Википедија

Домашно говедо: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
embed {{Нормативна контрола}} with wikidata information
дополнување
Ред 20:
Денешното домашно говедо првобитно дошло од [[Анадолија]] и од [[Блискиот Исток]]. Одледувањето на домашното говедо започнало уште во 9 век п.н.е. Како доказ за тоа се смета тоа што уште од 8300 година п.н.е. заедно со земјоделците пристигнало на [[Кипар]], каде дотогаш немало говеда. Оттогаш луѓето одгледале голем број раси на домашни говеда, а понекогаш го вкрстувале Bos taurus со други видови говеда. Одгледувани се и други видови говеда, пред се во [[Азија]]. Така од подвидот на дивото говедо ''зебу'' (Bos primigenius, понекогаш Bos taurus) потекнува домашното говедо од подвидот ''зебу'' (Bos primigenius indicus, понекогаш Bos taurus indicus), од говедото ''бантенг'' (Bos javanicus) потекнува домашното говедо на [[Бали]] (Bos javanicus f. domestica) итн.
 
Најголем број домашни говеда кои се одгледуваат поради месото има во [[Бразил]], околу 200 милиони. Домашните говеда ги има во неколку раси, а притоа расите се резултат на целта за која би се користело животното[[животно]]то. Покрај месото, млекото и кожата, изметот од домашните говеда е многу ценето природно ѓубриво во земјоделството[[земјоделство]]то, а се користи и за добивање [[биогас]]. Во многу делови од Светот домашното говедо, посебно воловите, се користат за влечење и имаат важна улога во орањето. При одгледувањето на домашни говеда се вршело вкрстување на расите за да се добијат животни со одредени карактеристики. Притоа, најчесто се имале две цели: да се добие поголемо количество [[млеко]] и да се добие подобар квалитет и поголемо количество [[месо]].
 
Кон крајот на [[15 век|15. век]] Европјаните го донеле домашното говедо во [[Америка]], како и во [[Австралија]] и [[Нов Зеланд]], каде многу брзо се развиле големи крда диви говеда.
 
Говедата се животни од групата преживари, што значи дека имаат систем за [[исхрана]] кој им овозможува да ја искористат несварената растителна храна од [[желудник]]от, при што ја враќаат во устата[[уста]]та и ја џвакаат. Потоа таа храна ја голтаат и во желудникот дополнително се обработува од страна на [[микроби]] кои живеат во стомакот на говедото. Тие микроорганизми се одговорни за разградувањето на [[целулоза]]та и другите [[јаглени хидрати]], а освен тоа синтетизираат [[аминокиселини]].
 
Периодот на бременост кај кравите е 9 месеци. Новороденото теле тежи меѓу 35 и 45 килограми[[килограм]]и, а говедата можат да живеат до 25 години.
 
== Терминологија ==
Ред 38:
* '''Бик''' - Машко говедо на репродуктивна возраст;
* '''Вол''' - Возрасно скопено машко говедо, се користи за работа, како влечна сила.
 
==Говедата како тема во уметноста и во популарната култура==
Говедата се јавуваат како тема во бројни дела од [[уметност]]а и [[Популарна култура|популарната култура]], како:
* „Кравата со дрвена нога (''Krava s drvenom nogom'')“ - расказ на српскиот писател [[Бранко Ќопиќ]].<ref>Branko Ćopić, ''Parohija tužnoga đavola''. Beograd: Rad, 1964.</ref>
 
== Наводи ==
{{наводи}}
 
== Фото ==
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Домашно_говедо“