Вилијам Макинли: Разлика помеѓу преработките

{{внимание}}

{{викифицирање}}

До 1880год. Макинли бил национален лидер на републиканците. Како кандидат на републиканците на парламентарните избори во 1896год. против демократот Вилијам Џенингс Брајан (William Jennings Bryan) ги поддржувал златните стандарди и го промовирал плурализмот меѓу етничките групи. Неговата кампања дизајнирана од Марк Хана (Mark Hanna), усвоила нов маркетиншки стил на техники што ги ревулуционизирала практиките во кампањата и ја победила кампањата на неговиот ривал Вилијам Џенингс Брајан (William Jennings Bryan). Изборите во 1896год. често се сметани за избори на преуредување што го обележале почетокот на прогресивната ера.

Макинли претседавал за повраток на просперитетот по паниката во 1893год. и ја направил златната основа на парата. Тој демантирал дека Шпанија завршила со нејзините ѕверства во Куба, Шпанија ја издржала интерференцијата и Шпанско – Америчката војна станала неизбежна во 1898. Војната била брза и едноставна, како што неделно шпанските флоти биле потопувани, Куба и Филипините биле заробени за 90 дена. На мировната конференција Макинли се согласил да ги купи поранешните шпански колонии на Порторико, Гуам и Филипините и да постави протекторат на Куба. Иако подршката за самата војна била широко распространета, демократите и анти- империалистите жестоко се спротивставиле на припојувањето на Филипините, плашејќи се од загуба на републиканските вредности. Макинли исто така ја припоил и независната Република на Хаваите во 1898год. и сите нејзини жители станале американски граѓани. Макинли бил повторно избран во 1900год. на претседателските избори, уште една интензивна кампања против Брајан (Bryan) што била фокусирана на надворешната политика и на враќањето на просперитетот. Макинли бил убиен од анархист во 1901год. и наследен од неговиот заменик- претседател Теодор Рузвелт (Theodore Roosevelt).

На почетокот на Американската граѓанска војна се пријавил во армијата на Унијата во јуни 1861год. како доброволец во 23 Пешадија на Охио. Тие биле испратени во западна Вирџинија каде што поминале една година борејќи се со единиците на Конфедералистите. Еден од неговите претпоставени бил генералот и идниот американски претседател Рудфорт Хајс (Rutherford B. Hayes), кој го унапредил Макинли во наредник поради покажаната храброст во битките. Во крвава битка кај Antietam, тој под непријателски оган доставил муниција и бил унапреден во поручник. Ова се повторило неколку пати и Макинли во септември 1865год. по завршувањето на војната излегол со чинот мајор. Во 1869год. , година кога влегол во политиката, Макинли ја запознал и почнал да и се додворува на неговата идна жена Ида Сакстон (Ida Saxton), за две години подоцна да се ожени со неа на нејзина 23годишна возраст, а тој имал 28год. Во првите три години од нивниот брак ќе добие две ќерки, Кетрин (Katherine) и Ида (Ida), но ниедно дете нема да ја преживее петата година.

 

Макинли го посетувал правното училиште во Албани, Њујорк и бил примен во комората во 1867год. Тој бил на пракса во Кантон и работел како обвинител во ,,Stark Country,, од 1869год. до 1871год. Во јуни 1876 год. 33 рудари, вработени кај Марк Хана (Mark Hanna), штрајкувале и биле затворени поради нередите, кога Хана(Hanna) ги донел штрајкбрехерите да ја завршат работата. Макинли ги бранел рударите на суд и ги ослободил сите освен еден. Кога рударите дошле кај Макинли да ги платат правните трошоци тој одбил да им ги земе парите, кои тие едвај ги собрале. Најпрво тој бил активен член во републиканската партија, кога водел кампања за неговиот поранешен претпоставен, Рудфорт Хајс (Rutherford B. Hayes), кој бил избран за гувернер на Охио во трката која привлекла национално внимание.

 

Со помош на Хајс (Hayes), Макинли бил избран како републиканец во Претставничкиот Дом на САД во Охио и служел од 1877 до 1882год. и од 1885 до 1891год. Во последните неколку дена од 48 Конгрес бил симнат од Џонатан Валс (Jonathan H. Wallace), демократ кој успешно се борел на изборите. Макинли бил повторно избран во Претставничкиот Дом и служел од 4 март 1885год. до 4 март 1891год. Тој бил претседавач на моќниот Комитет на начини и средства од 1889год. до 1891год. Во 1890год. тој ја направил Макинлиевата царина (McKinley Tariff), со што ја кренал стапката највисоко во историјата. Политичката реакција ги уништила ГОП во лошата година на демократската победа во 1890год. Тој го изгубил своето место за тесна маргина од 300 гласови, делумно поради непопуларната царинска сметка, а делумно поради фалсификување на избори.

 

По напуштањето на Конгресот Макинли го добил мандатот за гувернер на Охио во 1891год. , победувајки го демократот Џејмс Кембел (James E. Campbell) бил повторно избран во 1891год над Лоренс Нил (Lawrence T. Neal). Тој бил неуспешна претседатеска надеж во 1892год. но водел кампања за повторен избор на претседателот Бенџамин Херисон (Benjamin Harrison). Како гувернер вовел данок на промет на корпорации, обезбедувајќи сигурно законодавство за работниците во превозот и ги ограничил анти-униските практики на вработените.

Во 1895год. заедница од неколку осиромашени рудари од долината Хокинг (Hocking Valley) му пратиле телеграма на гувернерот Макинли да го известат за нивната беда, пишувајќи ,,Потребно е итно даночно ослободување,,. Во рок од пет часа Макинли платил од свој џеб за железнички вагон полн со храна и други намирници да бидат испратени на рударите. Потоа тој продолжил да контактира со стопанската комора во секој поголем град од државата, давајќи им за задача да ја истражат бројката на граѓани кои живеат под нивото на сиромаштија. Кога се вратиле извештаите откриле голем број на изгладнети граѓани на Охио, затоа гувернерот одржал хуманитарно возење и собрал доволно пари да ги нахрани, облече и обезбеди повеќе од 10 000 луѓе.

 

Гувернерот Макинли го напуштил местото во раната 1896год., по подбуцнување од неговиот пријател Маркус Хана (Marcus Hanna), започнал активна кампања за претседателската кандидатура на републиканската партија. По лесната победа во 1894год. на избори на Конгресот, републиканските перспективи изгледале одлично при почетокот на 1896год.

Демократската партија била поделена околу прашањето за среброто и многу гласачи ја обвинувале економската јад на нацијата на функционерот Грувер Кливланд (Grover Cleveland). Добро познатата специјалност на Макинли околу прашањето за царинската такса, успешното досие како гувернер и срдечната личност им се допаднале на многу републикански гласачи. Неговиот најголем противник на изборите, говорителот во Домот, Томас Рид (Thomas B. Reed), се здобил со многу непријатели во партијата околу неговата политичка кариера и неговите подржувачи неможеле да се борат против организацијата на Хана (Hanna). По победување на кандидатурата тој се вратил дома и ја предводел неговата позната ,, предворска кампања,, обраќајќи им се на илјадници гласачи, вклучувајќи ги организациите од патувачки трговци па се до велосипедиските клубови. Многу од гласачите воделе кампања за Макинли откако се вратил дома. Хана (Hanna), богат индустриец, ја предводел кампањата на Макинли.

Тој го победил Брајан (Bryan) со голема разлика. Неговиот изглед на сите класи обележал прегрупирање на американската политика. Неговиот успех во индустриските градови им дал контрола на републиканската партија врз северот во споредба со тој на демократите на југот.

 

Инаугурацијата на Макинли го одбележала почетокот на најголемото движење на соединување, што американскиот бизнис го имал видено. Таквото соединување на бизниси ( во тоа време наречени труст) било кулминација на еден далечен тренд во времето кога Макинли дошол на власт. Администрацијата не го употребувала активно актот на Шерман, како што ќе го употреби Теодор Рузвелт, и тогаш на фондовите им било дозволено да растат. Макинли го потврдил своето звање како ,, напреден агент на просперитетот,, кога 1897год. донела закрепнување на бизнисот, земјоделството и општиот просперитет. Ова било поради крајот на Паниката од 1893год. што била предизвикана поради дефлација која датира од Граѓанската војна, и преконзумираноста. Крајот на периодот на дефлација бил поради златниот стандарден акт од 1900год., што ја одредил вредноста на доларот така што ги ублажил некои монетарни грижи кои го мачеле САД од 1870год. Овој бран на просперитет потпомогнат од победата на САД во шпанско-американската војна, ќе продолжи во 20 век се до Паниката од 1907год., и ќе го осигура повторниот мандат на Макинли во 1900год.

На 16 јуни 1897год. бил потпишан договор за присоединување на Република на Хаваите кон САД. Владата на Хаваите брзо го ратификувала договорот, но недостасувале потребните две третини од гласовите во Сенатот на САД. Решението било да се припои Хаваи со заедничка резолуција. Резолуцијата обезбедена со превземањето на САД на долгот на Хаваи од над четири милиони долари. Кинескиот акт за исклучување (1882год.) бил продужен до островите, и кинеската имиграција од Хаваите до копното била забранета. Заедничката одлука се усвоила на 6 јули 1898год., мнозинството на демократи и неколку републиканци меќу кои Спикер Рид (Speaker Reed), наспроти Шелби Кулом (Shelby M. Cullom), Џон Морган (John T. Morgan), Роберт Хит (Robert R. Hitt), Сенфорт Дојл (Sanford B. Dole) и Волтер Фриар (Walter F. Frear), направиле комесари со нивните надлежности, подготвиле територијална форма на владата што станала закон на 30 април 1900год.

Реципрочноста, карактеристика на Макинлиевата царина (McKinley Tariff), била укината со Актот на Вилсон. Републиканската платформа од 1896год. најавила заштита и реципрочност, две еднакви мерки на републиканската политика. Клаузите го надополнувале Актот на Динглеј, дозволувајќи да бидат направени реципрочни договори ,,прописно ратификувани,, од Сенатот и ,,одобрени,, од Конгресот. Под третиот дел од Актот некои отстапки биле дадени и примени, но договорите преговарани под четвртиот дел, кои вклучувале намалување на стриктно заштитните обврски, доживеале пораз на резимето кога биле поднесени во Сенатот.

 

Макинли сакал да ги направи американските продукти помоќни на светските пазари, и така неговата администрација имала напредок на оние странски пазари кои го вклучувале припојувањето на Хаваите и интересите во Кина. Додека бил конгресмен Макинли бил адвокат за припојувањето на Хаваите, бидејќи сакал да го американизира и да создаде воена база, но отпорот на Сенатот и претходно се покажал несовладлив како и домашните произведувачи на шеќер и посветените антиекспанзионисти кои тврдоглаво блокирале секаква акција.

Еден истакнат набљудувач од тоа време, Хенри Адамс (Henry Adams), изјавил дека нацијата во тој момент била управувана од ,,Макинлизам,, ,,систем од комбинации, консолидации и фондови реализирани дома и во странство,,. Иако многу од неговите дипломатски состаноци биле реализирани од неговите политички пријатели како што се Карниги Стил (Carnegie Steel), претседателот Џон Џорџ Александар Лешман (John George Alexander Leishman) (министер за Швајцарија и Турција), професионални дипломати како Ендру Диксон Вајт (Andrew Dickson White), Џон Фостер (John W. Foster) и Џон Хеј (John Hay) кои исто така компетентно служеле. Џон Бејст Мур (John Bassett Moore), водечкиот национален специјаллист за меѓународно законодавство, често ја советувал администрацијата за техничко-судските прашања во нејзините надворешни односи.

Спротивно на популарното верување, Макинли не го избрал Шерман за да го отвори патот за Хана. Избраниот претседател му ја понудил првично на Хана големата почесна позиција за министер на пошти и телекумуникации, што индустриецот од Кливланд ја одбил. Првиот избор на Макинли за Стејт Департментот, сенаторот Вилијам Алисон (William Allison) од Ајова (Iowa) ја одбил понудата. Шерман кој претходно бил министер за финансии, изгледал како сериозен кандидат. Иако Шерман бил искусен државен службеник, тој бил стар и постојано кружеле гласини за неговата сенилност, обвинувања кои не биле без заслуга. Долгогодишниот пријател на Макинли Вилијам Руфис Деј (William Rufus Day) работел како министер за надворешни работи за време на пресудните месеци кои воделе до шпанско-американската војна.

 

Настанот кој го обележал претседателството на Макинли била шпанско-американската војна. Конфликтот помеѓу двете земји проникнал од статиите на жолтиот печат за шпанските ѕверства во Куба, односно шпанската употреба на концентрациони логори и брутална сила за да го задушат кубанското востание. Шпанците постојано ветувале нови реформи, а потоа ги одложувале. Демократите и сензационалистичкиот жолт печат од весниците на Вилијам Рандолф Херст (William Randolph Hearst) го поттурнале јавното мислење на американците против Шпанија преку медиумите во 19 век во ненадеен напад за војна. Макинли и бизнис средината, помогнале преку говорителот на Домот, Рид (Reed), се спротивставиле на побарувачката на јавноста за војна. Меѓутоа администрацијата на Макинли имала проблеми со контролирањето на растечкото мислење на САД.

За да ја покажат американската грижа која растела, воен брод бил испратен на пристаништето во Хавана. На 15 фебруари 1898год. мистериозно експлодирал и потонал, предизвикувајќи смрт на 260 луѓе. Официјално никој не би обвинет но епизодата ја стаписала нацијата. Факторот на несигурност го ослабнал Макинли и по додатни одожувања од Мадрид тој ја предал работата на Конгресот кој гласал за војна. Иако армијата на САД не била подготвена, воената морнарица била и милицијата и единиците на националната стража нападнале на јуриш, особено Теодор Рузвелт и неговите ,,Вешти Јавачи’’. Поморската војна во Куба и на Филипините била успешна, најраната војна во историјата на САД, и по 13 дена Шпанија се согласила на мировните услови со договорот од Париз во јули. Министерот за надворешни работи Џон Хеј (John Hay) ја нарекол ,,прекрасна мала војна’’. САД добил сопственост на Гуам, Филипините и Порторико и привремена контрола над Куба. Хаваи што со години се обидувале да се приклучат кон САД биле припоени.

На мировната конференција Шпанија ги продала правата наФилипините на САД, кој превземал контрола над островите и ги задушил локалните бунтови, под приговор на демократите и на новоформираниот антиимпериалистички сојуз. Макинли го испратил Вилијам Хаурд Тафт (William Howard Taft) на Филипините , а потоа во Рим да ја реши долго постоечката расправа за островите поседувани од Католичката Црква. До 1901год. на Филипините повторно владеел мир по една декада на немири.

 

Макинли бил последниот ветеран на граѓанската војна што бил избран за претседател на САД и што служел како мајор на 23 бригада на Охио. Тој бил израснат како методист и аболиционист од страна на неговата мајка во Охио. Тој бил сочуствителен со афроамериканците кој се бореле против законот на ,,Џим Кроу’’ (Jim Crow) насекаде во нацијата додека тој бил претседател. Тој именувал повеќе афроамериканци за работа во служба, вклучувајќи го Волтер Кохен (Walter L. Cohen) од Њу Орлеанс, лидер на црнечката републиканска фракција, како инспектор на царина. Подоцна републиканските претседатели Ворен Хардинг (Warren G. Harding) и Келвин Кулиџ (Calvin Coolidge) му дале на Кохен уште поголема функција во централната царинска зграда во Њуорлеанс.

Меѓутоа Макинли не сакал да ја употреби федералната власт за да го спроведе 15 Амандман од Уставот на САД. За време на неговото претседателство имало многу убиства, тортури и прекршувања на граѓанските права секаде низ земјата против афроамериканците. Макинли сакал да се врати на методите на реконструкција на Конгресот по граѓанската војна, за време на администрациите на Ендру Џонсон (Andrew Johnson) и Јулисес Грант (Ulysses S. Grant), а не превземал чекори да ги подобри ефектите од одлуката од 1896год. на Врховниот Суд на САД -Плиси против Фергусон (Plessy v. Ferguson). Во таа одлука Врховниот Суд изјавил дека јавните установи кои биле ,,одделени но еднакви’’ можат да се употребат за изделување на афроамериканците од белото општество.

И покрај пофалната реторика на Макинли, политичката реалност спречила секаква акција во делот на неговата администрација во однос на расната поврзаност. Макинли направил малку за да ја ублажи заостанатата ситуација на афроамериканците затоа што ,, не сакал да го оддалечи белиот Југ’’. Америка од 1890год. навистина, Америка на администрацијата на Макинли била застрашувачки расистичка. Периодот од 1890год. бил познат за историчарите како ,,дно на расистичките односи’’, како што e докажано со воведувањето на законите на Џим Кроу (Jim Crow) и одлуката на Плиси против Фергусон (Plessy v. Ferguson).

Покрај неговата привидна пасивност, Макинли назначил триесет афроамериканци на ,, позиции на последица’’, што било код за дипломатски позиции. За време на шпанско-американската војна Макинли дури отповикал воени наредби, спречувајќи регрутација на афроамерикански војници. Такви напори, како што Џералд Бејл (Gerald Bahles) од Милер центарот за надворешни работи укажал дека направил малку за ,,да ја запре влошената позиција на црнците во американското општество’’.

Макинли бил повторно избран во 1900год., овој пат со најголема надворешна политика. Брајан (Bryan) барал војна со Шпанија ( и волонтирал како војник), но строго се спротивставил на припојувањето на Филипините.

Тој исто така се кандидирал на истото прашање околу бесплатното сребро како и претходно, но кога дебатата за среброто завршила со изгласување на златно-стандардниот акт од 1900год., Макинли лесно победил на изборите.

 

Здравјето на госпоѓа Макинли не било добро по кампањата во 1900год. Таа патувала во Калифорнија со претседателот во мај 1901год. Макинли поминувал голем дел од своето време со сопругата, но бил овозможен да одржи говор во Сан Хозе на 13 мај и да присуствува на неговата парада во Сан Франциско на 14 мај. Претседатеот дошол во Оукленд без својата жена на 17 мај за да одржи говор. Тој дошол во унијата на железарници од Сан Франциско да го набљудува лансирањето на воениот брод, УСС Охио (ББ-12).

Тој бил лансиран на18 мај 1901год. спонзориран од госпоѓица Хелен Дешлер (Helen Deschler), роднина на гувернерот Џорџ Неш (George K. Nash) од Охио. Претседателот и госпоѓа Вилијам Макинли (William McKinley) присуствувале на церемонијата, но првата дама толку се разболела во Сан Франциско што планираната тура на северозападот била откажана.

 

Претседтелот и госпоѓа Макинли присуствувале на Пан-американската изложба во Бафало, Њујорк. Тој одржал говор во врска со неговата позиција за таксите и надворешната размена, на 5 септември 1901год. Наредното утро Макинли ги посетил водопадите на Ниагра пред да се врати на изложбата. Тоа попладне Макинли имал обврска да ја поздрави публиката во Храмот на музиката. Стоејќи во редот, Леон Франк (Leon Frank Czolgosz) чекал со пиштол во левата рака скриен со марама.

Леон Франк во 4:07 минути попладнето ипукал два пати во претседателот. Првиот куршум го погодил во рамото, но вториот поминал преку неговиот абдомен, панкреас и бубрег, и на крај се зарил во мускулите од неговиот грб. Макинли му шепнал на неговиот секретар Џорџ Кортелју (George Cortelyou), ’’Мојата жена, Кортелју, биди внимателен како ќе и кажеш, ох биди внимателен’’. Леон Франк ќе пукал повторно но бил нападнат од набљудувач и потоа совладан од разбеснета толпа. Повредениот Макинли постојано извикувал ’’Дечки! Не дозволувајте да го повредат!’’, затоа што разлутената толпа го тепала Леон Франк толку јако што изгледало како да ќе го убие на лице место.