Македонска револуционерна организација: Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Jingiby (разговор | придонеси)
→‎Име: ситна поправка
Ред 101:
 
=== Име ===
 
[[Податотека:Разписка 266 от ЦМОРК за получени 500 наполеона от Българското Правителство чрез Димитър Ризов.jpg|мини|десно|200px200п|Расписка на Цeнтралниот МакедоноМакедонско-Одрински Револуционерен Комитет за добиени 500 наполеона од Бугарскатабугарската влада преку дипломатот [[Димитар Ризов]]. Натпис на печатот: Македонски централен револуционерен комитет. ДатаДатум: 24 ноември 1898 год.година]]
 
Во различни периоди од своето постоење организацијата носила различни имиња. Поради недостаток на изворна протокуларна документација, која во почетокот не се создавала и поради извесни противречности и недоречености во сведоштвата на самите основоположници во историската наука нема согласност под кое име Организацијата била основана. Еден дел од историчарите сметаат дека првото официјaлно име на организацијата било ''Македонска револуционерна органанизација'', или дури ''Македонски револуционерни комитети'' (МРК).<ref>[http://books.google.com/books?id=UeNBAAAAYAAJ&q=%D0%BC%D1%80%D0%BE+%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%87%D0%B5%D0%B2&dq=%D0%BC%D1%80%D0%BE+%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%87%D0%B5%D0%B2&hl=bg Историски преглед, том 25, издание на Бугарското историско друштво, Институт за историја на БАН, 1969 година стр 79.]</ref> Други сметаат дека првото име на организацијата било ''Бугарски македонско - одрински револуционерни комитети'', а трети сметаат дека прво таа се викала МРО, а потоа БМОРК. Меѓутоа општа согласност во Македонската историската наука нема дека оваа организација некогаш се именувала БМОРК. Македонскиот историчар [[Крсте Битовски]] пишува: „Дилеми како се викала ревoлуционерната организација при нејзиното формирање и дали познатиот, меѓутоа недатиран Устав кој Организацијата ја нарекува „Бугарски македоно-одрински револуционерни комитети“ е прв, не постојат. Со определена задршка, се смета дека е тој прв Устав на Организацијата." Акад. [[Иван Катарџиев]] смета дека: '"Постоечките документи говорат дека таа била наречена „Бугарски македоно-одрински револуционерни комитети“. Оваа име Организацијата го добила на својот прв Конгрес одржан во летото (15 август 1894) во Ресен... Меѓутоа, согледувајќи ја целата несоодветност на ова име со македонските услови и битие, на конгресот 1896 г. во Солун било решено името на Организацијата да се промени. Таа била наречена „Тајна македоно-одринска револуционерна организација (ТМОРО).“" Некои бугарски научници, како [[Константин Пандев]] сметаат, дека првото уставно име на организациjата од 1894 година било Македонски револуционерни комитети, а во 1896 година на Солунскиот конгрес таа го добила името Бугарски македоно-одрински револуционерни комитети. Пандев тврди дека ова име е сменето на ТМОРО дури во 1902 г. Овие тврдења се поддржуваат од спомените на [[Пејо Јаворов]].<ref>Тој тврди во биографијата на Гоце Делчев, дека уставот од 1896 година бил еднонационален и ги приклучвал само егзархистите Бугари: "Тоа собир (од 1896 година) утврждава еден устав на револуционерната организацијa, копијa на стариот бугарски устав, тврде оригинален со положбата, дека само егзархисти Бугари се приемат за членови на комитетите."</ref> Истите ставови на Пандев се поддржуваат и од известувањето на српскиот генерален конзул во Битола, Михаил Ристиќ до српскиот министер за надворешни работи С. Лозаниќ од 1903 г.<ref>Ристиќ му придодава на Лозаниќ документ во превод, кој го назначува како нов Статут на Револуционерната организација. Овој документ го носи насловот: "Статут на Тајната Македоно-Одринска Револуционерна Организација" и во секој поглед е идентичен со документот објавен 1902 г. според Пандев, како и со Статутот, кој според мислењето на Катарџиев бил составен уште во 1897 г. "До пре више од годину дана [тоа е до крајот на 1901 г., или до почетокот на 1902 г.] рад комитета имао ја чисто бугарско обележје, они су носили бугарску заставу ослобођења, они су својих присталица налазили само у онима који су пригрлили бугарску народну идеју. Наших [т.е. србоманите] и гркомана су се туђили па чак и пробојавали те се од њих морали осигуравати разним претњама. У последње време [т.е. при крајот на 1902 г.] они су понели стег ослобођења хришћана уопште и на мах се стали обраћати за помоћ и сарадњу свима хришћанима ма које народносне боје оне били." (БАН, Освободителната борба на българите в Македония и Одринско 1902/1904 - дипломатически документи, София 1978. 76)</Ref> Од друга страна Битовски пишува: "И денес, доколку на кој и да е бугарски историчар му се испрати фотокопија на Уставот на ТМОРО од Британскиот архив (Уставот бил испратен во Лондон во 1898 г.), од која се гледа дека тој точно го определува името на Организацијата (ТМОРО) од 1897 г. тоj тоа ќе го смета како провокација“. Меѓутоа општа согласност во бугарската историска наука со датирањето на Пандев нема. Сепак, нема спор меѓу историчарите дека во 1905 година, името ТМОРО било променето во ''"Внатрешна македонско-одринска револуционерна организација"'' (ВМОРО).