Балканска федерација: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Bot: Migrating 11 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1262881 (translate me)
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
[[File:Balkan federation.png|250px|thumb|desno|Проект на [[Коминтерна]]та за Балканска Федерација.]]
'''Балканска федерација/''' или '''Балканска конфедерација''' бил проект за создавање на федерација или конфедерација на [[Балкан|балканските земји]].
 
Оваа идеја ја претставил во [[Европа]] и ја популаризирал [[Пол Аргиријадес]] (1869-1894).
== Политичка позадина ==
 
За време на владеењето на [[Османлиско царство|Османлиите]] со Балканот постоела единствена географска целина, без внатрешни граициграници. Во [[19. век]] доаѓа до создавање на национални држави и воспоставување на меѓудржавни граници.
 
Новонастанатите национални држави на Балканот ја прифатиле стратегијата на ширење на сопствените територии. Во тоа време поимот „нација“ бил сваќансфаќан како етничка заедница која има потреба повторно да се обедини врз основа на своите историски пред османлискипредосманлиски делови. Така, [[Грција]] требало да постане Голема Грција, [[Бугарија]] - Голема Бугарија, а [[Србија]] - Голема Србија. Оваа политика била поврзано со етнички чистења.
 
== Македонско прашање ==
 
Идејата за Балканска Федерација е тесно поврзана со [[Македонско прашање|Македонското прашање]], кое е дел од поголемото Источно прашање.
 
Македонскиот интелектуалец [[Спиро Гулапчев]] објавил во [[1887]] година свој проект за [[''Источна федерација на Балканот]]'' од осум држави конституенткиучеснички: [[Македонија]] (во нејзините географски и етнички граници), [[Епироалбанија]], [[Европска Турција]], [[Црна Гора]], [[Романија]], [[Србија]], [[Бугарија]] и [[Грција]].
 
Македонските социјалисти се застапувале за создавање самостојна македонска република во федерација на балканските републики. Во почетокот на XX[[20 в.век]] македонските интелектуалци, групирани во Србија околу весникот „[[Балкански„Балкански гласник]]“гласник“ ([[Белград]], уредуван од [[Стефан Јакимов Дедов]]) и тие во [[Русија]], организирани во [[Македонско научно-литературно другарство во Санкт Петербург|Македонското научно-литературно другарство]], се застапувале за создавање самостојна македонска национална држава, „пиемонт“ за обединување на словенските и православни народи на Балканот, „балканското словенство и православие“.
 
Непосредно по [[Илинденското востание]] ([[јануари]] [[1904]]), претставниците на [[ТМОРО]] [[Борис Сарафов]] и [[Михаил Герџиков]] отпатувале во [[Рим]] за да ја заинтересираат [[Италија]] заедно со [[Франција]] и [[Англија]] да се ангажираат за создавање македонска држава, јадро за формирање Балканска конфедерација. [[Македонскиот клуб во Белград]] и неговиот орган, весникот „[[Автономна„Автономна Македонија]]“Македонија“ ([[1905]]), што го издавале Гр. Хаџиташковиќ и \. Ѓерѓиковиќ, се застапувал исто така за балканска федерација/конфедерација.
 
[[Народната федеративна партија]] на [[Јане Сандански]] ([[1908]]) се определила за создавање [[Источна федерација]] со Македонија како одделна федерална единица. За создавање Балканска федерација, односно конфедерација се застапувале и социјалдемократските организации 1908–1913, македонските интелектуалци во Русија (1913–1914 и 1917–1924), а македонските друштва во [[Швајцарија]] (1919) барале создавање македонска држава и балканска, односно јужнословенска федерација.
 
По војната [[ВМРО (Обединета)]] се определила за македонска република во балканска федерација.
 
Балканската Федерација се предлага како решение на Македонското прашање, и како такваатаква се појавува во повеќе програми на [[ВМОРО]]. Идејата била разгледувана од голем број на виднитевидни дејци на организацијата на чело со [[Гоце Делчев]]. После [[Илинденското востание]] 1903. година и расцепот на ВМОРО, левото крило на организацијата на чело со Јане Сандански, после младотурската револуција ја основа Народната федеративна партија која испаќа делегати во Османлискиот парламент, едниот од нив е [[Димитар Влахов]]. Исто така е, започнува со издавање на весникот „Балканска федерација“ во [[Виена]], кој претставувал орган на левото крило на ВМОРО.
 
== Видете исто така ==
* [[„Балканска Федерација“ (весник)]]
* [[БалакнијаБалканија]]
 
== Литература ==