Македонски јазик: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
Ред 28:
== Историја ==
{{главна|Историја на македонскиот јазик}}
[[File:MapMacedonians.png|thumbмини|leftлево|250px250п|Области во регионот Македонија каде македонскиот е застапен на повисоко ниво.]]
[[Податотека:Codex Assemanianus 09.jpg|rightмини|200pxдесно|thumb200п|Споменик на [[Охридска книжевна школа|Охридската книжевна школа]] -
[[Асеманово евангелие]].]]
{{Македонски јазик}}
Ред 81:
== Кодификација ==
{{main|Кодификација на македонскиот стандарден јазик}}
[[Податотека:Решение за македонската азбука, мај 1945.jpg|thumb|200pxмини|лево|200п|Решение за македонската азбука, донесено на [[5 мај]] [[1945]] година]]
[[Кодификација]]та на македонскиот јазик е поврзана со следниве историски настани:
 
Ред 107:
 
== Книжевност ==
[[Податотека:Mugri.jpg|150pxмини|rightдесно|thumb150п|„[[Бели мугри]]“ - една од најдобрите поетски збирки на македонски.]]
{{Главна|Македонска книжевност}}
 
Македонската книжевност или литература е терминпоим кој ги опфаќа пишаните дела на македонски јазик. Првите книги напишани на македонски јазик или на некој од неговите дијалекти датираат од времето на Македонската рецензија на старословенскиот јазик, поточно од периодот на Охридската и Лесновската книжевна школа, која воглавно била религиска книжевност.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/354306/Macedonian-literature Macedonian literature] - Britannica</ref>
 
Македонската книжевност е поделена на три големи периоди, кои понатака се делат на уште неколку. Периодите на македонската литература се<ref name="manu">{{cite book|last=Ristovski|first=Blaže|title=Periodizacija na makedonskiot literaturno-kulturen razvoj|publisher=Macedonian Academy of Sciences and Arts|location=Skopje}}</ref>:
Ред 126:
{{main|Дијалекти на македонскиот јазик|Македонска дијалектологија}}
 
[[Податотека:Makedonski dijalekti-prilagodeno.png |thumbмини|десно|200px200п|Карта на македонските дијалекти]]
Македонската дијалектологија е посебна развиена гранка на [[македонистика]]та која се занимава со проучување, истражување, документирање и зачувување на [[Македонски дијалекти|македонските дијалекти]]. Како стабилна научна дисциплина во македонистиката, дијалектологијата се развила после [[Кодификација на македонскиот јазик|кодификацијата на македонскиот јазик]], но нејзиното присуство се забележува и пред [[1940]]-те години. Дијалектологијата на [[Македонски јазик|македонскиот јазик]] е постара дисциплина и датира уште од првите научни трудови кои се занимавале со македонскиот јазик или од втората половина на XIX век. Како позначајни македонски дијалектолози се забележуваат [[Ватрослав Јагиќ]], [[Ватрослав Облак]], [[Виктор Иванович Григориевич]], [[Мјечислав Малецки]], [[Зузана Тополињска]], [[Божидар Видоески]] и други.<ref name="македонска граматика">{{цитирана книга|coauthors=Стојка Бојковска, Димитар Пандев, Лилјана Минова - Ѓуркова, Живко Цветковски|title=Македонски јазик за средно образование|publisher=Просветно Дело АД|location=Скопје|date=2001|pages=413 - 454|language=македонски}}</ref>
 
Ред 132:
 
== Карактеристични особини ==
[[Податотека:DFJ marka ASNOM.jpg|thumbмини|190pxдесно|right190п|Поштенска марка на ДФЈ издеданиздадена во 1944 во чест на годишнината од АСНОМ на која пишува '''„Антифашистичко Собрание на Народното Ослободуенје на Македониа“''']]
Карактеристични обини на македонскиот јазик се:
* немањето [[падеж]]и т.е. аналитичката деклинација преку користењето на [[предлог|предлозите]] при искажувањето на различни граматички поврзаности помеѓу различни делови на реченицата (на книгата; за книгата; во книгата; под книгата; со книгата)
Ред 144:
{{main|Правопис на македонскиот јазик}}
 
[[Податотека:Pravopis 1991.jpg|thumbмини|десно|150px180п|Правопис на македонскиот литературен јазик од 1991 година]]
Залагањето за создавање на македонски литературен јазик датира уште од почетокот на [[XIX век]], со појавата на [[Просветители]]те. Тие се застапувале за употреба на македонски народен јазик, на кој и ги пишувале своите книги и текстови, а првите книги се со религиска содржина за да ја приближат верата до народот.
Од големо значење се залагањата на [[Јоаким Крчовски]], [[Кирил Пејчиновиќ]], и [[Теодосиј Синаитски]], а посебно се истакнуваат [[Ѓорѓија Пулевски]] и [[Крсте Петков Мисирков]], кој во својата книга „[[За македонцките работи]]“ одвојува статија во која ги изјавува своите ставови за начинот на формирање на македонски литературен јазик.
Ред 289:
== Морфолошки систем ==
{{Главна|Морфологија на македонскиот јазик}}
[[Податотека:Zborovni grupi.svg|thumbмини|rightдесно|300px300п|Зборовните групи. Во сино се менливите, во зелено се неменливите зборовни групи.]]
 
Морфологијата во македонскиот јазик] и во останатите јазици е дел од [[лингвистика]]та која се занимава со проучување на формите на [[Зборовни групи во македонскиот јазик|зборовите]], нивното градење и граматички значења. Самиот збор е од [[Старогрчки јазик|старогрчко]] потекло и во превод значи ''наука за формите''. Главната цел на морфологијата е да ја проучува структурата на зборовите и правилата и принципите според кои самите зборови се обединуваат во групи. Многу сродна наука на морфологијата е '''морфосинтаксата на македонскиот јазик''' која се занимава со употребата на зборовите во реченица.<ref name="општа граматика">{{цитирана книга|last=Бојковска|first=Стојка|coauthors=Лилјана Минова - Ѓуркова, Димитар Пандев, Живко Цветковски|title=Општа граматика на македонскиот јазик|editor=Саветка Димитрова|publisher=АД Просветно Дело|location=Скопје|date=декември 2008|pages=155 - 160|isbn=978-9989-0-0662-7|language=македонски}}</ref>