Бубрежна слабост: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
дополнување, викификација
Ред 1:
{{без извори}}
{{Taxobox
| name =Акутна бубрежна инсуфициенција (АБИ)
Ред 7 ⟶ 6:
}}
{{медицинско предупредување}}
'''Акутната бубрежна инсуфициенција''', или скратено АБИ, е ненадејно губење на способноста на [[Бубрег|бубрезите]] да ја вршат нивната основна функција – елиминирање на вишокот [[Течност|течности]] и [[Електролит|електролити]], како и отпадниот материјал од [[Крв|крвта]]. Кога бубрезите ја губат филтрирачката способност, во телото се акумулираат опасни нивоа на течности, електролити и отпадни материјали. Акутната бубрежна инсуфициенција се развива брзо, во текот на неколку часа или неколку дена. Таа се јавува често кај луѓе кои веќе се хоспитализирани, особено кај критично болните луѓе кои имаат потреба од интензивна нега. Акутната бубрежна инсуфициенција може да биде фатална и бара интензивен третман. Но, таа може да биде реверзибилна состојба. Ако пациентот е во добра здравствена состојба, тогаш големи се шансите, ако благовремено се реагира, да се поврати нормалната бубрежна функција.
==Причини==
Акутната бубрежна инсуфициенција се случува кога бубрезите одеднаш стануваат неспособни да ги филтрираат отпадните материи од крвта. АБИ се јавува кога некоја состојба ги оштетува бубрезите, или кога некоја состојба го забавува протокот на крв низ нив. Акутната бубрежна инсуфициенција, исто така, може да се случи кога отпадните материи, филтрирани од страна на бубрезите, не се во можност да се исфрлат од [[Тело|телото]] преку [[Урина|урината]].
 
Во болестите и состојбите кои го забавуваат протокот на крв во бубрезите, спаѓаат:
Ред 18 ⟶ 17:
*инфекција
*[[цироза на црниот дроб]]
*нестероидни антиинфламаторни лекови, како што есе: [[Аспирин|аспиринот]], [[Ибупрофен|ибупрофенот]] и напроксенот
*тешка [[Алергија|алергиска]] реакција ([[анафилакса]])
*тешки [[изгореници]]
*тешка [[дехидратација]]
 
Болести и состојби кои ги оштетуваат бубрезите се:
*згрутчена крв во [[Артерии|артериите]] и [[Вени|вените]] во и околу бубрезите
*депозити на [[холестерол]] кои го блокираат протокот на крв во бубрезите
*[[гломерулонефритис]]
*[[хемолитично-уремичен синдром]]
*инфекција
*[[лупус]]
Ред 38 ⟶ 37:
 
Во состојбите и болестите кои го оневозможуваат исфрлањето на урина од телото (уринарна опструкција) спаѓаат:
*[[Рак на мочниот меур|рак на [[мочен меур]]
*згрутчена [[крв]] во уринарниот тракт
*[[рак на грлото на матката]]
Ред 44 ⟶ 43:
*хипертрофична (зголемена) [[простата]]
*камчиња во бубрези
*оштетување на [[Нерв|нервите]] кои го контролираат мочниот меур
*рак на простата
==Фактори на ризик==
==Ризик фактори==
Акутната бубрежна инсуфициенција речиси секогаш се јавува како придружна појава на некоја друга медицинска состојба, додека таа поретко е основна болест кај пациентот. Условите кои го зголемуваат ризикот од АБИ се:
*лицето да е хоспитализирано, особено поради сериозна состојба која бара интензивна нега
*напредна возраст
*блок на [[Крвни садови|крвните садови]] на [[Раце|рацете]] или [[Нозе|нозете]] (периферна артериска болест)
*[[дијабетес]]
*висок [[крвен притисок]]
*[[срцева слабост]]
*бубрежни заболувања
*заболувања на [[Црн дроб|црниот дроб]]
==Симптоми==
Раните симптоми на бубрежната инсуфициенција обично се суптилни и затоа не е лесно да се забележат. Бубрежната неспособност може да напредува бавно или да се појави ненадејно. Вообичаено, штом се појават симптомите, тоа значи дека болеста веќе е во напредна фаза и дека бубрегот е значително оштетен, што предизвикува и други болести, како срцеви проблеми. Промената на навиките на мокрење, бојата и типот на урината или честото мокрење се најчестите манифестации на бубрежната инсуфициенција. Исто така, може да се забележи напор и тешкотии при мокрењето, а понекогаш, урината може да биде пенлива, поради зголеменото присуство на [[Протеин|протеини]] или пак да биде крвава.<ref>„Проблемите при мокрење укажуваат на сериозен здравствен проблем“, ''Здравје'', понеделник, 15 декември 2014, стр. 14-15.</ref>
Знаците и симптомите на АБИ може да вклучат:
 
*намален волумен на урина, иако повремено уринарниот волумен останува нормален
Знаците и симптомите на АБИ може да вклучат:<ref>„Проблемите при мокрење укажуваат на сериозен здравствен проблем“, ''Здравје'', понеделник, 15 декември 2014, стр. 14-15.</ref>
*задршка на течности, што предизвикува отекување на нозете, глуждовите или нозете
*намален волумен на уринаурината, иако повремено уринарниот волумен останува нормален
*задршка на течноститечностите, што предизвикува отекување на нозете, глуждовите или нозетеглуждовите
*дремливост
*недостаток на [[воздух]]
*хроничен замор
*губење на апетитот и слабеење
*чешање и осип на кожата
*лош здив и чувство на [[Вкус|вкус]] на [[железо]] во [[Уста|устата]]
*збунетост
*гадење
*анемија и чувство на студ
*напади или кома во потешките случаи
*вртоглавица
*напади или [[кома]] во потешките случаи
*градна болка или притисок
*грчеви во [[Мускул|мускулите]] и оштетување на [[Коски|коските]]
*умерена или силна болка во грбот
*мускулна парализа или абнормални срцеви ритми
 
Понекогаш, акутната бубрежна инсуфициенција не предизвикува никакви симптоми и знаци, и случајно се открива преку лабораториски тестови кои се направени поради некоја друга причина.
==Дијагноза==
Ред 72 ⟶ 82:
 
Во испитувањата кои се прават за откривање на АБИ, спаѓаат:
*'''Мерење на уринаренуринарниот волумен'''. Износот на урина која се исфрла во текот на еден ден, може да помогне за да се одреди состојбата на бубрезите.
*'''Тестови на уринаурината'''. Анализата на уринарен примерок, постапка која се нарекува уриноанализа, може да ги открие абнормалностите кои сугерираат на бубрежна инсуфициенција.
*'''Крвни тестови'''. Во примерокот од крв може да се открие брзото качување на нивото на [[уреа]] и [[креатинин]] – двете супстанци кои се користат за мерење на бубрежната функција
*'''Тестови за визуелизација'''. Тестовите како што се ултразвук и компјутеризираната томографија може да помогнат во визуелизација на бубрезите
'''Бубрежна [[биопсија]]'''. Тое е земање на мал примерок на ткиво од бубрезите кое се отстранува за лабораториски тестирања. [[Ткиво|Ткивото]] се отстранува со помош на долга игла, која се внесува преку [[Кожа|кожата]] директно во бубрезите.
==Лекување==
Лекувањето на акутната бубрежна инсуфициенција обично бара болнички престој. Повеќето луѓе со АБИ се претходно хоспитализирани. Колку долг ќе биде болничкиот престој зависи од причината за појавата на АБИ и колку брзо бубрезите ќе се опорават. Лекување на основната болест или состојба која довела до АБИ. Лекувањето на акутната бубрежна инсуфициенција вклучува откривање на болест или повреда која примарно ги оштетила бубрезите. Опциите за лекување ќе зависат од тоа што ја предизвикало АБИ.
[[Податотека:Hemodialysismachine.jpg|мини|десно|Хемодијализатор]]
 
Лекувањето на акутната бубрежна инсуфициенција вклучува откривање на болест или повреда која примарно ги оштетила бубрезите. Опциите за лекување ќе зависат од она што ја предизвикало АБИ.
 
Лекување на компликации додека бубрезите не закрепнат:
*'''Нормализирање на рамнотежата на состојките во крвта'''. Акутната бубрежна слабост, понекогаш е предизвикана од недостаток на течност во крвта. Во овој случај, лекарот може да ординира поставување на интравенски течности. Во други случаи, АБИ може да е предизвикана од вишок на телесни течности, што доведува до отоци на рацете и нозете. Во овие случаи, се препишуваат диуретици, за да се исфралат непотребните течности од телото.
*'''Лекови кои го контролираат калиумот во крвта'''. Ако бубрезите не го филтрираат калиумот од крвта нормално, тогаш лекарот може да препише [[калциум]], [[гликоза]] или [[натриум]] полистирен сулфонат, за да се спречи акумулација на високи ниоа на [[калиум]] во крвта. Премногу калиум во крвта може да предизвика опасни [[Аритмија|аритмии]].
*'''Лекови за нормализирање на нивото на калциум во крвта'''. За оваа состојба, потребна е интравенска инфузија со калциум.
*'''Дијализа'''. Ако се насоберат токсини во крвта, потребно е пациентот да се подложи на привремена хемодијализа, за да се отстранат вишокот на течности и отрови од телото, додека закрепнат бубрезите. Со помош на дијализата, се отстранува и вишокот на калиум од телото.
Ред 89 ⟶ 100:
==Компликации==
Потенцијалните компликации од акутната бубрежна инсуфициенција вклучуваат:
*'''Трајно оштетување на бубрезите'''. Повремено, АБИ предизвикува трајна загуба на бубрежната функција, или терминален стадиум на бубрежна болест. Луѓето со терминална фаза на бубрежна болест им е потребна [[Дијализа|дијализа]] – процес на механичка филтрација на крвта за отстранување на токсините и отпадниот материјал од телото – или [[Трансплантација на бубрег|трансплантација]] на бубрези за да преживеат.
*'''[[Смрт]]'''. Акутната бубрежна инсуфициенција може да доведе до губење на функцијата на бубрезите, и консеквентно до смрт. Ризикот од смрт е највисок кај пациентите кои имаат бубрежни проблеми пред појавата на АБИ.
 
{{никулец}}
== Наводи ==
{{наводи}}
 
[[Категорија:Болести]]
[[Категорија:Урологија]]