Имануел Кант: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
{{Инфокутија за философ
|region = Западна философијафилозофија
|era = [[Просветителство]]
|color = #B0C4DE
Ред 10:
|death_date = {{death date and age|df=yes|1804|02|12|1724|04|22}}
|death_place = [[Податотека:Flag of the Kingdom of Prussia (1701-1750).svg|left|22x20px]] Кенигсберг, Прусија
|school_tradition = [[Кантијанство]], [[Просветителство|просветителска философијафилозофија]]
|main_interests = [[Епистемологија]], [[метафизика]], [[етика]], [[логика]]
|influences = [[Христијан Волф|Волф]], [[Александар Баумгартен|Баумгартен]], [[Јоханес Николаус Тетенс|Тетенс]], [[Френсис Хачесон|Хачесон]], [[Секст Емпирик|Емпирик]], [[Мишел де Монтењ|Монтењ]], [[Дејвид Хјум|Хјум]], [[Рене Декарт|Декарт]], [[Никола Малбранш|Малбранш]], [[Барух Спиноза|Спиноза]], [[Готфрид Лајбниц|Лајбниц]], [[Џон Лок|Лок]], [[Џорџ Беркли|Беркли]], [[Жан-Жак Русо|Русо]], [[Исак Њутн|Њутн]], [[Емануел Сведенборг|Сведенборг]]
Ред 18:
}}
 
'''Имануел Кант''' ([[гермгер.]] ''Immanuel Kant'',; ([[22 април]] [[1724]] - [[12 февруари]] [[1804]]) бил [[Германија|германски]] [[философи|философфилозоф]] од [[Прусија]] и претставува еден од највлијателните европски мислители и последниот голем философфилозоф на [[просветителство]]то.
Тој е еден од најзначајните претставници на западната философијафилозофија. Неговата „[[Критика на чистиот ум]]“ (''Kritik der Reinen Vernunft''), ја означува пресвртницата во историјата на философијатафилозофијата и почетокот на модерната философијафилозофија.
Не само во теоријата на познанието, но исто така и во етиката и естетиката со основните дела ''Критика на практичниот ум'' и ''Критика на моќта на судењето'', како со одредени списи поврзани со религија, право и филозофија на историја создава нова, сеопфатна перспектива во филозофијата.
 
== Живот ==
Имануел (во крштенскиот заводник: Емануел,) бешее роден на Прускиотво [[Кенигсберг]] (денес [[Калининград]]) на календарскикалендарскиот ден Св„Св. Емануел)Емануел“, како четврто дете на седлоско-јавачќиседларскиот занаетчија, Јохан Георг Кант (1683-1746) и неговата сопруга Ана Регина (1697-1737, мом. им. Ројтер) кои стапиле во брак во ноември 1715 г.
Неговиот татко се преселил како млад човекмладич во Кенигсберг, а мајката потекнувала од семејство на кожа мајстор фамилија кои се преселиле од Нирнберг во Кенигсберг.
 
== Филозофија ==
Во преткритичкиот период Кант не е оригинален философфилозоф, туку верно се придржува кон [[Лајбниц]]овото учење. Од ова време е неговиот познато труд „Општа историја и теорија на небото“, во која ја изнел својата бележита теорија за потеклото на [[Сончев систем|Сончевиот систем]]. Ниеден научник пред него не го поставил ова прашање. [[Њутн]] мислел дека небесните тела, а со тоа и Сончевиот систем, вечно постојат создадени од вечен творец (бог). Кант од оваа област ја прогнал [[теологија]]та, објаснувајќи го со природни закони настанувањето на [[Сончев систем|Сончевиот систем]]. „Дајте ми материја и јас ќе го создадам светот“, вели Кант. [[Пјер Симон Лаплас|Лаплас]], француски математичар и астроном, со математички апарат ја образложил оваа теорија, која е позната и како Кант-Лапласова. Кога [[Наполеон Бонапарт|Наполеон]] го запрашал Лаплас за местото на бога во оваа теорија, овој му одговорил дека нема потреба од една таква хипотеза.
 
Критичкиот период од дејноста на Кант нашол израз во три славни дела: „[[Критика на чистиот ум]]“, „[[Критика на практичниот ум]]“ и „[[Критика на моќта на судењето]]“. Во нив Кант ја разработил својата филозофија позната по овие книги како [[критицизам]] или трансцендентален идеализам, наречена така поради методот што го применил и резултатите што ги добил.
 
Она што Кант настојувал да го постигне со своите критицистички дела е да ја надмине спротивноста меѓу рационализмот и емпиризмот. Него од „догматскиот дремеж“ (од Лајбницовата философијафилозофија и рационализмот, воопшто) го разбудил [[Дејвид Хјум]]. Но, и емпиризмот, кој овој англиски философфилозоф го одвел во скептицизам, не го задоволил кенигзбершкиот философфилозоф, бидејќи не давал можност за засновување на науките, кои во тоа време покажале убедливост и сигурност во своите тврдења. Во тоа пердничеле [[Евклид]]овата геометрија и [[Њутн]]овата физика. Всушност, Кантовата философијафилозофија претставува обид да се дадат философскифилозофски основи на овие две науки. Од друга страна, Кант сакал да испита дали и философијатафилозофијата може да биде наука во чиј предмет и поставки никој не може да се сомнева.
 
За оваа цел, Кант се зафатил не да открие што е во основата на [[битие]]то и светот, туку да провери какве е силата на човечкото познание, какви се неговите извори, можности и граници. Значи, првото прашање што Кант сиго поставува е: Што можам да знам? Потоа ќе одговори на прашањата. Што можам да правам? и На што треба да се надевам? Триве прашања, тој ги обединнува во едно: Што е човекот? Според тоа, Кант сака, пред да почнеме да ги употребуваме нашите познавачки способности во изучувањето на светот и откривањето на вистината за него, да ја испита самата познавачка способност, да види каков е овој инструмент, познанието, и дали е дораснат да ја изврши својата задача. Кант во оваа смисла прави историски пресврт, од онтолошката проблематика кон антрополошка, кон теоретско познајната и практичната дејност на човекот - пресврт сличен на оној што софистите го направија во антиката.
Ред 50:
{{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Кант, Имануел}}
 
 
[[Категорија:Родени во 1724 година]]
[[Категорија:Германски философи]]
[[Категорија:Имануел Кант| ]]
Ред 62:
[[Категорија:Просветителство]]
[[Категорија:Идеалисти]]
 
[[Категорија:Луѓе од Прусија]]
[[Категорија:Родени во 1724 година]]
[[Категорија:Починати во 1804 година]]
[[Категорија:Луѓе од Прусија]]
[[Категорија:Луѓе од Калининград]]
 
{{Link FA|ml}}