Александар Стамболијски: Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Tropcho (разговор | придонеси)
Создадено преведувајќи ја страницата „Александър Стамболийски
 
Tropcho (разговор | придонеси)
с подоцна повеќе
Ред 1:
[[Податотека:Stamboliyski_-_Treaty_of_Neuilly-sur-Seine.jpg|thumb|220x220px|СтамболискиСтамболијски потпишува Нејскиот договор]]
[[Податотека:Rakovsky_and_Stamboliyski_in_Genoa.jpg|thumb|220x220px|Разговор со советскиот претставник Крстјо Раковски по време на Конференцијата во Генуа през 1922 година]]
[[Податотека:Bulgarian_delegation_in_Genoa_2.jpg|thumb|220x220px|Со членови на бугарската делегација на Конференцијата во Генуа]]
'''Александар Стоименов СтамболискиСтамболијски''' ([[1 март]] [[1879]] — [[14 јуни]] [[1923]]) е бугарски [[Политика|политичар]], водач на Бугарскиот земјоделски народен сојуз (БЗНС). Тој е премиер во владата на БЗНС (1919–1923).
 
== Биографија ==
Роден е на [[1 март]] 1879 г. во Славовица, [[Пазарџичка област|Пазарџишко.]] Александар СтамболискиСтамболијски учи во земјоделското училиште во Садово (1893–1895) и завршува Лозаро-винарското училиште во Плевен (1895–1897). Во [[Плевен]] е ученик на основачот на Бугарскиот земјоделски сојуз (БЗС) Јанко Забунов. През [[1879|1899]] учествува во учредителниот конгрес на БЗНС. През следните години учи филозофија во [[Хале (Зале)|Хале]] и [[агрономија]] во [[Минхен]], но го прекинува своето образованието поради [[туберкулоза]].
 
После неговото враќање во Бугарија се занимава со политичка дејност. През 1908 година Александар Стамболијски е избран за народен претставник од БЗНС. Тој се претвора во фактички водач на БЗНС и под негово влијание сојузот се преобразува од сословна организација во [[Политичка партија|политичка партија.]] Народен претставник во XIV (1908-1911) и XVI-XX (1913-1923) обикновено и во V (1911) Велико народно собрание. Под негово воздејство БЗНС прогласува лозунгот за самостојна селска власт, којашто мора да заштитува „општоселските интереси".
 
През [[1922]] година е одржан [[референдум]] за съдене на виновниците за националните катастрофи. На него поддржувачите на БЗНС и [[Бугарска комунистичка партија|БКП]] со големо мнозинство наложуваат осудата на дел од политичкиот и воен елит на Бугарија по време на војните 1913–1918. Подоцна се спроведуваат политички репресии како спрема БКП, така и спрема буржоазната опозиција. Основен инструмент на репресиите е т.нар. Оранжева гарда — леко вооружени отреди селани, верни на БЗНС и Стамболијски.
[[Податотека:Bloodyinscription.jpg|thumb|220x220px|Крвавиот натпис на Александар СтамболискиСтамболијски пред смртта му]]
По време на преврата Стамболијски се наоѓа во своето родното село Славовица и не успева да реагира соодветно. Во меѓувреме, во страната избиваат стихијни селски немири, останале во историјата како Јунското востание. Најголема сила тие придобиле во Плевенско и [[Шумен|Шуменско.]] [[Плевен]] дури бил опсаден и делумно заземен од селските дружини. Во крајна сметка, немирите се потушени од воениот гарнизон и верни на новата власт во [[Софија]] сили.
 
Ред 19:
 
== Семејство ==
[[Податотека:BASA-255K-1-108-6-Aleksandar_Stambolijski,_Milena_Stambolijska_and_their_children_Nadezhda_and_Asen.jpg|thumb|328x328px|Александар и Милена СтамболискаСтамболијска со двета си деца Надежда и Асен. Снимка личен архив. Извор: ДА „Архиви“]]
Александар СтамболискиСтамболијски се оженува през 1900 за Милена Даскалова (1875–1944), имаат две деца:
* Надежда (р. 1901)
* Асен (р. 1904)