Крсте Петков Мисирков: Разлика помеѓу преработките

'''Д-р Крсте Петков Мисирков''' ({{роден во|Постол|Егејска Македонија}} на {{роден на|18| ноември|1874}} – {{починат во|Софија|Царство Бугарија}} на {{починат на|26|јули|1926}}) бил [[Македонци|македонски]] [[филолог]]<ref name="Георги">''Георги Сталев- Литература на македонскиот јазик''</ref>, кодификатор на [[Македонски јазик|македонскиот литературен јазик]] и [[Правопис на македонскиот литературен јазик|правопис]], [[славист]], [[историчар]], [[етнограф]], аналитичар на национално-политичките проблеми, [[публицист]], идеолог за единство на македонскиот народ со интелегенцијата, а воедно и за единство со комитетот, од што произлегла самостојноста на [[Македонија]], собирач и проучувач на македонското народно творештво. Тој е и автор на првата и првото списание на современ македонски јазик, основоположник и активен учесник во македонските научно-литературни и национално-политички друштва во [[Белград]], [[Санкт Петерсбург]], [[Одеса]] и [[Софија]], раководител на ТМОК и личност на македонскиот [[20 век]].<ref>''стр.5, К.П.Мисирков, „За Македонцките работи“, јубилејно издание, Табернакул, Скопје, 2003. ISBN 9989-937-42-7стр.5''</ref>

Крсте Петков Мисирков е роден во [[ноември]] [[1874]] година во селото [[Постол]], Ениџевардарско во [[Егејска Македонија]]. Селото се наоѓа недалеку од древнатаантичката македонска престолнина [[Пела]]. Шест одделенија основно училиште завршил во родното место, слушајќи настава на [[грчки јазик]] и на таков начин го совладал туѓиот, наметнат јазик. Лошата материјална сoстојба на неговото семејство не му дозволила да го продолжи веднаш неговото образование. По неколкугодишна пауза, Мисирков се здобил со стипендија од српското друштво „Свети Сава“. Тоа биле првите закани за навлегување и на српската пропаганда во [[Македонија]], преку инсталирање на разни стипендии за едуцирање на т.н. свој кадар како што веќе правеле грчката и бугарската пропаганда во Македонија<ref name="Георги" />

Користејќи ја извесно време оваа стипендија, Крсте Петков Мисирков сфатил многу добро (како и останатите негови македонски колеги) дека српската буржуазијабуржоазија ја започнала својата грда игра. Чувствувајќи ја денационализаторската политика, изразена преку дејноста на друштвото „Свети Сава“, Крсте Мисирковтој учествувал во немирите што ги пројавиле македонските стипендисти. Потоа со неколкумина свои едномисленици избегал од [[Белград]] во [[Софија]]. Тоа што го дочекало во [[Бугарија]], речиси, по ништо не се разликувало од почувствуваниот режим во [[Србија]]. За да го продолжат понормално своето образование во Софија, македонските студенти морале да се пишат како бугари за да не би биле малтретираниБугари. Мисирков не го прифатил тоа. Тој повторно пребегнал во Србија, за да запише трет клас, но сепак тоа не му успеало. Во Белград, сакал или несакал, се запишал со прва година како семинарист на богословско-учителската школа, која имала своја посебна цел и тоа: македонските ученици да ги подготвува за српски свештеници и учители кои подоцна би се вклучиле на македонски терен за да го пропагираат српското име. Овојпат македонските ученици го искажале своето незадоволство: тие кренале бунт, по кој училиштето било затворено, а македонските ученици биле испратени во внатрешноста на Србија. Така Мисирков се нашол во [[Шабац]], каде завршил четврти клас гимназија<ref name="Георги" />.

Крсте Петков мисирковМисирков, иако ја завршил гимназијата, сепак се решил повторно да се запише во друго средно училиште: ''белградската учителска школа'', која целосно ја завршил во [[1895]] година. Во ова училиште Мисирков основал ученичка дружина и ја нарекол „Вардар“, со своја програма која членовите на дружината ''Негоіите членоіи да се запознаіат и да си изработат іедна програма, коіа ке iа осашчествуваат во Македониіа таіно од србцката пропаганда''. Членовите на дружината во извесна смисла ја продолжиле идејата на т.н. „Лозари“. Тоа за Мисирков претставувало почеток на организирана национално-политичка активност која ќе продолжи околу 30 години<ref name="Георги" />.

По завршувањето на учителската школа Мисирков се здобил со служба во [[Приштина]]. Но, наместо да се појави на своето работно место, Мисирков тајно се префрлил во [[Одеса]]. Таму не му го прифатиле и признале образованието. Така, Мисирков бил принуден да се запише во духовна семинарија во [[Полтава]] и дури по две години да започне со студирањето: отпрвин на медицинскиотМедицинскиот факултет во [[Петродонски Словен]]. Вклучувајќи се во птероградската студентска средина, Мисирков станал многу активен. Меѓу другото, напишал и еден блескав реферат под наслов ''За значењето на моравското или ресавското наречје за современата и историската етнографија на [[Балканскиот Полуостров]]'', што го прочитал пред членовите на Имераторското руско географско друштво, а го објавил и во списанието „Живија старина“.<ref name="Георги" />

Во екот на најголемата борба за превласт на пропагандите во Македонија, Мисирков се вратил во својата Mакедонија, во родното село Постол. Тогаш и се запознал потемелно со македонското револуционерно движење. Во исто време собрал богат фолклорен и етнографско-топографски материјал што подоцна го објавил во своето [[списание „Вардар“]].<ref name="Георги" />

При следното доаѓање во [[Петроград]] Мисирков станал член на [[Бугарско студентско друштво|Бугарското студентско друштво]] и со неколкумина истомисленици го основал [[Таен македонско-одрински комитет|Тајниот македонско-одрински комитет]]. Меѓутоа, [[Русија]] се наоѓала во еден предреволуционерен период и руската влада го затворила Петроградскиот универзитет. Поради тоа на Мисирков не му останало ништо друго, а и здравствено се почувствувал лошо, па заминал во Одеса. Од тоа време датира студијата ''Кон прашањето за народноста и причината за популарноста на македонскиот крал Марко'', што била неговата дипломска работа. Во [[1902]] година, Мисирков блескаво го завршил факултетот во Петроград.<ref name="Георги" />

Во истата тааИстата година, било основано и Македонското студентско другарство во руската престолнина. Во организирањето на ова друштво значаен придонес дал и самиот Мисирков. Само една година подоцна ова научно-литературно другарство било преименувано и оттогаш дејствувало како [[Македонско научно-литературно друштво „Свети Климент“]] . Членовите на ова другарство испраќале од своите редовни седници барања пред се до руската влада , па и до владите на другите европски држави , да се признае правото на македонскиот народ на самостојност, да му се признае правото на литературен јазик, правото за обновување на [[Охридска архиепископија|Охридската архиепископија]].<ref name="Георги" />

Крсте Мисирков му станал соработник на големиот научникнаучникот [[Петар Лавров]]. Но тој ја жртвувал својата универзитетска кариера. Го напуштил Петроград, добил служба во Битолската гимназија, во која се вработил како егзархиски професор. Во [[Битола]] се сретнувал со рускиот конзул [[Александар Ростковски]], кој бил познат како заштитник на рајата, па им станал трн во окото на турските власти. Во тие лични залагања Ростковски ја немал поткрепата на својата влада. Дури бил и предупредуван и укоруван. Турските власти во август [[1903]] година исценирале убиство над негинего и Мисирков повторно морал да замине во [[Русија]]. Тој заминал со мртвото тело на [[конзул]]от.<ref name="Георги" />

Крсте Мисирков во [[Битола]] работел врз планот за отворање на македонски училишта. Токму во тоа време избувнува и [[Илинденското востание]] , во кое Мисирков не учествувал лично. Подоцна во Русија тој го образложил своето отсуство од илинденскотоИлинденското востание со откривање на причините за неуспех на востанието. Во Русија развил широка активност, пред се публицистичка, работејќи над текстовите од својата книга на која и дал наслов ''[[За македонцките работи]]'', како и над некои ракописи за учебници. Со цел да ја публикува својата книга, Мисирков заминал во [[Софија]]. Во тоа време доаѓа периодот кога [[Бугарија]] и [[Србија]] се доиговараатдоговараат за поделба на сферите за дејство на своите пропаганди во [[Македонија]]. Мисирков и се придружил на театарската група на [[Војдан Чернодрински]], која имала намера да даде неколку претстави на пиесата „[[Македонска крвава свадба]]“ во неколку градови во Србија. Во [[Белград]] огнениот македонистМисирков одржал предавање за ''македонското прашање во светлината на српско-бугарското зближување''. Дел од белградскиот печат жестоко го нападнал Мисирков за тоа предавање што го одржал во салата на ''Велика Школа''. Меѓутоа, забележана е реакција на [[Андра Гавриловиќ]], кој во списанието ''Бранково коло'', а под наслов ''Пред четвртата јужнословенска литература'', пишува дека претставите на Војдан Чернодрински не се изведени во никаков јазичен жаргон, туку тоа е ''проба на една нова култура'', ''почетоци на една нова јужнословенска литература''. Во таа смисла тој, го имал и предавањето на Мисирков.<ref name="Георги" />

Мисирков се вратил во Софија со надеж да ја подигне од печатницата својата нова книга, но сепак не одело сѐ од рака така лесно. Имено, книгата му била откупена од тамошните власти и изгорена, поради познатите причини. одОд изданието се спасиле и зачувале само мал број на примероци. По таквиот настан организиран од испаничената бугарскабугарската пропагандистичка машинерија, следел организиран напад врз Мисирков<ref name="Георги" />. Тој бил присилен да ја напиуштинапушти Бугарија. Мисирков повторно се нашол во Русија, активирајќи се повторно во друштвото „Свети Климент“ и набргу го прифатил професорското место во Берѓанската гимназија, каде започнал со размислување за издавање на една македонска публикација именувана како „Вардар“. Така, Мисирков го напуштил Берѓанск и обезбедил престој во Одеса. Тој го подготвил првиот број на своето списание за печат и предал во печатница. Меѓутоа, Мисирков нема доволно финансиски средства за да го подигне отпечатениот материјал. Со тоа завршило неговото одушевување и исчекување. НаНо првиот а воедно и единствен број на списанието содржи драгоцени материјали напишанинанапишани на македонски јазик. Тие, речиси, во се го потврдуваат Мисирков околу книгата За македонцките работи и за погледите кон македонскиот јазик и македонската нација. .<ref name="Георги" />

* Блаже Конески, ''„Вардар - научно-литературно и опшествено-политичко списание на К.П. Мисирков“, Блаже Конески, „Инситут„Институт за македонски јазик Крсте Мисирков“, Скопје, 1966.''