Петар Чаулев: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето |
Нема опис на уредувањето |
||
Ред 9:
| починал-место={{починал во|Милано|Италија}}
}}
'''Петар Чаулев''' ([[Охрид]], [[18 декември]] [[1881]] - [[Милано]], [[23 декември]] [[1924]]) бил македонски револуционер, учесник во [[Илинденското востание]]. Во [[Илинденското востание]] бил војвода и раководител на [[Охридски револуционерен комитет|Охридскиот револуционерен комитет]], во 1911 година бил член на [[Обиди за возобновување и реосновање на ВМОРО|ЦК на ВМОРО]]. Учествувал во [[Балканските војни]], во [[Тиквешко востание|Тиквешкото]] и во [[Охридско-дебарско востание|
== Биографија ==
=== Семејство ===
Роден е во [[Охрид]] на 18 декември 1881 година. Потекнува од познато охридско семејство кое во давнина го носело презимето Малечкобеговци, Всушност, презимето Малечкобеговци фигуративно го опишувало нивното богатство, споредувајќи ги со „мали бегови“. Презимето Чауле веќе го носеле неговиот дедо Ном и баба Ана, кои имале три сина: Јане, Диме и Јаким. Татко на Петар, најмалиот син Јаким, бил рибар,
===Македонската револуционерна организација ===
Ред 21:
Се школувал во [[Охрид]] и во [[Битола]] и на 17 години, како ученик на битолската гимназија Св. Кирил и Методиј, положил заклетва и се вклучил во македонското ослободително движење. По краткото учителствување во охридските села, од [[1899]] година се јавува како организатор на револуционерните комитети во [[Охридско]], [[Преспанско]] и [[Леринско]] <ref>Георгиев, Величко, Стайко Трифонов, История на българите 1878 - 1944 в документи, том 1 1878 - 1912, част втора, стр. 475-481., „Българските революционни чети в Македония според доклад на А. Тошев до министъра на външните работи и изповеданията Д. Станчов“</ref> и како војвода во [[Охридско]] за време на [[Илинденското востание]].
Во тие бурни години Петар Чауле се оженил со стружанката Злата, од познатото семејство Голабовци. Сестрата на Злата, која подоцна ќе им помогне, била омажена за Серафим Миладинов, братучед на познатиот македонски поет [[Константин Миладинов]].
Петар Чауле после
За време на [[Младотурската револуција]] во [[1908]] година повторно се вратил во својот роден град [[Охрид]], каде што бил уапсен и затворен од новата младотурска власт. Од последиците на затворот Злата умрела во 1916 година, а за нивните деца се грижела мајката на Петар и сестрата на Злата, Фроса Миладинова. Подоцна повторно се оженил со охриѓанката Иванка од познатото семејство Спространови (внука на [[Ефтим Спространов]]) која ќе остане со него до неговата смрт и ќе го посвети нејзиниот живот ''на споменот за него''.
Во [[1911]] година бил избран за член на [[Обиди за возобновување и реосновање на ВМОРО|ЦК на ВМРО]],<ref>[http://www.promacedonia.org/gb/gb_3_2f.html Георги Баждаров „Моите спомени“]</ref> заедно со [[Тодор Александров]] и [[Христо Чернопеев]].
=== Учество во војните ===
Ред 34:
Во предвечерието на [[Втората балканска војна]], во јуни [[1913]] година, учествувал во [[Тиквешко востание|Тиквешкото востание]], протерувајќи ги српските воени и административни власти од [[Тиквешијата]] и ослободувајќи го [[Неготино]] и [[Кавадарци]] заедно со другите чети на ВМОРО.
По крвавото задушување на востанието,
:''Дебар ликуваше. Македонското знаме се развеваше на секој прозорец,“ а во Охрид
По задушувањето на востанието
=== ВМРО (Автономистичка) ===
{{Главна|ВМРО (Автономистичка)}}
[[Податотека:P CHAULE.jpg|лево|мини|200п|Чаулев во комитска облека]][[Податотека:Petar Chaulev2.jpg||дeсно|мини|350px|Четата на воjводата сo знамето на охридските вoстаници]]
По [[Првата светска војна]] заедно со [[Тодор Александров]] и [[Александар Протогеров]] ја формира [[ВМРО (Автономистичка)|ВМРО]]. Уште во првите години ќе дојде до нивно разединување по програмските цели и
:''под заштита на Друштвото на народите или на една голема сила, а како алтернатива предлагал Автономна Македонија како одделна единица во федерална Југославија'' <ref name="PCCVMRO" />.
Од [[1922]] година како раководител на Битолскиот револуционерен округ и задолжен за одржување на контактите со албанските и италијанските власти,
Стапувајќи во непосреден контакт со претставниците на [[Коминтерна]]та и [[Советскиот Сојуз]], кај него ќе настапи и извесна еволуција во погледите за ослободување на Македонија и длабоко разочарување од дотогашната политика на бугарската влада и политичките партии. Признавајќи ја само: ''онаа револуција која единствено се потпира врз сопствените сили и се стреми да постигне целосна победа''.
:''Ние треба да се ослободиме од сите бугарски партии, да работиме само за Македонија и со Македонци, инаку сите ќе не осудуваат и само ќе налеваме вода во нејзините партиски воденици, а Македонија ќе плаче''.
И покрај притисоците и заканите за откажување и објавување на Манифестот, тој му останал верен и достоен на својот потпис. Во тие пресвртни денови на Протогеров ќе му напише: ''Сега, сега пред мене е прашањето: кавалер или подлец!'', а во писмото до М. Монев (зет на Александров) ќе си го одреди и своето скромно место во
''Вие заборавате дека ВМРО треба да биде во Македонија, а не во Софија'' <ref name="PCCVMRO" /> давајќи му на знаење дека треба да живеат ''со идеалите на една политика, не бугарска, туку македонска'' <ref name="PCCVMRO" /> и дека во Бугарија треба да дејствуваат ''непартиски'', за на крајот од писмото да му предочи дека: ''Чаулев е син на ВМРО'' <ref name="PCCVMRO" />.
Ред 62:
{{Главна|Атентат врз Петар Чаулев}}
Набргу, во септември [[1924]] година Петар Чаулев беше отстранет од ЦК на [[ВМРО (Автономистичка)|ВМРО]], а на [[23 декември]] истата година и убиен во [[Милано]] од испратениот терорист на новиот водач на ВМРО, [[Иван Михајлов]],
Петар Чауле во август 1924 година во [[Цариград]] ја објавува својата брошура под наслов „Албанија”, но заради неговата трагична смрт во Милано не видел како изгледа книгата.
Ред 73:
* [http://efakt.com.mk/?p=919 Петар Чаулев, заборавен македонски револуционер]
* [http://frognews.bg/news_47133/Zapiski_na_Petar_CHaulev_za_Ohridskoto_vastanie_1913_g/ „Записи на Петар Чаулев за Охридското востание“]
* [http://www.sitebulgarizaedno.com/index.php?option=com_content&view=article&id=346
|