Мариовци: Разлика помеѓу преработките

 

== Историја и потекло ==

Населението во Мариово одсекогаш било [[Македонци|македонско]] и со христијанска вероисповед, а во Мариово немало ниту исламизација на населението, ниту пак воопшто имало населување на турско и муслиманско население за време на Отоманската Империја. За причините поради кои Мариово било поштедено од исламизација е поврзана легендата за името Мариово. Мариовците како составен дел од Македонската нација ги споменал [[Ѓорѓија Пулески]] во својата Славјанско-Маќедонска општа Историја<ref name="Ѓорѓија Пулевски">{{наведена книга|last=Пулевски|first=Ѓорѓија|authorlink=Ѓорѓија Пулевски|editor=Блаже Ристовски|title=Славјано-маќедонска општа историја|date=1892 (2003)|publisher=МАНУ|location=Скопје|pages=908}}</ref>. За потеклото на мариовските христијани, македонскиот просветител [[Јордан Хаџи-Константинов - Џинот]] во својот напис објавен во [[1859]] година запишал дека се од најстарите славјани кои дошле во неизвесни векови со име ''Пејани'' и ''Мирмидони'', при што наведува дека [[Плиниј]] и [[Страбон]] ги кажувале како најхрабриот скитски род кој секогаш оделе на бој напред со [[Александар Македонски]]<ref name="Џинот">{{наведена книга|last=Хаџи-Константинов - Џинот|first=Јордан|title=Споменик за села називаеми Мориево прилепско. Статистическо описание|edition=Хаџи Константинов, Јордан - Џинот. Избрани страници|series=Хаџи Константинов, Јордан - Џинот. Избрани страници|date=1987 (1859)|publisher=Мисла (Цариградски весник)|location=Скопје (Цариград)|language=македонски}}</ref>. Омир солунски ги нарекувал Мирмидони и ги вбројувал во едно со мегленските и бели јазоновци, а потеклото на името го толкува како изведено од ''Мориово, Мириево, Мирници, Мир-ми-давци, '''Мирмидони''' ''<ref name="Џинот">{{наведена книга|last=Хаџи-Константинов - Џинот|first=Јордан|title=Споменик за села називаеми Мориево прилепско. Статистическо описание|edition=Хаџи Константинов, Јордан - Џинот. Избрани страници|series=Хаџи Константинов, Јордан - Џинот. Избрани страници|date=1987 (1859)|publisher=Мисла (Цариградски весник)|location=Скопје (Цариград)|language=македонски}}</ref>. Истовремено за нив го наведува и името ''Чрни-борци - Чебренци'', заради што нивниот обител (манастир) Св. Димитриј е наречен [[Чебрен]], а исто така запишал дека и во тоа време сите биле јунаци<ref name="Џинот">{{наведена книга|last=Хаџи-Константинов - Џинот|first=Јордан|title=Споменик за села називаеми Мориево прилепско. Статистическо описание|edition=Хаџи Константинов, Јордан - Џинот. Избрани страници|series=Хаџи Константинов, Јордан - Џинот. Избрани страници|date=1987 (1859)|publisher=Мисла (Цариградски весник)|location=Скопје (Цариград)|language=македонски}}</ref>. Во однос на етнографските одлики за потеклото или припадноста, [[Ѓорче Петров]] во книгата „Материјали по изучувањето на Македонија“ од 1892, запишал дека мариовците според носијата и говорот се разликуваат од околното население при што најмногу заеднички црти имаат со брсјаците од [[Пелагонија]], заради што ги смета за [[брсјаци]] кои под влијанието на местните услови значително се одалечиле од општиот брсјачки тип<ref name="Ѓорче Петров">{{наведена книга|last=Петров|first=Ѓорче|authorlink=Ѓорче Петров|editor=Марио Шаревски|title=Материјали по изучувањето на Македонија|date=1896 (2016)|publisher=Единствена Македонија|location=Скопје}}</ref>.

 

 

==Одлики и особини==

Во Мариово отсекогаш во минатото па сѐ до денес живееле само православни Македонци. За време на Отоманската Империја и за разлика од сите околни и соседни области како Меглен, Тиквеш во Мариово немало ниту исламизација на населението, ниту пак воопшто имало населување на турско и муслиманско население. Поради природно-географските одлики и местоположбата како и заради општествено-управните услови во минатото жителите на Мариово развиле посебни душевни карактеристики и однесување кое ги разликувало и одликувало од сите останати околни жители во Македонија. Имено, послободниот живот во одалечен и позафрлен планински крај подалеку од турските насилства и несигурности, кај мариовците развиле дух и одлики на слободољубивост, борбеност, храброст, непокорливост, јунаштво, бунтовност. Ваквиот живот ослободен растоварен од несреќи, непогоди, насилства придонел да се развие прилично весел дух и расположение кај мариовците кои се надалеку познати по својата шегобијност и хумор, за што се сведоштво големиот број шегобијни народни приказни за [[Итар Пејо]] мариовецот, шеги, досетки и вицови. Истовремено суровите планински услови придонеле мариовците да се одликуваат и со голема итрина, снаодливост, издржливост и мудрост. Во однос на телесните одлики и карактерот, [[Јордан Хаџи-Константинов - Џинот]], мариовците ги опишал како луѓе со висок стас, лице благоообразно, високи чела, очи црни и сини, космати, бистри како прави будни гении, трудољубиви, благочестиви и срдечни христијани, многу дарежливи (штедри), но се големи маченици бидејќи многу ги „глодаат“ разни турци и калуѓери<ref name="Џинот">{{наведена книга|last=Хаџи-Константинов - Џинот|first=Јордан|title=Споменик за села називаеми Мориево прилепско. Статистическо описание|edition=Хаџи Константинов, Јордан - Џинот. Избрани страници|series=Хаџи Константинов, Јордан - Џинот. Избрани страници|date=1987 (1859)|publisher=Мисла (Цариградски весник)|location=Скопје (Цариград)|language=македонски}}</ref>. За нивните жени пак запишал дека биле слободни и красолични убавици, но малку распуштени. За мариовките во својата книга „Материјали по изучувањето на Македонија“ од 1896, македонскиот револуционер [[Ѓорче Петров]] исто така запишал дека се познати и меѓу првите во Македонија по убавината и нежноста<ref name="Ѓорче Петров">{{наведена книга|last=Петров|first=Ѓорче|authorlink=Ѓорче Петров|editor=Марио Шаревски|title=Материјали по изучувањето на Македонија|date=1896 (2016)|publisher=Единствена Македонија|location=Скопје}}</ref>.

 

<center>

<gallery>

Податотека:Mariovska Nosija.jpg|Девојчиња во мариовска носија

Податотека:Mariovska nosija - BT Muzej.JPG|Мариовски носии во [[Народен музеј - Битола|Народниот музеј на Битола]]