] и освен тоа на римскиот папа му ветил организирање на [[крстоносни војни|крстоносна војна]]. [[Папа Гргур X|Папата Гргур X]] не само што го признал за германски крал, туку го наговорил и на [[Алфонсо X]] да го стори истото, кој бил внук на Филип ШвабскиШвапски и кој бил избран за крал на Германија во [[1257]] година.
 
== Борба за Австрија ==
 
Во [[1274]] година во [[Нирнберг]] бил одржан собор на кој било одлучено да бидат вратени сите територии кои биле одземени по смртта на Фридрих II. Освен тоа била донесена и одлука да чешкиот крал [[Отакар II Пшемисл]] да мора да го признае новиот крал. Но Отокар овој предлог го одбил и одбил да ги врати териториите на [[Војводство Австрија|Австрија]], [[Војводство Штаерска|Штаерска]], [[Војводство Корушка|Корушка]] и [[Војводство Крањска|Крањска]]. Австрија и овие провинции до [[1248]] година биле управувани од страна на [[династија Бабенберг]], која останала без машки наследник. Отокар успеал да ги заземе овие провинции во името на својата прва сопруга. Кралот Рудолф ги прогласил за свои овие територии по машка линија. Но оваа кралска интерпретација не била во склад со законите за наследство, па дошло до судисудир меѓу двете страни.
 
Против чешкот крал била прогласена војна во 1276 година. Чешкиот крал ги изгубил своите сојузници, како војводата од Баварија, кој поминал на страната на Рудолф. Поради тоа, Отокар бил принуден да ги отстапи провинциите. Кога го сторил тоа, Отокар бил прогласен за крал на Бохемија, додека неговиот син [[Вацлав V Пшемисл]] се верил со ќерката на германскиот крал. Набргу по овој настан, Отокар повторно започнал да се премислува околу предавањето на провинциите, па направил сојуз со неколку германски и полски кнежества. Рудолф направил сојуз со унгарскиот крал Лавислав IV. Двете војски се судриле на [[26 август]] [[1278]] година во [[Битка на Моравско поле|битката на Моравско поле]]. Во битката Отокар бил убиен, додека неговата армија поразена. По оваа битка Рудолф ја покорил [[Моравија]].
 
== Основање на династија==
 
Во следните години, Рудолф целосно се посветил во зацврстување на својата власт во новите територии. Тој потрошил неколку години додека потполно не ја зацврсти својата власт. Но Рудолф и понатаму се соочувал со тешкотии да овие провинции да ги претвори во наследни територии на своето семејство. воВо декември 1282 година успеал да го совлада отпорот на четирите провинции. По ова, тој ги поставил своите синови: [[Албрехт I]] и Рудолф II на чело на [[Војводство Австрија]] и [[Војводство Штаерска]], со кое биле поставени темелите на [[Хабсбуршка династија|Хабсбуршката династија]].
 
Во 1291 година Рудолф направил обид да го осигури изборот на својот син Албрехт за крал на Германија, но кнезовите го одбиле под изговор дека не можат да подржуваатподдржуваат два крала. Во суштина, кнезовите се плашеле од големата моќ која Рудолф ја имал.
 
Рудолф починал на [[15 јули]] [[1291]] година.
 
== Семејство ==
''Од првиот брак со'': [[Гертруда фон Хоенберг|Гертруда фон Хоенберг]] ималеимал 14 деца (6 синови, 8 ќерки):
* [[Матилда Хабсбуршка|Матилда]] (1253-1304)
* [[Албрехт I (Германија) | Албрехт I]] (1255-1308)