Бранови појави: Разлика помеѓу преработките

Примери за браново движење има насекаде околу нас. Ако во мирна вода фрлиме камен, областа која непосредно е допрена од каменот почнува да осцилира, а потоа осцилирањето се шири создаваќисоздавајќи бранови по површината на водата. Звукот, исто така, е еден вид браново движење. Приемот на звукот и сликата во радиото и телевизиските приемници се остварува со електромагнетните бранови. ЕлектромагнетнитеЕлектромагнетни бранови се и светлинските, рендгенските зраци и γ- зраците. Во зависност од природата на брановитбрановиот процес и срединасредината низ која се пренесувапренесуваат постојат: ''механички, електромагнетни и квантномеханички бранови.<br/> Што е бран? Како се создава брановото движење?'' Одговорите се различни за разниразлични видови бранови.

Наједноставен пример за да покажеме браново движење е ако земимеземеме едно долго јаже или гумено црево и со рака го придвижуваме горе-долу.<br/>Кога во една материјална средина (тврда, течна или гасовита ) се најде извор на осцилации (тоа е и '''извор на бранот''') меѓу изворот и честиците на материјалната средина се јавуваат еластични сили на заемнодејствозаемно дејство. Под нивно влијание честиците од средината се присилени да осцилираат со фреквенција еднаква на фреквенцијата на изворот на бранот. Се разбира, најнапред ќе почнат да осцилираат оние честици од средината кои се во непосреден контакт со изворот на бранот, а подалечните честици доцнат во фаза од претходните и од изворот на бранот. <br/> Процесот на ширење на осцилациите во просторот со текот на времето се вика '''бранов процес''', ''браново движење или бран''. <br/> При брановиот процес честиците на еластичната средина осцилираат околу рамнотежната положба, а од една на друга честица во просторот се ''пренесува само деформацијата, а со тоа и енергијата од изворот''. Во тоа може да се уверите ако на мирна вода каде има една топка или друг лесен предмет фрлите камен. Притоа топката осцилира горе-долу, останувајќи скоро на истото место, без разлика што бранот видно се проширил. <br/>''Какви бранови разликуваме и како тие се шират во околината?'' <br/> Во зависност од тоа како осцилираат честиците на еластичната средина може да бидат: <br/>

- ''' трансферзалнитрансверзални''' – тоа се бранови каде честиците од материјалната средина осцилираат нормално на насоката на ширење на бранот.

<br/> Како пример за лонгитудинален бран е ширењето на звучен бран во воздухот. Ширењето на лонгитудиналните бранови е условено од волуменската деформација на еластичната средина, па тие се шират во тврди, течни и гасовити средини. Бидејќи ширењето на трансверзалните бранови е последица на посебен вид деформација својствена само за тврдите тела тие се шират само во тврдите средини. Ширењето на трансверзален бран во еднодимензионална материјална средина графички е илустрирано со низа честици (молекули, атоми).<br/> Нека во моментот t = 0, бранот што се шири од лево на десно дошол до честица 1. Таа почнува транслаторно осцилаторно движење повлекуваќиповлекувајќи ја и честицата 2. Кога честицата 1 ја достигнува максималната оддалеченост од рамнотежната положба (t = T / 4), бранот се проширил до честицата 3. За време на t = T / 2, честицата 1 повторно е во рамнотежна положба, додека честицата 3 повлекуваќиповлекувајќи ја и честицата 4 ја достигнува максималната елонгација. За тоа време бранот се проширил до честицата 5 која сесè уште е во рамнотежната положба. Овај процес продолжува, така што за време t = 3T/4 првата честица е во максимална оддалеченост од рамнотежата но во спротивна насока од првата, а бранот се проширил до 7 честица. За t = Т првата честица ќе направи една полна осцилација, а за тоа време осцилирањето на честиците се проширило се до честицата 9. Таа го започнува осцилирањето во исто време кога и честицата 1 го започнува вториот период, т.е. честицата 9 осцилира со временско задоцнување од t = T. Тие две честици осцилираат во '''фаза''', т.е. ''' синхроно''' (меѓу нив постои фазна разлика 2π).[[Податотека:Ondes compression 2d 20 petit.gif|мини|десно|Лонгитудинален бран]] <br/>Патот што го изминува деформацијата во еластичната средина за време од еден период на осцилирање на изворот (првата честица) е '''бранова должина.''' Обично таа се бележи со λ . <br/>Постепено формирање на лонгитудинален бран од повеќе честици може да се објасни аналогно како и формирањето на трансферзалентрансверзален бран. И во случај на осцилирањето на првата честичка се пренесува на втората, а преку неа на третата итн. При осцилирањето се менуваат само меѓусебните растојанија. Таквиот бран во средината предизвикува периодични промени на густина (згуснување и разредувања), кои се движат во насока на ширење на бранот.

Дел од просторот во кој сите честици се вклучени во осцилаторниот процес се вика [[браново поле]]. Границата која ги одделува честиците од оние што сесè уште не почнале да осцилираат. се вика [[предница на бранот]](латински [[frontalis]] - чело.)

Таквите бранови се '''сферни бранови''', а предницата на бранот е свернасферна површина. Димензиите на изворот на таков бран се мали па може да се смета дека изворот на ваков бранот е точкест.

Ако брановите површини се рамнини нормални на насоката на ширење на бранот, тоа е '''рамен бран'''. Рамен бран на површина на водата може да се добие при треперење на линијкалинија со димензии значително поголеми од брановата должина на бранот.

Брановите можат да бидат : ''просторни'', ''површински'' и ''еднодимензионални(линиски)''<br/>Ако осцилациите на изворот се пренесуваат по еден однапред утврден правцправец, во тој случај станува збор за простирање на линиските бранови. Такви бранови се шират, на пример, по должината на права (жица, прачка, јаже). За поедноставно прикажување и опишување на брановите се воведува поимот '''зрак'''. Зрак е линија чија тангента во секоја точка се поклопува со насоката на ширење на бранот. Во хомогена средина зраците се прави нормални на предницата од бранот. Насоката на зраците е определена од насоката на ширење на бранот.