Кало: Разлика помеѓу преработките

Кало претставува [[мешан јазик]]. Јазичарите пронашле околу 300 до 400 зборови со потекло од ромскиот јазик, при што во речникот на испитаните поединечни говорници биле забележани најмногу до 100 од овие зборови. Ромскиот дел од јазикот потекнува од јазикот на [[Калдераши]]те, кои главно се занимавале со бакарџиство и калајџиство. Преовладувачкиот преостанат дел од јазикот потекнува од романските јазици кои се зборуваат на [[Пиринејски Полуостров|Пиринејскиот Полуостров]], каде што говорниците на Калокало живееле уште од 15. век. Врз основа на тоа, говорник на Калокало не би можел да се разбере на ромски јазик со Ром од [[Источна Европа]] поради тоа што Калокало се има премногу оддалечено од [[ромски јазик|ромскиот јазик]]. Романското влијание врз јазикот главно потекнува од [[шпански јазик|шпанскиот јазик]], а особено од варијантите на јужниот [[андалузиски дијалект|андалузиски дијалект]]. Во различни региони на Пиринејскиот Полуостров, сепак, се зборуваат различни варијанти на Калокало, кои произлегле од соодветните локални ромски јазици. Постојат каталонски, галициски, португалски и шпански Калокало, додека во [[Нов свет|Новиот свет]] се среќава и бразилски Калокало. Во [[Баскија]] се зборува посебен ромски јазик наречен „[[Ероминчела]]“, којшто на шпански е познат и како „баскиски Кало“кало“ ({{lang-es|Caló Vasco}}). Ероминчела всушност претставува мешан јазик меѓу ромски и [[баскиски јазик|баскиски]] и има само ограничен степен на ромски влијанија.<ref name="ethnologue" /><ref name=Adiego>Adiego, I. ''Un vocabulario español-gitano del Marqués de Sentmenat (1697-1762)'' Ediciones Universitat de Barcelona (2002) ISBN 84-8338-333-0.</ref>

Андалузискиот Калокало содржи бројни застарени форми во шпанскиот, како на пример „[[восео|voseo]]“ (учтиво обраќање за „Вие“). Како и кај многу други јужношпански варијанти, во андалускиот Калокало отсуствува разликата меѓу „s“ [s] и „z“ [θ] којашто е карактеристична за шпанскиот јазик (позната како [[Цецео и сесео|„цецео“ наспроти „сесео“]]).

Кало е загрозен јазик, чиј број на говорници од генерација на генерација се намалува, при што младите Роми го прифаќаат јазикот на мнозинското население и познаваат саму некои зборови од Калокало. Во моментов, бројот на говорници на Калокало се проценува на околу 70.000, од кои 40.000 живеат во [[Шпанија]] и меѓусебно се поделени како говорници на шпански и каталонски Калокало. Во [[Франција]] живеат околу 15.000 говорници, кои зборуваат шпански или каталонски Калокало, вклучувајќи ги и тамошните говорници на Ероминчела. Во [[Португалија]] живеат околу 5.000 говорници на португалскиот Калокало, додека во [[Бразил]] нивниот број изнесува околу 10.000.

== Позајмени зборови од Калокало ==

Во шпанскиот и каталонскиот јазик се имаат одомаќено многу зборови од Калокало, од кои некои станале дел од стандардниот јазик, а некои се употребуваат во [[жаргон]]. Примери се зборовите: ''gachó'' (со значење "човек"), ''chaval'' (со значење „момче“, „младич“ или првобитно „син“), ''parné'' (со значење „пари“), ''chorar'' (со значење „краде“), ''currelar'' или ''currar'' (со значење „работи“), ''fetén'' (со значење „одлично“, „супер“), ''molar'' (со значење „се допаѓа“), ''pinrel'' (со значење „стапало“), ''biruji'' (со значење „студено“), ''piltra'' (со значење „кревет“), ''churumbel'' (со значење „дете“, „бебе“), ''sacais'' (со значење „очи“), ''pitingo'' (со значење „вообразено“), ''camelar'' (со значење „сака“), ''chola'' (со значење „глава“), ''lache'' (со значење „одмазда“), ''galochi'' (со значење „срце“) и други.

Во каталонскиот јазик може да се сретнат следните зборови со потекло од Калокало: ''halar'' (со значење „јаде“), ''xaval'' (со значење „момче“, „младич“), ''dinyar(-la)'' или ''palmar(-la)'' (со значење „умира“), ''cangueli'' (со значење „се плаши“), ''paio'' (со значење „неромски“), ''calé'' (со значење „пари“), ''cangrí'' (со значење „затвор“), ''pispar'' или ''birlar'' (со значење „климнува со глава“), ''xorar'' или ''mangar'' (со значење „краде“), ''molar'' (со значење „сака“), ''pringar'' (со значење „надминува“), ''pirar(-se)'' (со значење „напушта“, „ретко се појавува“), ''sobar'' (со значење „спие“), ''privar'' (со значење „пие“), ''xusma'' (со значење „вулгарен човек“), ''laxe'' (со значење „срам“), ''catipén'' (со значење „смрди“), ''xaxi'' (со значење „одлично“, „супер“), ''xivar-se'' (со значење „некого советува“, „поткажува“), ''xivato'' (со значење „поткажувач“), ''xinar(-se)'' (со значење „се возбудува“), ''fer el llonguis'' (со значење „се прави глупав“), ''potra'' (со значење „среќа“) и други.

Со својот речник и фразеологија, Калокало е еден од најважните извори на текстови за фламенко-песните. Овој музички стил којшто настанал во јужна Шпанија потекнува од Ромите на Пиринејскиот Полуостров и ширум светот е најпознат облик за претставување на нивната култура. Дека на фламенкото не се гледа само како на ромска музика, туку како дел од традиционалната јужношпанска [[народна музика]] на сите етнички заедници, сведочи и развојот на посебен фламенко-речник. Во него се среќаваат зборови и фрази, коишто не постојат во стандардниот шпански јазик, а сепак се дел од многу фламенко-текстови и во најголем број потекнуваат од Калокало, но делумно и од [[андалузиски арапски јазик|маврскиот арапски]] и [[ладино|јудеошпанскиот]]. Одредени зборови, кои во секојдневниот говор имаат потценувачко значење, во јазикот на фламенкото може да имаат поетско и емоционално, особено повикувачко значење. Така на пример, зборот ''camelar'' во фламенкото се користи за „љуби“, „обожува“ и „копнее“, а зборот ''mangar'' за „бара“ и „моли“.

* [http://usuarios.lycos.es/calo Детални информации за Калокало] {{es}}

* [http://www.tristeyazul.com/investigacion/Del_Romano_al_Calo.html Потеклото на Калокало] {{es}}

* [http://dirae.es/palabras/?q=%22del%20cal%C3%B3%22 Список на шпански зборови со потекло од Калокало] во „[[Речник на шпанскиот јазик]]“.