Кинески јазик: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето |
сНема опис на уредувањето |
||
Ред 25:
|lc14=yue|ld14=кантонски|ll14=кантонски јазик
|familycolor=Sino-Tibetan
|fam1=[[
|script=[[Кинеско писмо|
|rang=кинески, сите: 1<br />
[[Мандарински јазик|
[[Ву (јазик)|ву]]: 12 <br />
[[Кантонски јазик|кантонски]]: 18 <br />
Ред 45:
Говорниот кинески се одликува со голема внатрешна разнообразност, иако сите кинески варијанти се [[Тон (лингвистика)|тонски]] и [[Аналитички јазик|аналитички]]. Постојат помеѓу шест и дванаесет регионални групи на кинески (зависно од начинот на класификација), од кои (во огромна мера) предоминантен е [[Мандарински јазик|мандаринскиот]] (~ 850 милиони), а по него следи [[Ву (јазик)|ву]] (~ 90 милиони), [[Мински јазици|мински]] (~ 70 милиони) и [[Кантонски јазик|кантонскиот]] (~ 70 милиони). Највеќето од нив се меѓусебно разбирливи, иако некои, како [[Сјанг (јазик)|сјанг]] и југозападните мандарински дијалекти се разбирливи во извесна помала мера. Кинескиот се класификува како [[макројазик]] со тринаесет подјазици [[ISO 639-3]], иако прашањето дали овие се „[[јазик|јазици]]“ или „[[дијалект]]и“ е мошне спорно.
Стандардизираната форма на говорниот кинески се нарекува [[стандарден мандарински јазик|стандарден мандарински]] „普通话 (путунгхуа); 国语 (куоју)“, кој е базиран на [[пекиншки дијалект|пекиншкиот дијалект]]. Стандардниот мандарински е официјален јазик на [[Народна Република Кина]], [[Република Кина (Тајван)]], како и еден од четирите официјални јазици во [[Сингапур]]. Кинескиот—''де факто'' стандарниот мандарински—е еден од петте официјални јазици на [[Обединети Нации|Обединетите Нации]]. Од другите варијанти, [[стандарден кантонски јазик|стандарниот кантонски]] е распространет и влијателен во кантонојазичната дијаспора, и е еден од официјалните јазици во [[Хонг Конг]] (заедно со [[англиски јазик|англискиот]]) и во [[Макао]] (заедно со [[португалски јазик|португалскиот]]). [[Јужномински јазик|Јужноминскиот јазик]], дел од [[мински јазици|минската јазична група]], се зборува нашироко во [[
== Говорен кинески ==
Ред 68:
[[Податотека:Map of sinitic languages-mk.svg|thumb|280px|Видовите на кинески кои се зборуваат во [[НР Кина]] и [[Тајван]]]]
Општо земено, овие јазично-дијалектни групи немаат рески граници, иако мандаринскиот е предоминантен кинески јазик на северот и југозападот, а другите главно се зборуваат во цетрална и југоисточна Кина. Често, како во покраината [[Гуангдунг]], луѓето зборуваат повеќе од една варијанта како мајчин јазик. Како и кај многу други области со лингвистичка разновидност низ голем временски период, и во Кина не е сосема јасно како различните кинески варијанти треба да се класификуваат. ''[[Ethnologue]]'' вели дава вкупно [http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=90151 14], но бројот варира помеѓу 7 и 17 во зависност од начинот на класификација. На пример, варијантата Мин често се дели на
Општо земено, планинската јужна Кина се одликува со поголема јазична разнообразност од рамната северна Кина. Во делови од јужна Кина, дијалектот на еден поголем град може да биде само малку разбирлив за неговите блиски соседи. На пример, [[Вуџоу]] е околу 193 km низводно од [[Гуангџоу]], но дијалектот е повеќе како [[стандарден кинески јазик|стандардниот кинески]] кој се зборува во Гуангџоу, отколку оној на [[Тајшан]], 97 km југозападно од Гуангџоу и од него е одделен со неколку реки (Ramsey, 1987).
Ред 95:
Меѓутоа веќе за време на доцната династија [[Хан (династија)|Хан]], стандардниот пишан кинески почнал да се разликува од говорниот јазик. До крајот на XIX век, само образованите класи можеле да пишуваат на овој формализиран класичен кинески, познат како ''венјен'', кој е јазикот на [[Конфучиј]] и раните класици - многу далеку од тоа што се зборувало повеќе од два милениума подоцна. За време на династиите Минг и [[Чинг (династија)|Чинг]] се напишани низа [[роман]]и на [[вернакулар]]ен јазик, и до XX век било јасно дека класичниот јазик мора да се отфрли. Од 20-тите години пишаниот стандард му се вратил на говорниот јазик. Денес овој стандард, заснован на современиот мандарински, се користи ширум цела Кина, надвор од неа и во сета современа литература.
Кинескиот [[правопис]] се темели на знаци, ''ханцу'', кои се [[логограм]]и напишани во рамките на замислени квадратни блокови, традиционално наредени во вертикални колони, кои се читаат од горе надолу, па од десно на лево низ колоните. Кинеските знаци се [[морфема|морфеми]] независни од фонетска промена. Така, бројот „еден“, кој е ''и'' на [[Мандарински јазик|мандарински]], ''јат'' на [[кантонски јазик|кантонски]] и ''цит'' на [[Јужномински јазик|
=== Кинески знаци ===
| |||