Хокеј на мраз: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с додадена Категорија:Хокеј на мраз со помош на HotCat
сНема опис на уредувањето
Ред 3:
{{без извори}}
 
'''Хокеј на мраз''' или скратено само '''хокеј''', е тимскиекипен спорт кој се игра на мраз, во кој лизгачите користат дрвени или композитни палки за да погодат со плочка, направена од тврда гума, во противничкиот гол. Играта се игра на мразот помеѓу два тима од по шест играчи во една игра (освен ако има прекршок). Еден тим обично се состои од четири линии од кои три се за напад, 3 пара одбрана и двајца голмани. По пет играчи од двата тима лизгаат низ мразот и се обидуваат да ја превземат плочката и да дадат гол против противничкиот тим. Секој тим има голман кој се обидува да ја запре плочката да влезе во голот или "мрежата".
 
Како динамичен спорт, хокејот на мраз е е најпопуларен во области кои се доволно ладни за природна,безбедна и сезонска ледена покривка како што се Канада, Чешка, Финска, Германија, Латвија, Норвешка, Русија, Словачка, Шведска, Швајцарија и САД. Со изградбата на затворени вештачки лизгалишта, хокејот на мраз стана хоби во текот на целата година во овие области. Во Северна Америка, Националната хокеј лига (НХЛ) е на највисоко и најпопуларно ниво за мажи. Кандската хокеј-лига за жени (CWHL) и Западната хокеј-лига за жени (WWHL), се на највисоко ниво за жени. Тоа е официјален зимски спорт на Канада, каде што играта е многу популарна. Првата организирана игра се одигра на 3 Март 1875 година во Монтреал, Канада. Иако Меѓународната хокеарска федерација (ИИХФ) има вкупно 68 членови, 162 од 177медали во ИИХФ Светското првенство се освоени од овие седум држави: Канада, Чешка, Финска, Русија, Словачка, Шведска и САД . Од 64те медали доделени на машките натпревари на Олимписко ниво од 1920 година, само шест медали не беа доделени на една од тие земји. Сите 12 Олимписки медали и 36 медали од ИИХФ Светско Првенство за жени, беа доделени на една од овие седум земји, а секој златен медал и во двете натпреварувања беше освоен од Канда или од САД.
 
 
== Историја ==
Ред 13 ⟶ 14:
 
Игрите со стап и топка се играле уште пред-христијански времиња. Вакви игри се играле и во Европа, како на пример Ирскиот спорт хурлинг, сличниот шкотски спорт шинти, и други видови на хокеј на трева, како на пример бенди во Англија. Европските доселеници во Канада со себе ги донесоа и ваквите игри и ги прилагодија на ладните климатски услови. Овој вид на забава често ја практикуваа британските војници. Според усните преданија, има докази од традиционалните игри со стап и топка која ја играле канадските индијанци Микмак во Источна Канада. Во книгата Микмашки Легенди(1984 година), Сила Ранд опишува игра со топка која се вика Туадиџик. Ранд, исто така опишува игра Волчамадиџик, која се играла после контактот со европската игра хурлинг.
Сликите од раниот 19ти век во Нова Шкотска, Канада ни ги покажуваат почетоците на хокеј на мраз, наречен Шини, кога се играл без некои одредени правила. Така, многу од овие рани игри ги попримија физичко-агресивните аспекти на она што Микмак го нарекоа Лакрос. Игрите Шини биле играни на заледените површини на реките Сен Лорен во Монтреал, Квебек и Кингстон, и на Отава во Онтарио. Обично голем број на играчи учествуваат во овие игри. Самиот термин „шини“ и денес се користи во Канада и означува рекреациони утакмицинатпревари хокеј на лед или уличен хокеј.
 
Во 1825 година, поларниот истражувач Џон Франклин напиша дека „ Играта хокеј на мраз е утрински спорт ", за време на една од неговите арктички експедиции на Големата Мечка Езеро. Во 1843 година воено британско лице напиша : „ Почнете да лизгате оваа година, брзо усовршете се и имајте многу забава со хокеј на мраз “. Еден напис во вечерниот бостонски весник спомнува за такмичење во хокеј на мраз, што таа година се одржа во Халифакс во 1859 година.
Ред 29 ⟶ 30:
== Развој на хокеј на мраз ==
 
Иако играта можеби потекнува од друго место, модерниот спорт хокеј на мраз се развил во Монтреал. ПрватаПрвиот хокеарска утакмицанатпревар на мраз во затворен простор се одиграла на заатворенот лизгалиште Victoria Skating Rink помеѓу два тима со по 9 играчи.Организатори на овааовој утакмицанатпревар биле канадскиот адвокат Џејмс Крејтон и студенти на Универзитетот Мекгил. Бидејќи теренот не бил обиколен со заштитни ѕидови, кои би ги заштитиле гледачите од повреди, наместо топка користеле дрвена плочка. Наместо голови, имало поставено две стативи на оддалеченост од 1,8 метри, а утакмицатанатпреварот траелатраел 60 минути.
 
Во 1887 година, Крејтон заедно со неколку студенти на Мекгил (Хенри Џозеп, Ричард Смит, Вилијам Робертсон и Вилијам Мареј) напишале седум основни правила за хокеј на мраз, врз основа на правилата за хокеј на трева. Истата година е основан и првиот клуб за хокеј на мраз (Хокеарски клуб на Универзитетот Мекгил), а во 1881 година бил основан и друг клуб од Монтреал ХК Викторија.
 
Оваа игра станала толку популарна што првото „ Светското првенство" на хокеј на мраз било вклучено во годишниот зимски карневал во Монтреал во 1833 година. ТамусеТаму одржаласе утакмицаодржал натпревар на хокеј на мраз, во која победила екипата на Мекгил. Бројот на играчи по екипа се намалил на седум, а играта била поделена на два периода од по 30 минути. Позициите во играта биле именувани како лево и десно крило, центар, ровер, одбрамбен играч и голман. Во 1885 година започнала Хокеј Лига во градот Монтреал. Во 1886 година, екипите кои се натпреваруваа на Зимскиот карневал организирале Аматерско Канадско хокеарско здружение (скратено АНАС), во кое се организирале турнири за кој да биде најдобар.
 
Иако не е документирано, се смета дека прватапрвиот хокеарскахокеарски утакмицанатпревар во Европа е одиграна во 1885 година, во швајцарското зимувалиште [[Санкт Мориц]], помеѓу универзитетските екипи на Оксфорд и Кембриџ. Победник на утакмицатанатпреварот беше Оксфордскиот тим Дарк Блу, кој водеше со 6:0. Првите фотографии и тим листи датираат од 1895 година. Ривалството помеѓу овие две екипи продолжило понатаму, а се смета и за најстаро во историјата на хокеј на мраз. Тоа не е единствената игра во Европа која настанала од игри со стап и топка. Друга популарна игра во Европа е бенди која се игра на мраз, но наместо плочка се користи топка. Во денешно време оваа игра е многу популарна во Шведска, Норвешка, Финска и Русија.
 
Во 1888 година, тогашниот канадски гувернер Лорд Стенли од Престон, чии синови и ќерки станаа љубители на хокеј, присуствувале на турнирот на Зимскиот карневал во Монтреал и беа воодушевени од овој хокеј спектакл. Тогаш приметиле дека пбедничкиот тим во Канда не добива никакво признание и дека заслужува трофеј. Во 1892 година Стенли го направил првиот хокеарски трофеј кој изгледал како обична декоративна чинија.Подоцна овој трофеј стана познат како Стенли куп, а прв пат бил доделен во 1893 година на победничката екипа ХК Монтреал на АНАС лигата. Истиот трофеј се доделува и денес на победниците на северноамеричкеата НХЛ лига. Синот на Стенли, Артур е еден од основачите на Хокеарската асоцијација Онтарио, а неговата ќерка Изабела станала првото женско кое играло хокеј на мраз.
 
До 1893 година биле основани преку сто аматерски хокејарскихокеарски екипи само во Монтреал, а биле основани и клубови и утакмицинатпревари низ цела Канада. Играчите од Винипег во оваа игра воведоа вид на штитници за поголема заштита на колената на голманите. Мрежата на головите станала стандрдна карактеристика на хокејарскитехокеарските терени во 1900 година, потоа биле воведени и термините лев и десен одбрамбен играч.
 
Во овој период во САД бил популарен сличниотспорт поло на мраз но, прватапрвиот хокејарскахокеарски утакмицанатпревар е одржана во 1893 година помеѓу студентите на факултетот Јејл и Џон Хопкинс. Играњето на поло на мраз престана со појавата на хокеј на мраз. Бо 1896 година во САД беше формирана првата хокеј лига. Аматерската хокеј лига на САД беше основана во градот Њујорк, веднаш по отварањето на Свети Никола арената ( англ. St. Nicholas Rink) и лизгалиштето во неа.
 
Петте синови на Лорд Стенли го „донесоа“ хокејот на мраз во Европа во 1895 година, кога во Бакингемската палата нивната екипа ја победи екипата во која играле престолонаследниците Едвард VII и Џорџ V. До 1903 година била основана лига со 5 тимови. Во 1908 година, со цел да се одржуваат меѓународни натпревари на Европско тло е основана Меѓународна лига во хокеј на мраз (фр. Ligue Internationale de Hockey sur Glace). Првото Европско првенство го освои Велика Британија во 1910 година. Во средината на 20.век лигата прерасна во [[Меѓународна хокејарскахокеарска федерација]] (ИИХФМХФ -или International Ice Hockey FederationIIHF).
 
Повеќето од првите затворени лизгалишта биле урнати. Лизгалиштето Викторија било изградено во 1862 година, а било урнато во 1925 година. Лизгалиштето во Виндзор, Нова Шкотска кое било изградено во 1897 година, веројатно е најстаро и сеуште постои, ноповеќе не се употребува за хокеј на мраз. Павилјонот Абердин изграден во 1898 година во Отава се користел за хокеј на мраз во 1904 година, и е најстар постоечки објект во кој се одржале игри од Стенли Купот. Најстариот хокејарскихокеарски терен кој и денес е во употребува е Матјус арената во Бостон, изградена во 1910 година.
 
== Професионален хокеј ==
 
Професионален хокеј на мраз постои уште од почетокот на 20ти век. Прва лига која отворено почнала да вработува професионалци била Западнопенсилваниската хокејарскахокеарска лига во 1902 година. На оваа лига и се приклучиле и тимови од Онтарио и Мичиген, па така во 1904 година настанала Меѓународна хокејарскахокеарска професионална лига (англ. International Professional Hockey League —IPHL). Лигата ангажирала голем број играчи од Канада, а за возврат Канадската лига започна отворено да плаќа играчи кои играа заедно со аматери. Во 1907 година лигата престанала да постои, до тогаш, неколку професионални хокеј лиги работеа во Канада, со лиги во Манитоба, Онтарио, Квебек и некои области на Канада.
 
Во Монтреал во 1910 година е основана Национална хокејарскахокеарска асоцијација (NHA). Оваа лига усовршила некои хокејарскихокеарски правила: натпреварот е поделен на третини од по 20 минути, а вовела систем на мали и големи казни. Во 1917 година, оваа лига прераснала во Национална хокејарскахокеарска лига, која во 1924 година се проширила и во САД.
Професионалните лиги се развиле подоцна во Европа. Најстара професионална хокејарскахокеарска лига во Европа е Швајцасрката А лига, основана во 1916 година. Најсилна хокејарскахокеарска лига во Европа, и втора по квалитет во светот (после НХЛ) е Континентална хокејарскахокеарска лига (КХЛ), која ја сочинуваат клубови од поранешна СССР и Словачка.
 
== Хокејот во Македонија ==
{{Главна|Хокеј федерација на Македонија}}
 
== Опрема ==
Ред 58 ⟶ 62:
Бидејќи хокејот на мраз е динамична игра и напаѓање на противникот е дозволено, повредите се честа појава. Заштитна опрема е задолжителна и мора да се носи во сите натпревари. Опремата вклучува кацига ( со кафез на предната страна до одредена возраст), штитници за рамењата, колениците, лактовите и градниот кош , заштитни ракавици, а исто така и лизгалки за да се движат по мразот и палка да ја удираат плочката.
 
Најважен дел од опремата се лизгалките. Хокеј лизгалките се оптимизирани за повеќе функции, од кои голем дел му овозможуваат на играчот да ја постигне најголемата лизгачка брзина (види Тркачки лизгалки). Хокеј лизгалките се оптимизирани за физичко забрзување (маневрирање) што му овозможува на играчот брз почеток и застанување, да свртува и да ја промени насоката на лизгање. Дополнителна функција им е дека треба да бидат цврсти и тешки за да ја заштитат ногата на лизгачот од допир со други лизгачи, хокеј палки и плочки, од теренот и од мразот. Цврстината на лизгалките исто така го подобрува движењето на играчот. Должината на лизгалките, дебелината (ширината), заобленоста (рокер / радиус (попомага на предниот дел) и радиусот на вдлабнатината (низ ширината на острицата од лизгалката), се сосема различни од карактеристиките на лизгалките за уметничко лизгање. ХокејаритеХокеарите обично ги приспособуваат овие критериуми според нивната вештина, позиција и изглед на телото.
 
== Повреди ==
Ред 70 ⟶ 74:
== Игра ==
 
Општите карактеристики на хокеј на мраз се исти каде и да се игра, но точните правила зависат од тоа кој код на правила се употребува. Двата најважни кодови се оние на Меѓународна хокејарскахокеарска федерација (ИИХФМХФ) и на Национална хокејарскахокеарска лига (НХЛ).
 
Хокеј на мраз се игра на хокеј терен. Во играта постојано учествуваат по шест играчи од два тима, по еден од нив е голманот, а останатите лизгаат по мразот. Целта на играта е да се постигнат голови, со удирање на плочка од цврста вулканизирана гума, во противничкиот гол кој се наоѓа на спротивниот крај на теренот. Играчите ја контролираат плочката со долг стап кој на едниот крај има закривена острица.
Ред 80 ⟶ 84:
Освен голманот останатите пет играчи најчесто се поделени на тројца напаѓачи и двајца одбранбени играчи. Позициите за напад го опфаќаат центарот и две крила: лево и десно крило. Истите три напаѓачи секогаш играат заедно. Одбраната обично останува заедно како пар, генерално поделен на левата и десната страна од теренот. Играчите од левото и десното крило на одбрана со своите хокеј-палки обично се наоѓаат на страните од теренот. Целосна замена на составот на тимот се нарекува line change. Во тимот обично има и алтернативни играчи за напад и парови за одбрана, кои влегуваат во игра како замена за играчите кои направиле прекршок. Замена е дозволено во секое време во текот на играта, иако за време на прекин на игра само на домашниот тим му се дозволува крајната промена на играчи. Кога се заменуваат играчи за време на игра, тоа се нарекува changing on the fly. Во сезоната 2005-2006, НХЛ додаде ново правило на игра кое не дозволува промена на составот на тимот, после забрането удирање на плочката или ајсинг (англ. Icing the puck)
 
Теренот за игра е опкружен со ограда која ја спречува хокеј плочката да излезе надвор од границите на игралиштето. На играчот му е дозволено да го „ подбутне„подбутне" противникот (англ. bodycheck ) во оградата, за да го спречи да напредува во играта.
 
[[Категорија:Хокеј на мраз| ]]
[[Категорија:Екипни спортови]]
[[Категорија:Зимски спортови]]
[[Категорија:Хокеј на мраз| ]]
 
{{Link FA|he}}
Ред 91 ⟶ 95:
{{Link GA|fr}}
{{Link GA|lv}}
 
[[af:Yshokkie]]
[[an:Hockey sobre chelo]]
[[ang:Hociȝ#Īshociȝ]]
[[ar:هوكي الجليد]]
[[az:Buzüstü xokkey]]
[[bar:Eishockey]]
[[bat-smg:Leda rėtolīs]]
[[be:Хакей з шайбай]]
[[bg:Хокей на лед]]
[[bs:Hokej na ledu]]
[[ca:Hoquei sobre gel]]
[[cs:Lední hokej]]
[[cv:Шайбăллă хоккей]]
[[cy:Hoci iâ]]
[[da:Ishockey]]
[[de:Eishockey]]
[[el:Χόκεϊ επί πάγου]]
[[en:Ice hockey]]
[[eo:Glacihokeo]]
[[es:Hockey sobre hielo]]
[[et:Jäähoki]]
[[eu:Izotz hockey]]
[[fa:هاکی روی یخ]]
[[fi:Jääkiekko]]
[[fr:Hockey sur glace]]
[[fy:Iishokky]]
[[gl:Hóckey sobre xeo]]
[[he:הוקי קרח]]
[[hr:Hokej na ledu]]
[[hu:Jégkorong]]
[[hy:Տափօղակով հոկեյ]]
[[id:Hoki es]]
[[is:Íshokkí]]
[[it:Hockey su ghiaccio]]
[[ja:アイスホッケー]]
[[kk:Шайбалы хоккей]]
[[ko:아이스하키]]
[[lb:Äishockey]]
[[lt:Ledo ritulys]]
[[lv:Hokejs]]
[[mhr:Шайбан хоккей]]
[[mr:आइस हॉकी]]
[[ms:Hoki ais]]
[[nl:IJshockey]]
[[nn:Ishockey]]
[[no:Ishockey]]
[[oc:Hockey sus glaça]]
[[pl:Hokej na lodzie]]
[[ps:کنګل هاکي]]
[[pt:Hóquei no gelo]]
[[ro:Hochei pe gheață]]
[[ru:Хоккей с шайбой]]
[[sah:Муус хоккей]]
[[sh:Hokej na ledu]]
[[simple:Ice hockey]]
[[sk:Ľadový hokej]]
[[sl:Hokej na ledu]]
[[sr:Хокеј на леду]]
[[sv:Ishockey]]
[[szl:Ajshokej]]
[[ta:பனி வளைதடியாட்டம்]]
[[th:ฮอกกี้น้ำแข็ง]]
[[tr:Buz hokeyi]]
[[tt:Шайбалы хоккей]]
[[uk:Хокей із шайбою]]
[[vi:Khúc côn cầu trên băng]]
[[war:Ice hockey]]
[[yi:אייז האקי]]
[[zh:冰球]]
[[zh-min-nan:Peng-kiû]]