Каталонија: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето |
Нема опис на уредувањето |
||
Ред 4:
| native_name = <span style="line-height:1.29em">{{lang|ca|''Catalunya''}} <small>{{ca}}</small><br />{{lang|oc|''Catalonha''}} <small>{{oc}}</small><br />{{lang|es|''Cataluña''}} <small>{{es icon}}</small></span><br /></small></span>
| official_name =
| settlement_type = [[Автономни заедници во Шпанија|Автономна заедница
| image_flag = Flag of Catalonia.svg
| flag_size =
| flag_alt = Знаме на Каталонија
| image_shield = Coat of Arms of Catalonia.svg
| shield_size =
| shield_alt = Грб на Каталонија
| motto =
| anthem = ''[[Химна на Каталонија|Els Segadors]]'' (Жетвачи)
| image_map =
| mapsize =
| map_alt =
Ред 22:
| coordinates_display = inline,title
| subdivision_type = [[Список на држави во светот|Држава]]
| subdivision_name =
| seat_type = [[Главен град]]
| seat = [[Барселона]]<br /><small>{{Coord|41|23|N|2|11|E}}</small>
| parts_type = [[Покраини во Шпанија|Покраини]]
| parts_style = para | parts =
Ред 74:
}}
'''Каталонија''' ({{lang-ca|Catalunya}}; {{lang-oc|Catalonha}}; {{lang-es|Cataluña}}; изворно изговарана како '''Каталуња''') е [[Автономни заедници на Шпанија|автономна заедница]] на [[Шпанија]] и е службено признаена како народност.<ref>{{нмс|url= http://www.gencat.cat/generalitat/eng/estatut/titol_preliminar.htm|title=First article of the Statute of Autonomy of Catalonia. "''Catalonia, as a nationality, exercises its self-government constituted as an autonomous community..."'' |publisher=Gencat.cat |accessdate=13 септември 2013}}</ref> Каталонија е составена од четири [[Покраини во Шпанија|покраини]]: [[Барселона (покраина)|Барселона]], [[Жирона (покраина)|Жирона]], [[Љејда (покраина)|Љејда]] и [[Тарагона (покраина)|Тарагона]]. Главен и најголем град е [[Барселона]], [[Градови во Шпанија|втор]] најголем град во Шпанија и средиште на една од најголемите метрополитенски области во Европа. Ја содржи најголемиот дел од територијата на поранешното [[кнежевство Каталонија]], додека [[Северна Каталонија|остатокот]] сега се наоѓа во Франција. Каталонија се граничи со [[Франција]] и [[Андора]] на север, [[Средоземно Море|Средоземното Море]] на исток и шпанските региони [[Арагон]] и [[Валенсија (автономна заедница)|Валенсија]] на запад и на југ соодветно. Службени јазици се [[Каталонски јазик|каталонски]], [[Шпански јазик|шпански]] и [[Арански јазик|арански]] ([[Окситански јазик|окситански]] дијалект).<ref name="estatut_langs">Статус на автономија на Каталонија (2006), Членови 6, 50. [http://www.parlament-cat.net/porteso/estatut/estatut_angles_100506.pdf parlament-cat.net].</ref>
Во 10 век, источните грофства на [[Шпанска марка|Шпанската марка]] станале независни од [[Империја на Франките|Франките]], обединувајќи се како вазали на [[Грофство Барселона|Барселона]]. Во 1137, Барселона и Арагон ја создале [[Арагонска Круна|Арагонската Круна]] и Каталонија станала седиште на арагонската поморска моќ во Средоземното Море. Во тоа време процветала средновековната каталонска литература. Помеѓу 1469 и 1516, круните на Арагон и [[Круна на Кастилја|Кастилја]] се обединиле и го создале [[Кралство Шпанија|Кралството Шпанија]], меѓутоа ги задржале нивните различни институции. Во текот на [[Сегадорско востание|Сегадорското востание]] (1640–52), Каталонија се спротивставила против Шпанија, станувајќи република под француска заштита. Со одредбите од [[Пиринејски мир|Пиринејскиот договор]] во 1659, со кој завршила [[Франко-шпанска војна (1635–59)|Франко-шпанската војна]], Франција ги повратила северните делови на Каталонија, главно приклучени во грофството на Русилон. Во текот на [[Војна за шпанското наследство|Војната за шпанското наследство]] (1701–14), Арагонската Круна застанала против [[Филип V (Шпанија)|Филип V од Шпанија]], чија последователна победа довела до укинување на каталонските институции и конечно воведување на шпанскиот јазик во јавниот живот.<ref name="Wheeler 2010, p.191">{{cite book|last=Вилер|first=Макс|title=Concise Encyclopedia of Languages of the World|year=2010|publisher=Elsevier|location=Oxford|isbn=978-0-08-087774-7|pages=188–192|url= http://books.google.es/books?id=F2SRqDzB50wC&printsec=frontcover&hl=ca#v=onepage&q&f=false|chapter=каталонски|ref=harv}}</ref>
| |||