Снелов закон: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Создадена страница со: thumb|400px|[[Прекршување (физика)|Прекршување на светлината на граничнат... |
поправка на правопис |
||
Ред 4:
Овој закон се користи при трасирање на зраци, за пресметување на упадните агли или аглите на прекршување. Во експерименталната оптика служи за утврдување на [[индекс на прекршување|индексот на прекршување]] на материјалите. Законот е задоволен и кај [[метаматеријал]]ите, кај кои светлината може да се закриви „наназад“ - со негативен агол на прекршување.
Снеловиот закон гласи: ''Односот на синусот на [[упаден агол|упадниот агол]] ''θ<sub>1</sub>'' и синусот на [[агол на прекршување|аголот на прекршување]] ''θ<sub>2</sub>'' е еднаков на односот на брзините на ширењето на бранот во средината во која бранот упаѓа и брзината на средината во која се прекршува (''v''<sub>1</sub> / ''v''<sub>2</sub>), односно на реципрочниот однос на нивните индекси на прекршување:''
:<math>\frac{\sin\theta_1}{\sin\theta_2} = \frac{v_1}{v_2} = \frac{\lambda_1}{\lambda_2} = \frac{n_2}{n_1}</math>
Во формулата <math>\theta</math> е агол измерен од нормалата на граничната површина меѓу средините, <math>v</math> е брзината на светлината во
Снеловиот закон следува од [[Принцип на Ферма|принципот на Ферма]], кој, пак, произлегува од ширењето на светлината како бран.
Ред 13:
==Историјат==
[[Клавдиј Птоломеј]] од [[Александрија]], Египет,<ref>David Michael Harland (2007). ''„[http://books.google.com/books?id=ScORNbV0E8wC&pg=PA1&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false „Cassini at Saturn: Huygens results“]“''. p.1. ISBN 0-387-26129-X</ref> нашол одредена врска меѓу аглите на прекршување, убеден дека пронашол точен емпириски закон. Меѓутоа, релацијата не била точна за
Иако законот го добил името по холандскиот астроном [[Вилеброрд Снел]] (1580–1626), првпат е опишан од страна на [[Ибн Сахл]], на дворот во [[Багдад]] во 984 година. Сахл го искористил законот за утврдување на потребниот облик за леќите да ја фокусираат светлината без геометриски аберации.<ref name="Wolf">Wolf, K. B. (1995), „Geometry and dynamics in refracting systems“, ''„European Journal of Physics“'' '''16''': 14–20.</ref><ref name="Rashed1990">{{cite journal | author=Rashed, Roshdi | title=„A pioneer in anaclastics: Ibn Sahl on burning mirrors and lenses“ | journal= „Isis“]]| year= 1990| volume= 81| pages= 464–491 |doi=10.1086/355456 | issue=3}}</ref>
Законот е повторно откриен од страна на [[Томас Хериот]] во 1602 година,<ref>{{cite journal | author=Kwan, A., Dudley, J., and Lantz, E. | title=„Who really discovered Snell's law?“ | journal=Physics World | year=2002 | volume=15 | issue=4 | pages=64 |url=http://physicsworldarchive.iop.org/index.cfm?action=summary&doc=15%2F4%2Fphwv15i4a44%40pwa-xml&qt= }}</ref> кој, пак, не ги објавил своите резултати. [[Вилеброрд Снел]] развил еквивалентна математичка форма во 1621 година, која не била објавена во текот на неговиот живот. [[Рене Декарт]], пак, самостојно го извел законот во неговиот есеј „Диоптрика“ од 1637 година, употребувајќи го за решавање бројни оптички проблеми. Не прифаќајќи го Декартовото решение [[Пјер де Ферма]] се обидел самостојно да изведе закон, но и користејќи го само
Во влијателната книга „Геометрија“, Декарт решава еден проблем разработуван од Аполониј од Пергам и Пап Александриски. Проблемот гласи: ако се дадени n прави L и точка P(L) на секоја од нив, да се најдат положбите на точките Q така што должините на отсечките QP(L) задоволуваат одредени услови. На пример, n изнесува 4 и се дадени правите a, b, c, и d со точките A на a, B на b итн., да се најде местоположбата на точките Q кои го задоволуваат условот QA<sup>.</sup>QB=QC<sup>.</sup>QD. Пап покажал дека кога правите не се паралелни, положбите се конусни пресеци. Но, кога Декарт го решавал проблемот со поголеми вредности за n, добивал криви чија равенка е од трети или повисок степен. Дека тие природно произлегуваат во оптиката, Декарт покажал преку Снеловиот закон.<ref>„The Geometry of Rene Descartes“ (Dover Books on Mathematics) by Rene Descartes, David Eugene Smith and Marcia L. Latham (Jun 1, 1954).</ref>
Ред 41:
[[Image:Snells law wavefronts.gif|right|frame|[[Бранов фронт|Бранови фронтови]] кои потекнуваат од точкест извор се прекршуваат на граничната површина според Снеловиот закон. Областа под сивата линија има повисок [[индекс на прекршување]], па според тоа помала [[брзина на светлината]] од областа над неа.]]
Снеловиот закон може да се изведе преку [[Принцип на Ферма|принципот на Ферма]] според кој светлината го минува оној пат за кој ѝ е потребно најкратко време. Користејќи го [[диференцијално сметање|изводот]] на [[оптичка патна должина|оптичката патна должина]] се наоѓа [[критична точка|критичната точка]], та на тој начин се добива патеката по која ќе се упати зракот (треба да се забележи дека резултатот не го покажува патот за чие изминување на светлината ѝ е потребно најкусо време, туку стационарен пат со мали варијации; тоа е зашто светлината некогаш се упатува по најдолгиот пат, кај сферно огледало на пример).
Во класичната аналогија средината со помал [[индекс на прекршување]] е претставена како плажа, а онаа со
[[File:Snellslaw diagram B.png|right|thumb|250px|Светлински зрак со извор во точката Q преминува од средината 1 во средината 2, се прекршува во точката О и пристигнува до точката P.]]
Ред 116:
Пример:
:<math>\mathbf{l} = \{0
:<math>c = \cos\theta_1=0
:<math>\mathbf{v}_{\mathrm{odbien}}=\{0
,~\mathbf{v}_{\mathrm{prekrsen}}=\{0
Вредностите на косинусите можат да се искористат во [[Френелови равенки|Френеловите равенки]] за пресметка на интензитетот на резултантните зраци.
Ред 134:
Ако се замисли светлински зрак кој упаѓа под агол од 50° од вода кон воздух (имајќи предвид дека индексите на прекршување на водата и воздухот се 1,333 и 1 соодветно), од Снеловиот закон се добива релацијата:
:<math>\sin\theta_2 = \frac{n_1}{n_2}\sin\theta_1 = \frac{1
Горната релација е невозможно да се задоволи. Критичниот агол θ<sub>крит</sub> е вредноста на θ<sub>1</sub> за која θ<sub>2</sub> изнесува 90°:
:<math>\theta_\text{kriticen} = \arcsin\left(\frac{n_2}{n_1}\sin\theta_2\right) = \arcsin\frac{n_2}{n_1} = 48
==Дисперзија==
{{Main|Дисперзија (оптика)}}
Материјалните средини кои овозможуваат ширење на бранови (како што се проѕирните средини, освен вакуумот), а во кои брановата брзина се менува со брановата должина или
Дисперзијата предизвикува [[хроматска аберација|хроматски аберации]] на оптичките инструменти – заматување зависно од бојата, кое може негативно да влијае врз резолуцијата. Тоа особено важело за [[рефрактор]]ите, пред појавата на [[ахроматска леќа|ахроматските оптички леќи]].
|