Мицко Крстевски: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
{{Инфокутија за личност
| име = Мицко Крстевски (иќ)Крстић
| портрет = Micko Krstić after his release from jail.jpg
| px = 150п
Ред 7:
| роден-дата = {{роден на|||1855 }}
| роден-место = [[Латово]], {{роден во|Македонија}}
| починал-дата = {{починалубиен на|{{!}}13|{{!}}октомври|{{!}}1909<nowiki>}}</nowiki>
| починал-место = {{починалубиен во| селото Ижиште| Македонија<nowiki>}}</nowiki>
| починал-причина =
| познат = Учесник во [[Демихисарски заговор|Демихисарскиот заговор]], прв српски четнички војвода во [[Македонија]] и грабнувач на [[Даме Груев]]
Ред 17:
}}
 
'''Мицко Крстевски (иќ)Крстиќ''' бил македонскисрпски ајдутинчетник, учесник во [[Руско-турска војна (1877-1878)|Руско-турската војна]], војвода во [[Демихисарски заговор|Демихисарскиот заговор]], пропаганден агитатор и прв српски четнички војвода во [[Македонија]].
 
==Првите години==
Ред 35:
Во [[1876]] година слушнал за војната помеѓу [[Србија]] и [[Отоманската империја]] и решил да замине како доброволец во српската војска. За да стигне во [[Србија]] тој решил да помине преку [[Бугарија]] и [[Романија]] бидејќи граничниот дел бил запоседнат од турската војска. Стигнал до Турн-Северин и таму го преминал [[Дунав]] со чамец кој бил полн со Руси и негови сонародници кој од печалба заминале како доброволци.
 
Во Кладово со останатите се запишал како доброволец и отаму бил испратен на моравското боиште под команда на Јунгиќ. Мицко потоа војувал во Суповци, ДудулајиќДудулајић и Крајковец, а посебно се истакнал во Биљеговец. После овие борби тој бил поставен за командир на чета, а војната стигнала и до [[Македонија]] <ref name="KODJA" />.
 
==Ајдуство==
=== Ликвидацијата на Џемо ===
[[Податотека:Micko Krstić.jpg|мини|лево|130п|Мицко во ајдутска носија]][[Податотека:Micko Krstić in Greek attire.jpg|мини|десно|300п|Мицко со пријател]]
Во [[Турн-Северин]] наишол на една група составена од луѓе од [[Порече]] кои биле групирани околу СтефанСтефе ПетревскиПетровић и Ристо Костадиновић, тие решиле да се вратаат во [[Македонија]] и да започнаат со четување.
 
Поречани се поделиле во неколку групи, за неколку месеци се вратиле во својот роден крај и ја започнале својата акција. Мицко веднаш решил да се одмази и во заседа го ликвидирал Џемаил Ага. Осветата и песната која го опееала тој настан почнала да создава легенда од Мицко:
Ред 52:
: ''Не седи синко слободен,'' 
: ''каури глава кренале,'' 
: ''Мицко војвода излегол... ''
: Мајка му вели, говори: <nowiki>''</nowiki>Не седи, синко, слободен, Слободен, Џемо, распашан, Србите глава дигнале, Искочил Мицко комита Со седамдесет дружина<nowiki>''</nowiki>. Тогај ми Џемо говори, - Не бој се, мајко, Србина: Српска ми пушка не дупи, Српска ми сабја не сече. Уште ми Џемо не сврши- Ете го Мицко војвода! Летна ми Џемо да бега, Низ таја пуста планина. Тогај му Мицко повика: - Почекај, Џемо, не бегај Да видиш, Џемо јуначе, Дупи ли пушка србинска, Сече ли сабја комитска!
:
: ''.. ''
 
=== Демихисарски заговор ===
{{Главна|Демихисарски заговор}}
Малку подоцна доаѓа до [[Демихисарски заговор|Демихисарскиот заговор]] и до кординирана акција на четите за ликвидирањето на разноте муслимански зулумџии. Во оваа акција Мицко веднаш се приклучил и влекол во четата на војводата Ристо КостатдиновКостатдиноићв.
 
Борбите биле чести и немилосрдни, а едно утро во турска заседа загинал војводата Ристо и Мицко ја презел неговата чета и пушка ишарана со сребро и седеф. Меѓутоа заговорот наскоро бил уништен, во [[есен]]та [[1881]] година Мицко ја распуштил својата чета и ги испратил своите луѓе по дома, а самиот одбил да се предаде на турците <ref name="KODJA" />. Мицко се засолнил во една длабока пештера во близината на селото [[Белица]] недалеку од [[Кичево]]. На дното од пештерата Мицко поминал неколку месеци, а селаните преку јаже му симнувале храна.
Ред 66 ⟶ 69:
Мицко најпрво својата казна ја издржувал во солунскиот затвор, а потоа бил преместен во битолскиот вилаетски затвор. Во меѓувреме во [[Македонија]] доаѓа до засилување на [[Странски пропаганди во Македонија во периодот 1870 - 1903 година|странските пропагнади]] кои започнале меѓусебнен натпревар за што поголем број на приврзаници со што започнале да го зголемуваат анатагонизмот меѓу населението во [[Македонија]] и да го делат населението на бугараши и србомани <ref name="VG"><small>''Ванчо Ѓорѓиев, Слобода или Смрт, Македонското националноослободително дело во Солунскиот вилает 1893 - 1903 година, Скопје, Институт за историја - Филозофски Факултет''</small></ref>.
 
Од ова не биле поштедени ниту затворениците кој почнале да се делат меѓу себе, а Мицко подпаднал под вилјание ??? на српската пропаганда. Во затворот учителот од [[Крапа]], Спиро Јовчевски (иќ)Јовчевиќ, кој го научил Мицко да чита и пишува на српски јазик, а Мицко од своја страна започнал да му пишува писма на српскиот конзул Милојко Веселиновиќ. Во нив му пишувал за својот живот не спомнувајќи ги воените подвизи и ајдутувањето. Писмата ги потпишувал со зборовите:
 
{{Цитат|''мука у апсане битољску, сиромах Мицко Крстевиќ Требинец, кичевско окружје Поречје'' <ref name="KODJA" />}}
 
Во меѓувреме во самиот затвор дошло до расправија и борба помеѓу ''србоманитесрбите'' и ''бугарашитебугарите'' во која Мицко 4 пати бил прободен со нож од [[Jордан Гавазов]], [[Стоjан Лазов]] и [[Дончо Штипјанчето]], а неговиот пријател Симјан кој сакал да му помогне бил прободен во срце и на место починал.
 
Во [[1897]] година во врска со [[Грчко-турска војна (1897)|Грчко-турската војна]], [[Софија]] успеала да издејствува политичка амнестија за сите политички бугарски ([[македонски]] - [[Бугарска егзархија|егазрхисти]]) <ref name="VG" /><ref><small>''Види подетално http://www.cdsee.org/pdf/WorkBook2_sr.pdf (Do`ivqaj H. N. Breilsforda( 1905) – u Makedoniji se ne poistove}uju sa svojom nacijom)''</small></ref> затвореници. Сите затворени христијани сакале да ја искористат оваа амнестија и затоа почнале да се изјаснуват како бугари <ref name="KODJA" />, меѓутоа кога Мицко бил изнесен од занданата и турскиот стражар извикал: Мицко Крстев, бугар-милет, сакајќи да му ги симне синџирите, Мицко одговорил:
Ред 84 ⟶ 87:
[[Податотека:Војвода Мицко од Латово.jpg|100px|мини|лево|Мицко во четничка облека]]
[[Податотека:Vojvoda Micko Krstić with companions.jpg|300px|мини|десно|Мицко со своите четници]]
Во [[Самоков]] се собрале српски свештеници, учители и претставници на србомаскитесрбските села. По договорот кој бил склучен двајца селани однеле писмо на српскиот конзул Станојевиќ во [[Битола]], барајќи од него оружје, пари и тајно испраќање на Мицко како нивни водач. Конзулот ги одбил, не сакајќи да слушне ниту за четите ниту за оружјето. Но на излегување од конзулатот тие биле пресретнати од конзуларниот службеник Саватие Милошевиќ (подоцна српски четнички војвода), кој им дал 60 наполеона и им ветил дека ќе го организира бегството на Мицко.<ref name="KODJA" />
 
Бегство било организирано од Саватие и на [[18 април]] Мицко ја напуштил [[Битола]] и преку [[Прилеп]] заминал за [[Поречие|Поречието]]. На раскрсницата на крушевскиот и прилепскиот пат, Мицко бил пречекан од Вељо Шоповски кој го однел во селото [[Крапа]] и го сместил во куќата на српскиот учител Дукиќ. Таму Мицко го соблекол оделото и ја облекол бела поречка народна носија. Неколку дена подоцна му се придружиле 6 четници со што била создадена првата вооружена српска чета на територијата на [[Македонија]], а Мицко се ставил во служба на [[Српска пропаганда во Македонија|српската пропаганда]].
Ред 94 ⟶ 97:
Четата на Мицко веднаш била забележана од [[ТМОРО]] и таа побарала образложение од страна на [[Белград]]. Српските владејачки кругови сметале дека во тој момент е најдобро да се избегне судирот со Организација и затоа преку Георги Герџиковиќ била организирана средба помеѓу [[Ѓорѓи Сугарев]] и Мицко. Истовремено му била пренесена наредбата на Мицко од [[Белград]] дека тој треба да се покори на [[Македонска револуционерна организација|Организација]] или да ја распушти четата. Меѓутоа по оваа средба Мицко ја засилил својата дејност и неговата чета нараснала на 30 души.<ref name="KODJA" /> <ref name="GS"><small>''Ѓорѓи Димовски - Цолев, „Ѓорѓи Сугарев“, Битола, 1988.''</small></ref>
 
Нетрпението кое постоело постепено се претворило во отворен судир со што започнала борбата за [[Поречје]]. Во август [[1904]] година војводата [[Ѓорѓи Сугарев]] почнал да го гони Мицко и неговата просрпскасрпска чета, а српскиот одбор од [[Битола]] му препорачал на Мицко да внимава и му биле испратени дополнителни нови луѓе.
 
[[ТМОРО]] од своја страна подготвил плана за опколување на Мицко, а како засилување бил испратен војводата [[Петар Ацев]], кој во селото [[Долно Дивјаци]] ги здружил своите сили со [[Ѓорѓи Сугарев]].
Ред 111 ⟶ 114:
== Последни години ==
=== Интернација ===
[[Податотека:Chetnik Dušan, Vojvoda Micko, Vojvoda Jovan Dovezenski, Chetnik Gligorije.jpg|дясно|мини|300п|ПросрпскитеСрпските војводи [[Јован Довезенски]] и Мицко КрстевскиКрстић и двајца четници ]]
Набргу по ослободувањето на [[Даме Груев]], Мицко се нашол во немилост на српските власти бидејќи почнал да ги манифестира своите разбојнички манири, а истовремено се појавиле нови српски чети на чело со [[https://sr.wikipedia.org/sr/Глигор_Соколовић Глигор Соколов]Соколовић], [[Јован Бабунски]], [[Јован Довезенски]] и други.
 
Четничкиот горски штаб набргу испратил двајца нови војвода, Тренко и Темелкo Барјактаревиќ, да го заменат Мицко, а тој потоа се нашол во [[Србија]] по што бил интерниран во [[Крагуевац]].