Цунами: Разлика помеѓу преработките
| [непроверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Надворешни врски |
Одбиени последните 5 промени во текстот (од 79.125.215.236) и вратена преработката 3252301 на Инокентиј |
||
Ред 4:
'''Цунами''' ([[јапонски јазик|јапонски]]: 津波 - ''пристанишен бран'') (津 „цу“, [[пристаниште]]; 波 „нами“ - [[бран]]) е природна појава на огромни бранови кои потекнуваат од земјотрес или вулканско избувнување, при што се поместуваат тектонските плочи на дното на морето и настанува привремено вознемирување на површината на океанот или морето. Исто така цунамите може да бидат создадени од удар од големи вселенски тела, како на пример [[метеорит]]и.
== Настани ==
* [[1605]], [[Јапонија]], 512 000 жртви.
▲Повејкето цунами се случуват во Тихи океан но најаките цунами во историјата на човештвото се случило во Имдијаскиот океан во близина на Индонезија на 26 декеври 2004 при што околу 300.000 починале лиѓе.
* [[1611]], Јапонија, 5 000 жртви.
* [[1674]], Индонезија, 2 500 жртви.
* [[1692]], [[Јамајка]], 3 000 жртви.
* [[1703]], Јапонија, 5 000 жртви.
* [[1707]], Јапонија, 30 000 жртви.
* [[1746]], [[Перу]], 4 000 жртви.
* [[1755]], [[Португалија]], 90 000 жртви.
* [[1766]], Јапонија, 1 500 жртви.
* [[1782]], [[Кина]], 40 000 жртви.
* [[1792]], Јапонија, 15 000 жртви.
* [[1854]], Јапонија, 3 000 жртви.
* [[1868]], [[Чиле]], 25 000 жртви.
* [[1883]], Индонезија, 40 000 жртви (поради избувнување на вулканот [[Кракатау]]).
* [[1896]], Јапонија, 25 000 жртви.
* [[1899]], Индонезија, 3 500 жртви.
* [[1923]], Јапонија, 2 000 жртви.
* [[1933]], Јапонија, 3 000 жртви.
* [[1976]], [[Целебес]] (Индонезија), 8 000 жртви.
Јапонија е држава со најредовни
== Надворешни врски ==
{{commonscat|Tsunami|Цунами}}
=== Статии и веб-сајтови ===
* [http://tsunami.name База со податоци за цунами со детални статистики]
* [http://www.geo-world.org/tsunami Сајт за образование во врска со цунамито]
* [http://www.pbs.org/nova/tsunami/ NOVA: Бранот кој го потресе светот] — Сајт и специјален извештај снимен во деновите на цунамито од 2004 во Индискиот Океан.
* [http://www.tsunami.noaa.gov/ NOAA цунами] — Општ опис на цунамите и улогата на американската агенција NOAA во [http://www.tsunami.noaa.gov/research_modeling.html справувањето со цунами непогоди], [http://www.tsunami.noaa.gov/prepare.html готовност], [http://www.tsunami.noaa.gov/education.html образование], [http://www.tsunami.noaa.gov/warnings_forecasts.html предвидувања и предупредувања], [http://www.tsunami.noaa.gov/responding.html одговор] и [http://www.tsunami.noaa.gov/research_modeling.html истражување].
* [http://ifmaxp1.ifm.uni-hamburg.de/tsunami.shtml Дали може радар да детектира цунами?] — Хамбуршки универзитет .
* [http://www.geohazards.no/ Меѓународен центар за гео-непогоди (ICG)]
* [http://www.prh.noaa.gov/itic/library/about_tsu/faqs.html ЧПП за цунами на ITIC]
* [http://pubs.usgs.gov/circ/c1187/ USGS: Преживување на цунами] (САД)
* [http://ioc.unesco.org/itsu/ ITSU] — Координациска група за пацифичкиот систем за предупредување од цунами.
* [http://www.tsunami.org/ Пацифички цунами музеј]
* [http://walrus.wr.usgs.gov/tsunami/ Цунами и земјотреси]
* [http://tsunami.gov/ Цунами центри] — Национален временски сервис на САД
* [http://www.sthjournal.org/ Весникот ''Science of Tsunami Hazards'']
* [http://www.envirtech.org/envirtech_tsunameter.htm Систем за предупредување од цунами Envirtech] — Базиран на сеизмички метри на морското дно и површина.
* [http://geology.com/articles/tsunami-geology.shtml Што предизвикува цунами?]
* [http://sciam.com/article.cfm?chanID=sa006&articleID=000CDB86-32E0-13A8-B2E083414B7F0000 Scientific American Magazine (издание од јануари 2006) Цунами: Бран на промена] Што може да научиме од цунамито од декември 2004 во Индискиот океан.
=== Слики и видео ===
'''Видете исто така: [[Земјотрес во Индиски Океан 2004#Слики и видео|Слики и видео, земјотрес во Индиски Океан 2004]]'''
* [http://www.archive.org/details/opensource_movies] 5 аматерски видео снимки од цунамито кое ги удри Шри Ланка, Тајланд и Индонезија на [[26 декември]], 2004.
* [http://www.afterthetsunami.org/''' „По цунамито“'''] Документарец на данскиот писател и фотограф Торстен Овергаард по цунамито во југоисточна Азија од [[26 декември]], [[2004]].
* [http://www.digitalglobe.com/tsunami_gallery.html Сателитски снимки од цунамито во Азиај во 2004 (претходно и после)]
* [http://www.crisp.nus.edu.sg/tsunami/tsunami.html Сателитски слики од области зафатени од цунами] Сателитски снимки со висока резолуција кои ги покажуваат ефектите на цунамито од 2004 на областите зафатени од цунамито во Индонезија, Тајланд и островот Никобар во Индија.
* [http://www.geophys.washington.edu/tsunami/general/physics/runup.html Компјутерски генерирана анимација на цунами]
* [http://nctr.pmel.noaa.gov/animate.html Компјутерски модели на анимации на вистински и симулирани цунами настани] од центарот за цунами истражување NOAA
* [http://www.geophys.washington.edu/tsunami/general/physics/characteristics.html Анимација на цунами од 1960 кое потекнува надвор од брего на Чиле]
* [http://www.forskning.no/Artikler/2006/juni/1149444923.73 Потеклото на едно цунами - анимација која покажува како преместувањето на континенталните плочи во Индискиот Океан ја содале катастрофата од [[26 декември]] [[2004]].]
* [http://archives.cbc.ca/IDD-1-75-1561/science_technology/earthquakes_and_tsunamis/ Дигитални архиви на CBC – Земјотресите и цунамите на Канада]
* [http://citizenxpress.com/blog/view/244/ 2ра годишнина од цунамито: Многу прашања остануваат неодговорени]
=== Фикција ===
* ''[[State of Fear]]'' ([[2004]]) на [[Мајкл Крајтон]] ги истражува [[ненамерна последица|ненамерните последици]] од човечката интервенција со силите на природата. [http://www.michaelcrichton.net/fear/index.html]
{{Физичка океанографија}}
[[Категорија:Природни непогоди]]
[[Категорија:Физичка океанографија]]
[[Категорија:Јапонски поими]]
[[Категорија:Поплава]]
[[Категорија:Цунами]]
[[Категорија:Водни бранови]]
{{Link FA|cs}}
{{Link FA|id}}
| |||