Брзина на светлината: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
сНема опис на уредувањето
Ред 263:
}}</ref> Една од последиците е што ''c'' мора да биде брзината со која сите [[безмасена четичка|безмасени честички]] и бранови се движат низ вакуум, вклучително и светлината.
 
[[File:Lorentz factor.svg|thumb|left|upright|Лоренцовиот фактор γ започнува од&nbsp;1 when&nbsp(v е еднаква на нула и останува речиси константнапостојана при мали брзини) а потоа остро се закривува нагоре добивајќи вертикална асимптота и оди до позитивна бескрајност како што брзината е поблиска до c. |Лоренцовиот фактор ''γ'' како фунција од брзината. Започнува од 1 и оди кон бесконечност како што ''v'' доаѓа поблиску до ''c''.]]
Специјалната релативност има многу контрадикторни и експериментално потврдени импликации.<ref>
{{cite web
Ред 323:
|year=2008
|publisher=„Springer“
}}</ref> Во [[неинерцијален појдовен систем|неинерцијалните системи]] (простор закривен поради гравитацијата или [[неинерцијален појдовен систем|забрзан појдовен систем]]) ''локалната'' брзина на светлината е константнапостојана и еднаква на ''c'', но долж траекторија со конечна должина таа може да се разликува од ''c'' во зависност од начинот на дефинирање на растојанијата и времето. <ref name="Gibbs1997" />
 
Општо е земено дека основните константи, меѓу кои и ''c'', ја задржуваат истата вредност низ простор-времето, односно таа ниту зависи од местоположбата ниту се менува со текот на времето. Сепак, во мноштво теории се појавува идејата дека [[Променлива брзина на светлината|брзината на светлината може да се променила со текот на годините]].<ref name=Ellis_Uzan>
Ред 472:
}}</ref>
 
Друг квантен ефект кој предвидува појава на натсветлински брзини е Хартмановиот ефект – при извесни услови, времето потребно за [[виртуелна честичка]] да изведе [[тунелски ефект]] низ некоја бариерапречка е константнопостојано, без разлика на дебелината на препреката.<ref name=Muga>
{{Cite book
|last=Муга |first=Ј..Г. |last2=Мајато |first2=Р.С. |last3=Егусквиза |first3=И.Л.
Ред 548:
|last=Гибс |first=П.
|year=1997 |origyear=1996
|title=„Дали брзината на светлината е константнапостојана?“
|url=http://math.ucr.edu/home/baez/physics/Relativity/SpeedOfLight/speed_of_light.html
|editor-last=Карлип |editor-first=С.
Ред 1.163:
|1983||Седумнаесетта ГКТМ, дефинирање на метарот||299 792,458&nbsp;(точна)<ref name=Resolution_1/>
|}
Дали светлината патува моментално или со многу голема конечна брзина не било познато сé до [[ран нов век|раниот нов век]]. Првите истражувања на оваа тема, кои постојат и денес, биле во [[Стара Грција]]. Хелените, исламските учени луѓе и класичните европски научници долго дебатирале во однос на ова прашање, сé до првата пресметка на брзината на светлината направена од Ремер. Ајнштајновата специјална теорија на релативноста заклучила дека таа брзина е константнапостојана без оглед на референтниот систем во кој се мери. Оттогаш спроведени се уште многу, попрецизни мерења.
 
===Почетоци===
Ред 1.383:
| isbn = 0-442-30782-9
}}</ref>
Овој експеримент го поттикнал [[Хендрик Лоренц]] да ја воведе идејата дека движењето на апаратурата низ етерот можеби предизвикува нејзина [[контракција на должината|контракција]] долж насоката на движење. Тој претпоставил и дека и времето мора да се менува, па тоа го навело да ги напише т.н. [[Лоренцови трансформации]]. Според неговата теорија за етерот, [[Анри Поаре]] (1900 г.) покажал дека „локалното време“ го покажуваат часовници кои се движат низ етерот, синхронизирани под претпоставката за константнапостојана брзина на светлината. Во 1904 година шпекулирал дека е можно брзината на светлината да е гранична брзина во динамиката, секако ако сите Лоренцови претпоставки се потврделе. Во 1905 година Поенкаре целосно ја усогласил Лоренцовата теорија за етерот со [[принцип на релативноста|принципот на релативноста]].<ref>
{{Cite book
|first=О. |last=Даригол