Орбитални елементи: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
сНема опис на уредувањето
Ред 5:
== Кеплерови елементи ==
[[Податотека:Orbit1 mk.svg|мини|десно|300п|На оваа шема, орбиталната рамнина (жолто) пресекува појдовната рамнина (сиво). Кај сателитите што кружат околу земјата, [[појдовен систем|појдовната]] рамнина е екваторската, а сателитите во сончеви орбити, тоа е [[еклиптика|еклиптичката рамнина]]. Пресекот помеѓу двете рамнини се нарекува [[орбитален јазол|права од јазли]], бидејќи го поврзува тежиштето со искачувачките и симнувачките јазли. Оваа рамнина, заедно со [[рамноденица|пролетната точка]], (<big>♈</big>) ја дава појдовната основа.]]
Традиционалните орбитални елементи се шест '''Кеплерови елементи''', наречени по астрономот [[Јоханес Кеплер]] и неговите [[Кеплерови закони|закони за планетарното движење]].<ref>[http://www.astronomija.com.mk/vest.asp?ID=2 Закони за движење на небесните тела: Кеплерови закони] - [[Скопско астрономско друштво]] {{mk}}</ref><br />
Кога се набљудуваат од инертна рамка, две тела што кружат во орбита опишуваат посебни патеки (траектории). Секоја од нив има жариште во заедничкото тежиште. Кога се набљудуваат од неинертна рамка од само едно тело, патеката на на спротивното тело е привидна; Кеплеровите елементи ги опишуваат неинертните патеки. Една орбита има два збира од Кеплерови елементи, зависно од тоа кое тело се зема за појдовно. Појдовното тело се нарекува примарно, а другото е секундарно. Примерното не мора да биде помасивно од секундарното, а дури и кога масата им е иста, орбиталните елементи ќе зависат од изборот на примарно тело.
 
Обликот и големината на елипсата се определени од следниве два елемента:
 
* [[екцентрицитеторбитално отстапување|отстапување]] или ексцентрицитет (<math>e\,\!</math>) - облик на елипсата, изразува колку е сплесната во однос на кружница. (не е означен во шемата)
* [[голема полуоска]] (<math>a\,\!</math>) - збир од [[периапсида|растојанијата на периапсидата и апоапсидата]] поделен со два. Кај кружните орбити, големата полуоска е разликата помеѓу центарот на телата, а не нивната оддалеченост од тежиштето.
 
Насоченоста на орбиталната рамнина во која се наоѓа елипсата е дадена со следниве два елемента:
 
* [[наклон (орбита)|наклон]] - вертикална наваленост на елипсата во однос на појдовната рамнина, која се мери во [[орбитален јазол|искачувачкиот јазол]] (каде орбитата нагорно ја пресекува појдовната рамнина) (зелениот агол ''i'' во шемата).
* [[должина на искачувачкиот јазол]] - хоризонтално го насочува искачувачкиот јазол на елипсата (каде орбитата нагорно ја пресекува појдовната рамнина) во однос на [[рамноденица|пролетна точка]] на појдовната рамнина (зелениот агол Ω во шемата).
 
И следниве два:
* [[аргумент на перицентарот]] - ја определува насоченоста на елипсата (во која насока е сплесната споредено со кружница) на орбиталната рамнина, изразено како агол измерен од искачувачкиот јазол до големата полуоска. (виолетовиот агол <math>\omega\,\!</math> во шемата)
* [[средна аномалија]] at [[епоха (астрономија)|епоха]] (<math>M_o\,\!</math>) ја определува положбата на телото што кружи долж елипсата во дадено време („епохата“).
 
Ред 26:
Аглите на наклонот, [[географска должина|должината]] на искачувачкиот јазол и аргументот на перицентарот, and argument можат да се опишат и како [[Ојлерови агли]] што ја определуваат насоченоста на орбитата во однос на [[појдовен систем|појдовниот]] [[координатен систем]].
 
Треба да се напомене дека постојат и неелиптични орбити. Ако ексцентрицитетототстапувањето е поголемпоголемо од еден, орбитата е [[хипербола]]. Ако орбитата е еднаква на еден, а аголниот момент изнесува нула, тогаш орбитата ќе биде радијална. Ако ексцентрицитетототстапувањето е еден и има аголен момент, орбитата е [[парабола]].
 
== Поврзано ==