Расед: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
сНема опис на уредувањето
Ред 2:
</ref>
 
Најдобар пример на раседи се допирните површини на тектонските плочи сепак многу раседи се jавуваат далеку од активните граници на овие плочи. Бидејќи раседите најчесто не се состојат од една јасна линија на ломот, изразот раседна зона се користи за да се опише зоната на комплекснисложени деформации кои јa придруживаат рамнината на ломот. Двете страни на не – вертикаленневертикалниот расед се нарекуваат обесен„обесен ѕидѕид“ ({{lang-en|hanging wall}}) и потпорен„потпорен ѕидѕид“ ({{lang-en|footwall}}).<ref>{{нмс|url=http://www.nature.nps.gov/geology/usgsnps/deform/ghangft.html|title=Hanging wall Foot wall |last=[[USGS]]|work=Visual Glossary|accessdate=2 април 2010}}</ref> По дефиниција обесениот ѕид се наоѓа на раседот, а потпорниот ѕид под раседот. Оваа терминологија потекнува од [[рударство]]то, кога рударот работи во јама тој стои на потпорен ѕид под неговите нозе а ѕидот што е над него се нарекува обесен ѕид.
 
Појавата и однесувањето на раседот, и во случај на мал локален расед и во случај на голема раседна зона која ги определува тектонските плочи, се контролирани од релативното движење на карпите од двете страни на раседот. Поради триењето и крутоста на карпите, карпите не можат едноставно да лизгаат една покрај друга. Во таква ситуација доаѓа до акумулација на напрегања во карпите. Кога вредноста на овие напрегања ја достигне граничната вредност акумулираната [[потенцијална енергија]] се ослободува во облик на дилатации кои се концентрирани на површината на ломот, т.е. појавата на раседот. Дилатациите се и акумулативни и моментални, зависно од геолошките карактеристики на карпата. Дуктилниот подлабок дел од Земјината кора постепено акумулира деформации, додека кртиот површински дел од кората реагира со лом или моментално ослободување на напрегањата со што предизвикува движење вдолж раседот.<ref>{{наведена книга|last=Tingley|first=J.V.|coauthors=Pizarro K.A.|title=Traveling America's loneliest road: a geologic and natural history tour|publisher=Nevada Bureau of Mines and Geology|year=2000|series=Nevada Bureau of Mines and Geology Special Publication|volume=26|pages=132|isbn=978-1-888035-05-6|url=http://books.google.com/?id=qBZo1TNsgAcC&pg=PA8&lpg=PA8&dq=fault+footwall+hanging+wall+mining+term#v=onepage&q=fault%20footwall%20hanging%20wall%20mining%20term&f=false|accessdate=2010-04-02}}</ref>
Ред 9:
Раседот во дуктилни почви исто така може моментално да се ослободи кога прирастот на напрегањата е преголем. Енергијата која се ослободува со моментално ослободување на напрегањата е причина за појава на земјотреси, вообичаен феномен вдолж границите на [[тектонските плочи]]. Раседите можат да бидат категоризирани во четири групи во зависност од видот на пролизгувањето.
 
* '''Нормалниотнормалниот расед''' сe јавува кога кората се проширува. Обесениот ѕид од раседот се движи надолу во однос на потпорниот ѕид. Кај обратниот расед за разлика од нормалниот, обесениот ѕид се движи нагоре во однос на потпорниот ѕид.
* '''Обратниотобратниот расед''' е индикација за собирање на кората. Наклонот на обратниот расед е прилично стрмен, поголем од 45°.
* '''Туркачкиоттуркачкиот расед''' (труст) има ист начин на движење како обратниот расед само што наклонот е помал од 45°.
* '''Избивачкиотизбивачкиот расед''' има површина која е скоро вертикална и потпорниот ѕид се движи лево, десно или попречно со мала вертикална компонента. Специјален вид на избивачките раседи се трансформирачки раседи кои се облици на тектоника на плочи поврзани со центри на ширење, такви какви што се средишните раседи на океаните.
 
== Наводи ==
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Расед