Природна застапеност: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
[[Податотека:Elemental abundances mk.svg|мини|десно|300п|Застапеност на елементите во [[Земјина кора|Земјината кора]]. Не се прикажани: благородните гасови, Tc(43), Pm(61) и сите елементи по Bi(83), освен Th(90) и U(92).]]
'''Природна распространетостзастапеност''' (ПР'''ПЗ''') — поим во [[физика]]та кој ја означува застапеноста на [[изотоп]]ите на еден [[хемиски елемент]] во [[природа]]та на една планета, како да речеме [[Земја]]та. Релативната [[атомска маса]] (прилагодена согласно молскиот удел) на овие изтотопи е [[атомска тежина|атомската тежина]] наведена за секој од елементите [[периоден систем|периодниот систем]]. РаспространетостаЗастапеноста на еден изотоп се разликува од една [[планета]] до друга (па дури и од едно до друго место на Земјата), но е постојано иста низ времето (во кратлорочна смисла).
__СОДРЖИНА__
На пример, [[ураниум]]от има три природни изотопи: <sup>238</sup>U, <sup>235</sup>U и <sup>234</sup>U. Застапеноста на нивните молски удели се 99,2739–99,2752%, 0,7198–0,7202% и 0,0050–0,0059%.<ref>{{Citation | title = Uranium Isotopes | url = http://www.globalsecurity.org/wmd/intro/u-isotopes.htm | accessdate = 14 March 2012}}</ref> На пример, ако анализираме 100.000 атоми на ураниум, треба да очекуваме да најдеме околу 99.274 атоми на <sup>238</sup>U, 720 атоми на <sup>235</sup>U и многу малку (најверојатно 5-6) атоми на <sup>234</sup>U. Причината за ова е тоа што <sup>238</sup>U е многу постабилен од <sup>235</sup>U or <sup>234</sup>U, што се забележува од [[период на полураспад|периодот на полураспад]] на секој од нив: 4,468×10<sup>9</sup>години за <sup>238</sup>U споредено со 7,038×10<sup>8</sup> години за <sup>235</sup>U и само 245.500 години за <sup>234</sup>U.
 
Поради различните полураспадни периоди на ураниумските изотопи, изотопниот состав на ураниумот бил поинаков кога Земјата била млада. На пример, пред 1,7 милијарди години, распространетостазастапеноста на <sup>235</sup>U била 3,1%, а денес таа изнесува 0,7%; така, во тој период можеле да се јавуваат природни реактори на [[нуклеарна фисија]], што денес не е можно.
 
Сепак, природната распространетостзастапеност на еден изотоп зависи и од веројатноста да биде создаден во [[нуклеосинтеза]] (како во случај на [[самариум]]от — радиоактивните <sup>147</sup>Sm и <sup>148</sup>Sm се многу пораспространетипозастапени од стабилниот <sup>144</sup>Sm) и од неговото производство од страна на природни радиоактивни изотопи (како во случај на [[изотопи на оловото|изотопите на оловото]]).
 
== Отстапувања од природната распространетостзастапеност ==
 
Од проучувањето на [[Сонце]]то и примитивните [[метеорит]]и познато е дека [[Сончев систем|Сончевиот систем]] првобитно имал речиси еднороден изотопски состав. Отстапувањата од галактичкиот просек (со развојот), locally sampled around the time that the sun's nuclear burning можат да се објаснат со изотопното издвојување на масата, како и ограничен број на процеси на распад и [[трансмутација]] на јадрата.<ref>Robert N. Clayton (1978) Isotopic anomalies in the early solar system, ''Annual Review of Nuclear and Particle Science'' 28:501–522.</ref> Има наоди и за вбризгување на краткотрајни (денес исчезнати) изотопи од експлозии на недалечни [[супернова|супернови]] кои може да го предизвикале колапсот на сончевата [[маглина]].<ref>Ernst Zinner (2003) [http://www.sciencemag.org/cgi/content/summary/300/5617/265 An isotopic view of the early solar system], ''Science'' 300:5617, 265–267.</ref> Оттука, отстапувањата од природната распространетостзастапеност на Земјата се мерат во [[промил]]и (‰‰), бидејќи не сочинуваат ни еден отсто.
Единствениот исклучок од оваа законитост се среќава во претсончевите гранули што се среќаваат на примитивните метеорити. Тие го имаат заобиколено воедначувањето, и често носат јадрени белези на поединечни процеси на нуклеосинтеза во кои се создадени нивните елементи.<ref>Ernst Zinner (1998) Stellar nucleosynthesis and the isotopic composition of presolar grains from primitive meteorites, ''Annual Review of Earth and Planetary Sciences'' 26:147–188.</ref> Кај нив, отстапувањата од природната распространетостзастапеност се мератизразуваат во [[делител]]и на 100.
 
== Поврзано ==
Ред 21:
== Надворешни врски ==
* [http://ie.lbl.gov/education/isotopes.htm Интерактивна табела] — Изотопен проект на „Беркли“ {{en}}
* [http://research.smilems.com/molecule-tk/ Алатки за пресметување на распространетостазастапеноста на изотопите со ниска и висока прецизност] {{en}}
 
[[Категорија:Хемиски својства]]