Имануел Кант: Разлика помеѓу преработките

'''Имануел Кант''' ([[гер.]] ''Immanuel Kant''; [[22 април]] [[1724]] - [[12 февруари]] [[1804]]) — [[Германија|германски]] [[филозоф]] од [[Прусија]] и претставува, еден од највлијателните европски мислители и последниот голем филозоф на [[просветителство]]то.

Тој е еден од најзначајните претставници на [[Западна филозофија|западната филозофија]]. Неговата „[[Критика на чистиот ум|''Критика на чистиот ум'']]“ (''Kritik der Reinen Vernunft''), ја означува пресвртницатапресвртница во историјата на филозофијата и почетокотпочеток на модерната филозофија.

Не само во [[Теорија на познание|теоријата на познанието]], но исто така и во [[Етика|етиката]] и [[Естетика|естетиката]] со основните дела како ''Критика на практичниот ум'' и ''Критика на моќта на судењето'', каконо и со одредени списи поврзани со религија, праворелигијата и филозофија на историјаправото, создава нова, сеопфатна перспектива во филозофијата.

Имануел (во крштенскиот заводник: Емануел) е роден во [[Кенигсберг]] (денес [[Калининград]]) на календарскиот ден „Св. Емануел“, како четврто дете на седларскиот занаетчија Јохан Георг Кант (1683-1746) и неговата сопруга Ана Регина (1697-1737, мом. им.презиме Ројтер) кои стапиле во брак во ноември 1715 г.

Неговиот татко се преселил како младич во Кенигсберг, а мајката потекнувалапотекнува од семејство на кожазанаетчија мајсторза фамилијакожни коипроизводи кое се преселилепреселило од [[Нирнберг]] во Кенигсберг.

Историчарите на филозофијата во главно разликуваат два периоди од неговата филозофија: преткритички период и критички означен со неговите три критики. Во преткритичкиот период Кант не е оригинален филозоф, туку верно се придржува кон [[Лајбниц]]овото учење. Од ова време е неговиот познатопознат труд „Општа''Општа историја и теорија на небото“небото'', во која ја изнел својата бележита теорија за потеклото на [[Сончев систем|Сончевиот систем]]. НиеденИмено, ниеден научник пред него не го поставил ова прашање., [[Њутн]] мислел дека небесните тела, а со тоа и Сончевиот систем, вечно постојат создадени од вечен творец (богБог). Кант од оваа област ја прогналотфрлил [[теологија]]та, објаснувајќи го со природни закони настанувањето на [[Сончев систем|Сончевиот систем]]. „Дајте ми материја и јас ќе го создадам светот“, вели Кант. [[Пјер Симон Лаплас|Лаплас]], француски математичар и астроном, со математички апарат ја образложил оваа теорија, која е позната и како [[Кант-Лапласова теорија|Кант-Лапласова]]. Кога [[Наполеон Бонапарт|Наполеон]] го запрашалпрашал Лаплас за местото на богаБога во оваа теорија, овој му одговорил дека нема потреба од една таква хипотеза.

Критичкиот период од дејноста на Кант нашол израз во три славни дела: „[[Критика на чистиот ум]]“, „[[Критика на практичниот ум]]“ и „[[Критика на моќта на судењето]]“. Во нив Кант ја разработил својата филозофија позната по овие книги како [[критицизам]] или [[трансцендентален идеализам]], наречена така поради методот што го применил и резултатите што ги добил.

Она што Кант настојувал да го постигне со своите критицистички дела е да ја надмине спротивноста меѓу [[Рационализам|рационализмот]] и [[Емпиризам|емпиризмот]]. НегоКант вели дека од „догматскиот„догматската дремеж“дремка“ (од Лајбницовата филозофија и рационализмот, воопшто) го разбудил [[Дејвид Хјум]]. Но, и емпиризмот, кој овој англиски филозоф го одвел во скептицизам, не го задоволил кенигзбершкиот филозофКант, бидејќи не давал можност за засновување на науките, кои во тоа време покажале убедливост и сигурност во своите тврдења. Во тоа пердничеле [[Евклид]]овата геометрија и [[Њутн]]овата физика. Всушност, Кантовата филозофија претставува обид да се дадат филозофски основи на овие две науки. Од друга страна, Кант сакал да испита дали и филозофијата може да биде наука во чиј предмет и поставки никој не може да се сомнева.

За оваа цел, Кант се зафатил не да открие што е во основата на [[битие]]то и светот, туку да провери каквекаква е силата на човечкото познание, какви се неговите извори, можности и граници. Значи, првото прашање што Кант сигоси го поставува е: ''Што можам да знам?'' ПотоаНа ќекое одговориги надодава прашањата.: ''Што можам да правам?'' и ''На што треба да се надевам?'' Триве прашања, тој ги обединнуваобединува во едно: ''Што е човекот?'' Според тоа, Кант сака, пред да почнеме да ги употребуваме нашите познавачкипознавателни способности во изучувањето на светот и откривањето на вистината за него, да ја испита самата познавачкапознавателна способност, да види каков е овој инструмент, познанието, и дали е дораснат да ја изврши својата задача. Кант во оваа смисла прави историски пресврт, од онтолошката проблематика кон антрополошка, кон теоретско познајната и практичната дејност на човекот - пресврт сличен на оној што софистите го направијанаправиле во антиката.

Во теоријата на познанието, Кант поаѓа од анализата на судовите кои ги сметаа за елементи на човечкото знаење. Во сообразност со традицијата, тој судовите ги дели на две групи: аналитички и синтетички судови. Аналитички судови се оние кои во кои предикатот самоне јакажува раскриваништо содржинатаново наза субјектот, самоза јаразлика анализираод синтетичките кај кои предикатот носи новости за субјектот.

== За убавотоЕстетика ==

„Вкус„Вкусот е моќ на просудување зана она што е убаво. Пријатно е она што им се допаѓа на чувствата. Допаѓањето што го предизвикува доброто е во врска со интересот. Пријатно, убаво и добро не се исти поими (пријатно - задоволува, убаво - се допаѓа, добро - се цени и одобрува). Убаво е она што без поим предизвикува општо допаѓање. Судот на чистиот вкус е независен од дразбите и чувствата“, напишал Кант. За Кант, постојат два вида убаво: слободно убаво и природно убаво.