Репликација на ДНК: Разлика помеѓу преработките

'''Репликација''' или '''удвојување''' (од ''replica'' што значи ''примерок'') — процес во [[генетика]]та со кој молекулата на [[ДНК]] се удвојува. Оваа активност се случува во [[интерфаза]]та од [[Делба на клетките|клеточниот циклус]] и преку неа клетките кои ќе се добијат од клеточната делба го наследуваат целокупниот [[геном]], односно целосниот сет од [[ген]]и присутни во еден организам. Кај [[еукариот]]ите, молекулите на ДНК кои го градат геномот се поврзани со [[протеинбелковина|белковини]]и и влегуваат во состав на [[хромозом]]ите, од кои секој содржи единечна линеарна ДНК молекула. Еукариотските хромозоми се наоѓаат во [[Клеточно јадро|клеточното јадро]]. Геномите на [[Бактерија|бактериските]] клетки ([[прокариот]]и), кај кои отсуствува јадрото, се најчесто кружни ДНК молекули (наречени [[плазмид]]и) кои се поврзуваат со посебни структури во [[Клеточна мембрана|клеточната мембрана]] (означени како [[епизом]]и). И покрај големата [[Еволуција|еволуциска]] разлика помеѓу прокариотите и еукариотите која се мери во милиони години, карактеристиките на процесот на репликација се зачувани и се многу слични кај двете големи групи на живи организми.

Репликациските изворни места се составени од посебни секвенци на ДНК кои се препознаваат по репликациските иницирачкизачетнички протеинибелковини, кои се врзуваат за изворните секвенци за да помогнат во подредувањето на другите протеини потребни за ДНК репликација на овие места. Еукариотскиот иницирачкизачетнички протеин е комплекс кој се состои од шест различни подединици означени со името ''[[изворен признавачки комплекс]]'' (origin recognition complex или ORC). Бактерискиот иницирачкизачетнички протеин е наречен [[ДНК А протеин]]. Времетраењето на репликацијата е зависно од подредувањето на комплексите на изворните места.

Одделните етапи од почетната фаза на репликацијата се подобро проучени кај бактериите отколку кај еукариотите, но неколку клучни етапи се заеднички за двете групи. ''Првата етапа'' е [[Изомерија|промена во конформацијата]] на иницирачкиотзачетничкиот протеин, што предизвикува ограничено "топење" (така се нарекува одделувањето на двете вериги) на двоспиралната ДНК веднаш до врзувачкото место за иницирачкиотзачетничкиот протеин. По ова, на комплексот ДНК ланец-иницијаторзачетник се приклучуваат уште два протеина, и тоа [[ДНК хеликаза]] и [[ДНК примаза]]. Почетната етапа на репликацијата започнува со активација на хеликазата и примазата, како и со понатамошното вклучување на ДНК полимеразата. Кај прокариотите постои друга форма на овој ензим - [[ДНК полимераза III]]. Вклучени се и други протеини (види понатаму).